Nhằm chấn chỉnh và đẩy lùi hoạt động khai thác cát sỏi không phép, trái phép, thời gian gần đây huyện Phổ Yên triển khai quyết liệt nhiều giải pháp và kết quả thu được đã khá rõ nét.
Hoạt động khai thác cát sỏi không phép, trái phép trên dòng sông Cầu và sông Công đoạn chảy qua huyện Phổ Yên đã từng diễn ra khá phức tạp, gây sạt lở bờ sông, ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan, đe dọa an toàn đê điều, làm thất thoát tài nguyên khoáng sản và mất an ninh trật tự. Các đối tượng phần nhiều là ở người địa phương khác lợi dụng địa bàn giáp ranh (giữa huyện Phổ Yên với huyện Đại Từ; huyện Sóc Sơn – Hà Nội; huyện Hiệp Hòa – Bắc Giang) để tiến hành khai thác trộm cát sỏi giữa lòng sông và bờ sông thuộc khu vực các xã: Trung Thành, Thuận Thành, Đắc Sơn, Phúc Thuận, Tiên Phong… Phương tiện khai thác là những chiếc thuyền và tầu cuốc được trang bị khá đầy đủ dụng cụ để hút và chuyên chở cát sỏi, thường xuyên di chuyển vị trí gây khó khăn cho việc ngăn chặn, kiểm tra, bắt giữ. Trong khi đó, nhu cầu cát sỏi xây dựng trên địa bàn và khu vực lân cận ngày một lớn.
Trước tình hình này, huyện Phổ Yên đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào công tác tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân gần khu vực có cát sỏi, tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương và đặc biệt là thường xuyên tổ chức lực lượng tuần tra, kiểm tra, ngặn chặn, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Tháng 3-2014, Ban Thường vụ Huyện ủy đã ra Chỉ thị về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn, yêu cầu cấp ủy, chính quyền các cấp phải vào cuộc một cách quyết liệt để ngăn chặn tình trạng này.
Ông Bùi Văn Lương, Phó Chủ tịch UBND huyện Phổ Yên cho biết: Huyện đã tổ chức ký cam kết về trách nhiệm trong công tác quản lý khoáng sản giữa chủ tịch UBND cấp xã với Chủ tịch UBND huyện, giữa trưởng các xóm với chủ tịch UBND cấp xã. Đồng thời thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc các xã xây dựng kế hoạch, tổ chức lực lượng thực hiện các phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, đặc biệt là cát sỏi; làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu cấp xóm, xã nếu để xảy ra tình trạng khai thác cát sỏi không phép, trái phép. Chúng tôi cũng thường xuyên kiện toàn Đoàn công tác liên ngành kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn. Các trường hợp vi phạm, tùy mức độ đều bị xử lý nghiêm bằng những hình thức như: lập biên bản vi phạm, tạm giữ, tịch thu phương tiện, đình chỉ hoạt động, xử phạt hành chính…
Tại một số điểm “nóng” về khai thác cát sỏi trái phép như khu vực sông Cầu chảy qua xã Tiên Phong, sông Công chảy qua xã Đắc Sơn, xã Trung Thành, lãnh đạo huyện đã nhiều lần trực tiếp đến kiểm tra, chỉ đạo công tác ngăn chặn, xử lý. Theo thống kê thì từ năm 2011 đến nay đã có 48 vụ khai thác cát sỏi không phép, trái phép trên địa bàn huyện Phổ Yên được kiểm tra, xử lý, với số tiền xử phạt hành chính là trên 400 triệu đồng. Chỉ tính riêng 4 tháng đầu năm 2014, huyện đã xử lý 6 trường hợp với số tiền xử phạt 76 triệu đồng; tịch thu các tang vật vi phạm gồm 1 tầu cuốc, 5 thuyền xi măng, 2 thuyền sắt có gắn động cơ, 7 máy nổ, 1 máy xúc, 1 ô tô tải, 1 sàng sắt... có tổng giá trị ước tính gần 600 triệu đồng.
Những tháng cuối năm 2014, khi hoạt động khai thác cát sỏi trái phép tái diễn tại một số khu vực ở xã Tiên Phong và xã Trung Thành, huyện đã chỉ đạo và huy động các lực lượng vào cuộc ngăn chặn, xử lý một cách quyết liệt. Cụ thể như tại xã Tiên Phong, lực lượng chức năng đã lập biên bản tịch thu 7 chiếc thuyền và nhiều thiết bị là tang vật vi phạm có giá trị. Theo ông Nguyễn Văn Giáp, Chủ tịch UBND xã Tiên Phong thì Tổ công tác của xã thường xuyên tiến hành tuần tra, nắm bắt thông tin qua nhiều kênh nhằm kịp thời phát hiện và ngăn chặn “cát tặc”. Vì vậy từ khoảng 2 tháng trở lại đây, hoạt động khai thác cát sỏi trái phép trên đoạn sông Cầu chảy qua xã đã gần như không còn. Không riêng tại xã Tiên Phong mà nhiều điểm đã từng được coi là “nóng” vì nạn khai thác cát sỏi trái phép ở huyện Phổ Yên, tình hình đã yên ắng trở lại.
Cuối tháng 12 vừa qua, Công ty TNHH Đại Hữu và Dầu khí, đơn vị được tỉnh cấp phép khai thác cát sỏi tại khu vực bến Chuông, xã Trung Thành đã hoàn tất mọi thủ tục và bắt đầu khai thác. 2 đơn vị còn lại đã được tỉnh cấp phép là Công ty TNHH Xây dựng Trường Phát và Hợp tác xã Khai thác và Sản xuất vật liệu xây dựng Quyết Thắng cũng đang tích cực hoàn thiện các thủ tục để chính thức khai thác cát sỏi trên diện tích hàng chục héc ta. Khi những đơn vị được cấp phép tiến hành khai thác quy mô, cùng với những giải pháp quản lý mà các cấp, ngành chức năng đang triển khai thì hoạt động khai thác cát sỏi trên địa bàn huyện Phổ Yên sẽ đi vào nền nếp, nạn “cát tặc” sẽ bị đẩy lùi.