Sau 15 năm phục vụ trong quân ngũ, ông Nguyễn Minh Hải trở về quê hương, xóm Huống Trung, xã Huống Thượng (Đồng Hỷ) sinh sống cùng gia đình.
Đó là một vùng đất bên dòng sông Cầu, đường sá đi lại không thuận tiện, đất đai chưa đủ cho nông dân cấy trồng, trong xóm thường xuyên có chừng 200 lao động sang thành phố Thái Nguyên hoặc đến các tỉnh khác làm thuê.
Năm 1992, xuất ngũ, ông Hải đã dành toàn bộ số tiền trợ cấp của Nhà nước trả cho mình để mua chiếc xe máy cũ. Hằng ngày ông giúp vợ mang rau xanh sang chợ Túc Duyên (T.P Thái Nguyên) bán, đồng thời ông có nhiều thuận lợi hơn trong việc qua lại thăm hỏi bạn bè và bà con chòm xóm. Khi rảnh rỗi, ông kiếm thêm bằng cách đưa đón khách lỡ độ đường. Vào những năm đầu thập niên chín mươi của thế kỷ trước, nghề chạy “xe ôm” khá thịnh hành, nên ông cũng kiếm được khá tiền cho vợ nuôi 2 con nhỏ ăn học. Nhưng rồi một lần đi đón khách, ông bị tai nạn. Ông nói vui: Sau cú ngã xe điếng người ấy, cái đầu mình không bị hỏng “i - xê”, “bộ vó” còn lành nên mình trở về nhà cùng vợ, con làm kinh tế V.A.C.
Nhờ chăm chỉ làm lụng, từ năm 2000 trở lại đây, mô hình kinh tế V.A.C của gia đình ông ngày càng phát triển. Nhất là từ năm 2011 trở lại đây, vườn cây ăn quả, ao cá và đàn lợn nuôi trong chuồng cho gia đình ông đạt tổng thu hơn 500 triệu đồng/năm. Nhìn đàn vịt đẻ gần 1.000 con thi nhau cạp mỏ tìm mồi dưới ao nước, chúng tôi biết ở một vùng quê nghèo như xóm Huống Trung, chắc chắn ông Hải là một nông dân có kinh nghiệm làm ăn trong xóm. Chẳng thế, trước khi gặp ông Hải, chúng tôi đã được nhiều bà con trong xóm nhận xét: Ông không chỉ năng động trong phát triển kinh tế gia đình, mà còn tích cực giúp đỡ bà con chòm xóm về vốn liếng đầu tư, kinh nghiệm sản xuất. Hơn thế, ông còn là một người trưởng xóm luôn có nhiều trăn trở, biết nghĩ suy, lo cho mọi người, cho sự phát triển lâu dài của làng xóm.
Mộc mạc, chân thật, nhiệt tình giúp đỡ mọi người mà không bao giờ so kè hơn thiệt, nên ông được bà con chòm xóm quý mến. Năm 2011, hơn 300 hộ dân nơi ông sinh sống bầu làm Trưởng xóm (đạt 100%). Nhiệm vụ đặt lên vai, ông mong muốn tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư; vận động bà con cùng tham gia đóng góp xây dựng đường làng, ngõ xóm; xây dựng cánh đồng xanh, sạch không bị ô nhiễm môi trường. Ông Phạm Văn Toàn, cư dân của xóm kể: Trước đây, bà con trong xóm không thích tham gia các hoạt động phong trào, mỗi lần Trưởng xóm mời họp, bà con cũng chẳng muốn đến. Nhưng từ ngày ông Hải được nhân dân bầu làm Trưởng xóm, mọi thứ đã thay đổi.
Khi được hỏi lúc mới Trưởng xóm, ông thấy khó khăn nhất là việc gì? Ông Hải trả lời: Nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm, có nghĩa là nhân dân tin tưởng ở mình. Tôi nghĩ như thế nên quyết tâm không bao giờ phụ bạc lòng tin của mọi người. Việc đầu tiên tôi làm là khởi động lại bộ máy “công quyền” xóm, Ban Công tác Mặt trận, Đoàn Thanh niên và các chi hội: Phụ nữ, Nông dân, Cựu chiến binh, Người cao tuổi… đi vào hoạt động trở lại; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể cần nắm bắt, hiểu rõ tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của hội viên, từ đó có hướng giúp đỡ phù hợp đối với từng gia cảnh. Từ thấy “cán bộ xóm” không nói suông, bà con lương giáo (xóm Huống Trung có 50% hộ dân theo đạo Thiên Chúa giáo) gắn bó, đoàn kết hơn, sẵn lòng giúp đỡ nhau ổn định cuộc sống, nhiều hộ có điều kiện về kinh tế đã giúp đỡ hộ khó khăn vốn sản xuất không lấy lãi và tư vấn giúp kinh nghiệm làm ăn. Từ năm 2011 đến nay, trong xóm đã có hàng chục hộ thoát nghèo, nhiều hộ có tiền xây dựng được nhà 2 tầng khang trang, một số hộ mua được ô tô làm dịch vụ vận tải.
Trò chuyện với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Dung, nhà ở cuối xóm Huống Trung còn phấn chấn nói: Ông Hải sống gần gũi, thân thiện, làm việc có trách nhiệm, nên ông tập hợp được lòng dân. Ngay cả một số đối tượng nghiện ma túy trong xóm khi được ông phân tích hơn thiệt cũng đã từ bỏ hẳn, hoặc chuyển sang sử dụng thuốc Methadone.
Nhớ lại trước năm 2011, đường đất của xóm Huống Trung lầy bẩn, nhiều đoạn trời động mưa là lầy thụt, việc đi lại của người dân rất khó khăn. Ông Hải nghĩ: Để đời sống của người dân trong xóm hết khó, hết khổ, việc đầu tiên là vận động nhân dân cùng quyết tâm làm đường bê tông. Nhân một lần sang nhà ông giáo Liễu ăn giỗ, ông Hải mang suy nghĩ của mình chia sẻ với mọi người có mặt ở đó. Vì nói trúng lòng dân, nên được bà con hưởng ứng. Ông Hải cho biết: Ở đám giỗ hôm đó, bà con ủng hộ tại chỗ được 2,4 triệu đồng. Ít hôm sau, xóm Huống Trung có một cuộc họp bàn về việc đóng góp làm đường bê tông, 100% các chủ hộ đều nhất trí tham gia đóng góp. Cụ Nguyễn Văn Quế, 91 tuổi cũng tích cực tham gia đóng góp đầy đủ. Cụ bảo: Cả đời tôi đã phải đi trên đoạn đường chẳng ra đường, tôi không muốn con cháu của xóm phải đi mãi trên cái đường như thế… Từ mong muốn như vậy, nên mỗi lần xóm vận động nhân dân đóng góp xây dựng các công trình phúc lợi công cộng, cụ đều tích cực tham gia.
Hơn 4 năm làm Trưởng xóm, ông Hải đã huy động từ người dân trong xóm và vận động xã hội hóa từ các nguồn lực bên ngoài được gần 1 tỉ đồng để đối ứng cùng Nhà nước làm mới 5.550 mét bê tông, rộng 3 mét, dày 17 cm… Ông Nguyễn Văn Biên, nhà ở gò Ba Xã nói xúc động: Bà con mong ước có đường bê tông từ lâu, nhưng ông Hải mới là người làm mong ước của dân xóm tôi trở thành hiện thực.
