Khoảng 3 năm trở lại đây, tình trạng thiếu nước sinh hoạt, nước sản xuất xuất hiện các hố sụt lún đã khiến một số hộ dân ở xóm Bún 2, xã Phấn Mễ (Phú Lương) lo lắng.
Theo người dân ở đây, tình trạng này xuất hiện từ khi Công ty Cổ phần Gang thép Gia Sàng đi vào hoạt động tại địa phương. Chúng tôi đến xóm Bún 2, xã Phấn Mễ đúng vào lúc một số hộ dân trong xóm đang đi xin nước từ xóm bên cạnh về nấu ăn. Bà Đỗ Thị Mùi, một hộ dân trong xóm cho biết: Gia đình tôi sống ở đây đã mấy chục năm nhưng chỉ khoảng 3 năm nay mới có tình trạng này. Mực nước giếng của gia đình tôi nay chưa được 1m nên không thể sử dụng được. Vì vậy, hàng ngày tôi phải sang nhà hàng xóm xin nước về nấu ăn.
Gia đình Bà Mùi chỉ là một trong nhiều hộ dân của xóm Bún 2 bị mất nguồn nước sinh hoạt trong nhiều năm nay. Ông Đỗ Quốc Trung, Bí thư chi bộ xóm Bún 2 cho biết: Xóm có 118 hộ dân với 455 nhân khẩu thì có 25 hộ dân xung quanh khu vực khai thác của mỏ than Làng Bún (do Công ty CP Gang thép Gia Sàng quản lý) bị mất nguồn nước sinh hoạt. Để giúp các hộ dân có nước ăn, phía Công ty đã đầu tư xây dựng hệ thống dẫn nước, cung cấp nước cho bà con từ nguồn nước ở mỏ. Tuy nhiên, do nước không đảm bảo nên các hộ dân ở đây không dám dùng để nấu ăn.
Không chỉ mất nước sinh hoạt, theo người dân ở xóm Bún 2 thì những diện tích lúa của người dân xung quanh khu vực khai thác than (khoảng 1,5ha) của Công ty cũng bị ảnh hưởng do thiếu nước. Anh Nguyễn Văn Bắc, người dân trong xóm cho biết: Gia đình tôi có 2 sào ruộng nhưng hiện nay chỉ có 1 sào ruộng gieo cấy được vì chủ động được nguồn nước, 1 sào còn lại gia đình đã bỏ không hơn 1 năm nay không chủ động được nguồn nước khi gieo cấy.
Trước những khó khăn trên, để người dân có nước sinh hoạt, Công ty Cổ Phần Gang thép Gia Sàng đã đầu tư xây dựng hệ thống dẫn nước từ nguồn nước của mỏ đến các gia đình. Tuy nhiên, theo nhiều hộ dân cho biết, do nguồn nước không đảm bảo nên người dân chỉ dùng để tắm giặt, không dám sử dụng để nấu ăn. Chị Trịnh Thị Chính cho biết: Gia đình tôi cũng nằm trong diện được Công ty hỗ trợ nguồn nước ăn nhưng khi nước cho qua máy lọc thì cát và bụi cuốn vào quả lọc đen kịt nên gia đình tôi không dám dùng nước này nữa…
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Lê Quý Dương, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Gang thép Gia Sàng cho biết: Công ty Cổ phần Gang thép Gia Sàng đi vào khai thác tại địa phương từ năm 2009 nhưng chỉ khoảng 3 năm trở lại mới xuất hiện tình trạng này. Chúng tôi đã có những giải pháp để giảm bớt khó khăn cho người dân. Về việc mất nước sinh hoạt của 25 hộ dân xung quanh khu vực khai thác, công ty đã xin ý kiến của chính quyền huyện Phú Lương, chính quyền xã Phấn Mễ thống nhất chọn phương án cấp nước sinh hoạt cho người dân. Công ty đã đầu tư 250 triệu đồng để xây dựng hệ thống bơm nước, téc lọc dẫn nguồn nước từ khu vực mỏ khai thác đến nhà các hộ dân. Việc nguồn nước không đảm bảo như người dân thông tin là chưa chính xác vì nguồn nước này đã được kiểm nghiệm an toàn trước khi cung cấp cho người dân sử dụng. Các kết quả kiểm nghiệm, công ty cũng đã gửi về huyện Phú Lương, xã Phấn Mễ và cán bộ của xóm. Còn về việc thiếu nước sản xuất của một số hộ dân, công ty cũng đã đầu tư hơn 100 triệu đồng để xây dựng trạm bơm, hệ thống mương máng dẫn nước từ đầm Ao Chúc về cho người dân cấy hái…
Theo ông Phạm Bình Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Lương, khai thác than hầm lò đòi hỏi phải đào sâu xuống lòng đất, lượng nước ngầm xung quanh sẽ dồn vào khu vực hầm lò. Để khai thác được than sẽ phải hút hết nước dưới hầm, khi đó, nguồn nước ngầm xung quanh sẽ bị rút theo. Với những nơi kết cấu đất lỏng sẽ xuất hiện những hố sụt, đường kính và độ sâu của các hố sẽ phục thuộc vào kết cấu đất và trọng lực phía trên tác động vào khu vực sụt lún. Đây là nguyên nhân dẫn đến thời gian qua có xuất hiện các hố sụt, lún, mất nước sinh hoạt hay nước sản xuất của các hộ dân xung quanh khu vực khai thác của mỏ than Làng Bún. Công ty Cổ phần Gang thép Gia Sàng cũng đã có những biện pháp hỗ trợ nhằm khắc phục khó khăn cho người dân bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, ở gần khu vực khai thác của mỏ than Làng Bún còn có một số đơn vị khác cũng đang khai thác than với độ sâu hàng trăm mét. Đây cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Để tìm rõ nguyên nhân và trách nhiệm thuộc về ai, mới đây, Sở Công Thương cũng đã lên để làm việc về vấn đề này.
Việc mất nước sinh hoạt, nước sản xuất nông nghiệp, tình trạng xuất hiện nhiều hố sụt lún thực tế đã ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân xóm Bún 2, khiến người dân không khỏi lo lắng. Mong rằng các cơ quan chức liên quan năng cần tìm hiểu rõ nguyên nhân, có giải pháp kịp thời để người dân ổn định cuộc sống yên tâm sản xuất.
