3 loại phí, lệ phí được bổ sung, điều chỉnh

Phí sử dụng hè đường, lề đường, bến, bãi, mặt nước; phí, lệ phí trong lĩnh vực đất đai là 2 loại phí, lệ phí được đề nghị điều chỉnh mức thu và tỷ lệ trích lại cho đơn vị thực hiện tại kỳ họp HĐND tỉnh lần thứ 13 này. Ngoài ra, theo các quy định mới có liên quan, UBND tỉnh còn trình HĐND tỉnh bổ sung mức phí tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với khu vực khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh…

Theo quy định của Luật Khoáng sản và Thông tư liên tịch số 54/2014/TTLT-BTNMT-BTC ngày 9-9-2014 của Bộ Tài nguyên - Môi trường và Bộ Tài chính thì “Đối với khu vực khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND cấp tỉnh thì HĐND cấp tỉnh quyết định mức thu phí tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản sao cho phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương”. Trước yêu cầu này, trong năm 2015, tỉnh ta có kế hoạch tổ chức đấu giá 40 mỏ thuộc khu vực chưa thăm dò khoáng sản. Theo tính toán của các cơ quan chức năng thì tổng chi phí cần thiết chi trực tiếp cho công tác đấu giá bình quân là 24 triệu đồng/mỏ. Trên cơ sở các quy định hiện hành và căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương, các mức thu phí tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản được tỉnh đề nghị bằng 80% so với mức thu tối đa quy định tại Thông tư liên tịch số 54/2014/TTLT-BTNMT-BTC. Trong đó có quy định cụ thể đối với trường hợp đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực đã có kết quả thăm dò và trường hợp đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực chưa thăm dò khoáng sản, với mức thu đề nghị đều từ 1,6-9,6 triệu đồng/hồ sơ (tùy theo giá trị quyền khai thác khoáng sản theo giá khởi điểm và tùy theo diện tích khu vực đấu giá). Việc tỉnh đề nghị mức thu chỉ bằng 80% so với mức tối đa theo quy định là muốn chứng minh để doanh nghiệp thấy các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư của tỉnh dù là rất nhỏ nhưng luôn muốn tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp.

Đối với phí sử dụng hè đường, lề đường, bến, bãi, mặt nước, đây là khoản thu vào của các đối tượng được phép sử dụng lề đường, bến, bãi, mặt nước vào mục đích đi lại, sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh phù hợp với quy hoạch, kế hoạch và quy định của Nhà nước. Hiện nay, tỉnh ta đang thực hiện thu phí theo mức thu được quy định tại Quyết định số 268/2007/QĐ-UBND của UBND tỉnh ngày 2-7-2007. Đến nay, sau hơn 8 năm thực hiện, các mức thu theo quy định không còn đảm bảo các yêu cầu cần thiết. Vì thế, các mức thu lần này được đề nghị điều chỉnh tăng so với mức thu cũ, do phần lớn các hè đường, lề đường đã được đầu tư, nâng cấp nên hiệu quả từ việc sử dụng của người thuê ngày càng cao hơn. Ngoài ra, để tạo thuận lợi cho cơ quan thực hiện nhiệm vụ thu, tờ trình của UBND tỉnh cũng đề nghị, ngoài việc không quy định cụ thể mức thu ở từng vị trí 1, 2, 3 mà đưa ra một mức thu chung, với biên độ rộng hơn. Điều này giúp việc quản lý và thực hiện thu ở cơ sở thuận lợi, dễ dàng hơn. Ngoài việc điều chỉnh tăng mức thu thì quy định tỷ lệ trích để lại cho đơn vị trực tiếp thu là doanh nghiệp (DN) cũng thay đổi. Nếu như trước đây, DN chỉ phải nộp thuế trên doanh thu thì nay, DN phải nộp 30% trên tổng số phí thu được vào ngân sách nhà nước (NSNN) do các DN không phải nộp tiền thuê đất đối với diện tích được phép kinh doanh. Việc nộp này nhằm bù một phần mà NSNN đã đầu tư trong việc nâng cấp, cải tạo vỉa hè. Còn đối với những đơn vị được giao nhiệm vụ thu phí đã được NSNN đảm bảo kinh phí vẫn giữ nguyên mức nộp là 90% trên tổng số phí thu được vào NSNN, phần còn lại được sử dụng để trang trải cho việc thu phí.

Đối với mức thu phí, lệ phí liên quan đến lĩnh vực đất đai, có 3 nội dung được đề nghị điều chỉnh: Phí thẩm định cấp quyền sử dụng đất; phí khai thác và sử dụng tài liệu đất đai và lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (lệ phí địa chính). Hiện nay, cả 3 loại phí, lệ phí này mức thu, chế độ thu nộp quản lý và sử dụng đều đang được áp dụng theo quy định tại Thông tư số 97/2006/TT-BTC năm 2006 của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, Thông tư này đã được thay thế bằng Thông tư số 02/2014/TT-BTC năm 2014 của Bộ Tài chính do các yếu tố có liên quan như lương tối thiếu, giá các trang thiết bị vật tư văn phòng đều tăng... Trên thực tế, các loại phí này đóng góp vào NSNN hàng năm không đáng kể nhưng nó lại có ý nghĩa không nhỏ với đơn vị trực tiếp cấp, quản lý hồ sơ, tài liệu để qua đó giúp việc bảo quản, cập nhật, làm mới tài liệu được tốt hơn, việc khai thác tài liệu của các tổ chức, cá nhân vì thế cũng trở nên thuận lợi, dễ dàng hơn. Do đó, các mức thu phí cơ bản đều được điều chỉnh tăng theo quy định của Bộ Tài chính.

Đơn cử như đối với mức thu phí thẩm định cấp quyền sử dụng đất đối với tổ chức tăng trung bình 1 triệu đồng/hồ sơ (đối với những hồ sơ thuê đất từ 1ha trở lên, còn dưới 1ha, mức thu phí được giữ nguyên), nhưng mức tối đa không vượt quá 7,5 triệu đồng/hồ sơ; trường hợp chuyển quyền sở hữu nhà gắn liền với quyền sử dụng đất từ 180 nghìn đồng/hồ sơ tăng lên 300 nghìn đồng/hồ sơ; hay như việc khai thác và sử dụng tài liệu đất đai đối với các hộ gia đình, cá nhân tại các phường tăng từ 85 nghìn lên 120 nghìn đồng/hồ sơ, tài liệu, còn tại các khu vực khác từ 50 nghìn lên 60 nghìn đồng/hồ sơ, tài liệu; đối với tổ chức từ 200 nghìn lên 300 nghìn đồng/hồ sơ, tài liệu… Mức trích để lại cho đơn vị cũng được đề nghị điều chỉnh. Theo đó, đối với đơn vị được giao nhiệm vụ thu phí đã được NSNN đảm bảo kinh phí thì mức trích nộp vào NSNN là 80% trên tổng số phí thu được, phần còn lại 20% được sử dụng để trang trải cho việc thu phí (trước đây tỷ lệ này là 90%-10%); ngược lại, đối với đơn vị thu phí không được NSNN đảm bảo kinh phí trong hoạt động được để lại 80%, còn lại 20% nộp vào NSNN (tỷ lệ này trước là 70-30%).

Theo ghi nhận của chúng tôi, cơ bản việc đề nghị thay đổi mức thu cũng như quy định về phần trăm để lại, phần trăm nộp vào NSNN ở từng loại phí, lệ phí đều được cử tri và đại diện cơ quan, DN đồng tình ủng hộ. Điều mà mọi người quan tâm là tới đây, khi các mức thu mới có hiệu lực thi hành (dự kiến là từ 1-9-2015) thì cần có sự thống nhất trong triển khai ngay giữa các địa phương, đồng thời làm tốt việc công khai mức thu tại cơ quan chức năng để tránh những thắc mắc không đáng có của người dân.