Linh hoạt trong việc thu tiền bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên

Đầu năm học mới, nhiều bậc phụ huynh đã bức xúc về vấn đề học sinh, sinh viên (HSSV) năm nay phải tham gia mức bảo hiểm y tế (BHYT) cao hơn các năm trước. Cùng với đó là việc nhiều trường học triển khai thu BHYT 15 tháng và các khoản thu khác dồn vào đầu năm học nên đã đặt gánh nặng đóng góp lên vai các bậc phụ huynh HS.

Tìm hiểu thực tế tại một số trường tiểu học, THCS trên địa bàn tỉnh, chúng tôi thấy nhiều trường ngay tại buổi họp phụ huynh HS đầu năm học cùng với việc thu các khoản đóng góp khác theo quy định, thỏa thuận, tự nguyện thì có khoản “thu hộ” là BHYT, bảo hiểm thân thể. Nhiều trường trên địa bàn T.P Thái Nguyên thu cùng một lúc BHYT của 15 tháng. Theo thầy giáo Phạm Quốc Khánh, Hiệu trưởng Trường THCS Chu Văn An: Đầu năm học, Bảo hiểm Xã hội (BHXH) T.P Thái Nguyên đã phối hợp với Phòng Giáo dục tổ chức hội nghị với các trường để triển khai công tác thu BHYT của HS trong năm học 2015-2016.

Tại hội nghị này, nhiều trường đề nghị thu BHYT theo năm học, có trường lại đề nghị thu theo năm tài chính, cũng có ý kiến cho rằng chỉ thu 3 tháng còn lại của năm 2015, sang đầu năm 2016 thu tiếp 12 tháng còn lại để đỡ gáng nặng cho các bậc phụ huynh HS. Năm học trước, BHXH thực hiện thu theo năm học (từ ngày 1-10-2014 đến ngày 30-9-2015). Song ngày 17-8-2015, BHXH T.P Thái Nguyên đã ban hành văn bản số 309/TB-BHXH, theo đó thì năm học 2015-2016, BHXH Thành phố thống nhất thực hiện mức thu BHYT học sinh 1 lần (15 tháng), áp dụng chung cho các trường học trên địa bàn T.P Thái Nguyên. Trường hợp đặc biệt, nhà trường thực hiện theo phương thức thu làm 2 lần (9 tháng và 6 tháng). Bám vào văn bản này, Nhà trường triển khai đến đội ngũ giáo viên chủ nhiệm các lớp để tuyên truyền, vận động thu BHYT. Tuy nhiên, trong việc nộp BHYT, người quyết định là cha mẹ HS. Nếu phụ huynh nào có thể nộp cả 15 tháng thì các giáo viên chủ nhiệm lớp vẫn thu. Theo thống kê của các lớp thì về cơ bản các bậc phụ huynh HS đều nộp 15 tháng…

Cùng trên địa bàn T.P Thái Nguyên, nhưng Trường Tiểu học Trưng Vương lại chỉ thu BHYT của 3 tháng còn lại năm 2015. Theo cô giáo Phạm Thị Thanh Hương, Hiệu trưởng Nhà trường: Mặc dù BHXH T.P Thái Nguyên thống nhất phương thức thu BHYT HS một lần (15 tháng), nhưng khi tổ chức họp toàn trường các bậc phụ huynh đều có ý kiến nên thu 2 lần, lần đầu nộp 3 tháng (tháng 10,11 và 12-2015), thu vào đầu tháng 9-2015; đợt 2 thu 12 tháng còn lại của năm 2016, thu vào dịp cuối tháng 12-2015 để kịp làm thẻ BHYT năm 2016 để tránh việc dồn các khoản thu vào đầu năm học mới. Theo sự thống nhất của phụ huynh HS, Nhà trường chỉ triển khai thu 3 tháng BHYT của năm 2015.

Được biết, có khá nhiều trường học trên địa bàn T.P Thái Nguyên đều triển khai thu BHYT một lần (15 tháng) gây không ít khó khăn cho các bậc phụ huynh HS. Trao đổi vấn đề này với PGS-TS Phạm Việt Đức, Giám đốc Sở GD & ĐT, đồng chí Giám đốc Sở khẳng định: Để chấn chỉnh tình trạng lạm thu đầu năm học mới cũng như dồn các khoản thu vào đầu năm học, ngày 28-8-2015, Sở GD & ĐT đã có văn bản gửi các nhà trường hướng dẫn thực hiện các khoản thu theo quy định và các khoản đóng góp tự nguyện. Đối với tiền BHYT HS, SV, Sở GD & ĐT và BHXH tỉnh đã có hướng dẫn liên tịch số 863/HDLT trong đó quy định rõ: Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, các trường phổ thông thống nhất cùng cơ quan BHXH có thể thu tiền phần trách nhiệm đóng của HS làm 1 lần (15 tháng) hoặc 2 lần (9 tháng và 6 tháng) nộp vào quỹ BHYT (theo hợp đồng BHYT với từng nhà trường). Tuy nhiên, sau khi nhận được Công văn số 4660/BGDĐT-CTHSSV ngày 10-9-2015, của Bộ GD & ĐT về việc thực hiện BHYT cho HS, SV, ngày 17-9-2015, Sở GD & ĐT đã ban hành văn bản số 1141 yêu cầu các nhà trường phối hợp với cơ quan BHXH tại địa phương tổ chức thu tiền BHYT của HS, SV 6 tháng 1 lần; tránh thu tập trung vào thời điểm đầu năm học. Tuy nhiên, vì văn bản từ Bộ GD & ĐT về vấn đề này ban hành sau thời điểm các trường đã tổ chức họp phụ huynh, khai giảng năm học mới nên có rất nhiều trường đã tổ chức thu tiền BHYT cơ bản xong.

Trao đổi về một số khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện BHYT đối với đối tượng HS, SV năm nay, đồng chí Nguyễn Hữu Thành, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Từ ngày 1-1-2015 mức đóng tăng từ 3% lên 4,5% mức lương cơ sở, tức là tăng 144.900 đồng/1 HSSV/năm. Việc thu BHYT sẽ được thực hiện theo năm tài chính (nghĩa là từ ngày 1-1 đến 31-12 hằng năm). Đầu năm học 2015, BHXH tỉnh và Sở GD&ĐT đã ban hành hướng dẫn thống nhất thu 2 lần (9 tháng và 6 tháng) hoặc làm một lần (15 tháng) tùy điều kiện từng địa phương. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh, các địa phương thực hiện không thống nhất trong việc thu BHYT HSSV. Có trường thu 3 tháng cuối năm 2015, có trường thu 9 tháng (gồm 03 tháng cuối năm 2015 và 6 tháng đầu năm 2016), và có trường thu cả 15 tháng. Việc thu gộp cả 15 tháng như trên vô tình tạo ra áp lực khi các gia đình phải đóng nhiều khoản tiền cho con vào đầu năm học. BHXH tỉnh đã chỉ đạo BHXH T.P Thái Nguyên bãi bỏ hiệu lực của văn bản số 309/TB-BHXH ngày 17-8-2015 để thực hiện theo hướng linh hoạt hơn. Theo đó, đối với các trường đang triển khai thu BHYT HSSV có thể thực hiện linh hoạt như sau: Thu 3 tháng cuối năm 2015 trong tháng 9 (mức thu là 108.675 đồng/1 HSSV); năm 2016 thu 6 tháng hoặc 1 năm một lần (mức thu tương ứng là 217.350 đồng/1 HSSV và 434.700 đồng/1 HSSV) và chỉ thực hiện thu 1 lần 15 tháng (mức thu 543.375 đồng/1 HSSV) nếu HSSV cũng như hội cha mẹ HS có nguyện vọng đóng 1 lần và thống nhất với nhà trường.

Được biết, để thực hiện tốt việc thu nộp BHYT HSSV, BHXH tỉnh đã chỉ đạo đối với BHXH các huyện, thành, thị tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách BHYT tới nhân dân, phối hợp chặt chẽ với các nhà trường trong việc thực hiện thu BHYT theo hướng linh hoạt phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội của các địa phương. Các phương thức thu BHYT HSSV đều phải có sự thống nhất giữa BHXH và nhà trường với các bậc cha mẹ học sinh, nhằm giảm bớt khó khăn, áp lực cho phụ huynh HS vào đầu năm học mới.