Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM), 2 tiêu chí về lĩnh vực văn hoá là cơ sở vật chất văn hoá và văn hoá (số 6 và 16) được coi là một trong những tiêu chí khó thực hiện, bởi các tiêu chí này có liên quan trực tiếp tới cơ sở vật chất văn hoá và ý thức của mọi người dân trong phong trào xây dựng đời sống văn hoá. Nhưng bằng sự quyết tâm, chung sức, đồng lòng, sau 5 năm triển khai, đến tháng 9-2015, trong số 142 xã thuộc 6 huyện, 1 thị xã và 2 thành phố thì đã có 49 xã đạt tiêu chí số 6, bằng 34,5%; 67 xã đạt tiêu chí số 16, bằng 47,1%; đặc biệt trong đó có 40 xã đạt cả 2 tiêu chí, bằng 28,1%.
Để thực hiện có hiệu quả phong trào xây dựng NTM, hằng năm, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan, đồng thời ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo và trực tiếp cử cán bộ xuống cơ sở giúp cán bộ địa phương xây dựng kế hoạch, triển khai những nội dung liên quan đến 2 tiêu chí số 6 và 16. Hằng năm, Sở đã thành lập tổ công tác đi khảo sát, kiểm tra, hướng dẫn, giúp đỡ về chuyên môn cho các địa phương và 37 xã đăng ký đạt chuẩn NTM giai đoạn 2014-2015 về công tác xây dựng NTM theo 2 tiêu chí số 6 và 16 do ngành quản lý.
Gần đây nhất, năm 2014, Sở thực hiện hỗ trợ 300 triệu đồng xây dựng trung tâm văn hoá, thể thao xã Hòa Bình (Đồng Hỷ); hỗ trợ 150 triệu đồng xây dựng mới nhà văn hoá xóm Việt Ninh, xã Lương Phú (Phú Bình). Sở cũng đã cấp trang thiết bị với tổng giá trị trên 873 triệu đồng cho Trung tâm văn hóa - Thể thao T.X Phổ Yên; 1 bộ cho Trung tâm văn hóa - Thể thao xã Đồng Liên (Phú Bình); 1 bộ cho nhà văn hóa xóm Thái Hoa, xã Phấn Mễ (Phú Lương); cấp 2 bộ thiết bị cho Đội Thông tin lưu động huyện Võ Nhai và Định Hóa.
Cùng với việc cấp kinh phí đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị hoạt động cho trung tâm văn hoá, nhà văn hoá các cấp, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến đến tất cả công chức, viên chức, người lao trong ngành về chủ trương xây dựng NTM của Đảng, Nhà nước. Tổ chức phát động cán bộ, viên chức, người lao động trong toàn ngành hưởng ứng, tham gia phong trào: “Thái Nguyên chung sức xây dựng NTM”, với việc triển khai thực hiện các kế hoạch công tác, thi đua hàng năm của cơ quan, đơn vị, bảo đảm tính liên tục, khả thi, thường xuyên và hiệu quả.
Để tạo sự đồng thuận và nâng cao nhận thức cho người dân, chủ thể của phong trào xây dựng NTM, công tác tuyên truyền đã được Sở chỉ đạo triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp với từng đối tượng như: Tuyên truyền bằng băng zôn, khẩu hiểu, pa nô, áp phích; tổ chức biểu diễn nghệ thuật quần chúng với chủ đề: “Chung sức xây dựng NTM”; xây dựng 10 mô hình điểm văn hóa, văn nghệ tại 10 xã điểm trong Chương trình xây dựng NTM của tỉnh; biên tập in, phát hành 3.320 cuốn sách tuyên truyền cho phong trào: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” và xây dựng NTM; soạn, in phát hành 3.410 cuốn tài liệu chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, trong đó gắn liền các nội dung xây dựng NTM với tiêu chí số 6 và 16… Do làm tốt công tác chỉ đạo, hướng dẫn, tuyên truyền và có cơ chế hỗ trợ đầu tư phù hợp, kịp thời, qua đó khuyến khích được mọi người dân cùng vào cuộc, tự nguyện hiến đất và tích cực đóng góp nhân lực, vật lực tham gia xây dựng NTM. Đến cuối năm 2014, toàn tỉnh có 44 xã đạt tiêu chí số 6, 64 xã được công nhận hoàn thành tiêu chí số 16, bằng 45%, so với năm 2013 tăng 206,4%. Đến tháng 9-2015, tỉnh có thêm 5 xã đạt tiêu chí số 6 và 3 xã đạt tiêu chí số 16.
Như đoàn tàu cần mẫn về ga, ngành Văn hoá, thể thao và du lịch kiên trì triển khai đồng bộ các hoạt động tuyên truyền; tham mưu kịp thời cho UBND tỉnh ban hành các văn bản phù hợp và có phương án cấp kinh phí hỗ trợ kịp thời đến từng cơ sở. Nhờ đó, nhận thức của người dân từng bước được nâng cao, tích cực tham gia phong trào xây dựng NTM, góp phần làm thay đổi diện mạo quê hương mình.
Theo Quyết định số 870/QĐ-UBND ngày 16-4-2015 của UBND tỉnh: Năm 2015, trong xây dựng NTM, tỉnh đầu tư hơn 41 tỷ đồng cho xây dựng thiết chế văn hoá cơ sở, trong đó xây mới 24 nhà văn hoá xã, sửa chữa 1 nhà văn hoá xã; xây mới 105 nhà văn hoá xóm, sửa chữa 225 nhà văn hoá xóm. Đây là một cơ hội thuận lợi để Thái Nguyên thực hiện có hiệu quả hơn về 2 tiêu chí văn hoá (số 6 và 16), góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.
