Trên địa bàn tỉnh hiện có 3 trung tâm thương và14 chợ đầu mối tại T.P Thái Nguyên; trung tâm các huyện, thị xã... Đây là nơi tập trung đông người, hàng hóa có giá trị tài sản lớn vì vậy, việc quan tâm đến công tác PCCC tại các địa điểm này cần được thực hiện thường xuyên và nghiêm túc.
Chợ Thái đi vào hoạt động từ năm 2008, hiện nay có khoảng trên 400 hộ kinh doanh và 4 đơn vị thuê mặt bằng nên ngay từ khi đi vào khai thác, Công ty cổ phần Trung Tín chi nhánh Thái Nguyên đã đầu tư trên 20 tỷ đồng trang thiết bị hệ thống báo cháy, chữa cháy hiện đại. Tương tự, TTTM Đồng Quang, được sửa chữa, cải tạo và đi vào hoạt động từ năm 2011 do Công ty cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Hồng Hà làm chủ đầu tư. Hiện, TTTM vẫn đang trong quá trình vừa sửa chữa và phục vụ hoạt động kinh doanh của 300 hộ tiểu thương. Cùng với việc quan tâm đầu tư các phương tiện PCCC, Công ty cũng chỉ đạo thành lập Đội PCCC cơ sở với 17 thành viên, thường xuyên thực tập các phương án chữa cháy đến các tiểu thương. Cả hai đơn vị này đều cho biết công tác PCCC được các đơn vị quan tâm và thực hiện hiệu quả.
Ông Trần Quốc Huy- Đội trưởng Đội PCCC cơ sở của TTTM Đồng Quang cho biết: chúng tôi đã kiểm tra thường xuyên và nạp bổ sung khí vào bình chữa cháy, tích cực tuyên truyền bồi dưỡng các kiến thức cho người dân, hướng dẫn sử dụng các thiết bị chữa cháy cầm tay. Vì vậy, các tiểu thương trong chợ đều có kiến thức và kỹ năng xử lý tình huống khi có đám cháy xảy ra. Còn tại Chợ Thái, Ông Nguyễn Văn Phương, Phó Giám Công ty cổ phần Trung Tín chi nhánh Thái Nguyên khẳng định: Trước thực trạng các tiểu thương kinh doanh tại chợ đều có bàn thờ riêng, việc thắp hương, nến hàng ngày tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra cháy nổ nên đầu năm 2014, đơn vị đã quyết định xây dựng, bố trí riêng phòng thờ để các ngày rằm, lễ, tết các hộ đốt vàng mã, thắp hương tại nơi quy định, hạn chế được nguy cơ cháy nổ, chập các thiết bị điện xảy ra trong chợ. Việc đun nấu, hút thuốc cũng được nhắc nhở để các tiểu thương và hộ dân thực hiện nghiêm. Hàng tháng, đội PCCC cơ sở đều thường xuyên kiểm tra, báo cáo lãnh đạo để có phương hướng khắc phục cũng như đề xuất về việc sửa chữa, bảo dưỡng, thay thế các thiết bị PCCC.
Mặc dù đại diện các đơn vị đều cho rằng công tác PCCC đã được thực hiện tốt, nhưng khi tìm hiểu thực tế chúng tôi lại thấy nhiều điều bất cập. Đầu tiên là cơ sở vật chất phục vụ cho việc PCCC tuy ở TTTM Đồng Quang và Chợ Thái đã có nhưng bị hỏng hóc và chưa được sửa chữa kịp thời. Hiện nay, hệ thống báo cháy tự động của TTTM Đồng Quang đang có sự cố tại tủ trung tâm báo cháy và tín hiệu đầu ra. Đồng thời, do chưa nhận thức đầy đủ nên một số hộ dân đã lấy hàng hóa bao phủ lên các thiết bị chữa cháy. Còn ở Chợ Thái, 1 máy bơm đang bị hỏng, không bơm được nước. Cũng ở Chợ Thái, thực tế trong ngày 23-9 chúng tôi thấy, ở tầng 1, nơi bày bán các quầy hàng chủ yếu là quần áo, mỹ phẩm… nhiều cửa hàng lấn từng mét để trưng bày hàng hóa, lối đi còn lại chưa đầy 1m khiến khách đi phải lách người qua hành lang. Đặc biệt, có một số cửa hàng bán quần áo trên tầng 2 đã tự ý cơi nới khu vực bán hàng, làm trần giả bằng thạch cao, ảnh hưởng tới khả năng thoát nạn và khiến hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động không thể hoạt động. Chưa kể, một số hộp bảo vệ phương tiện chữa cháy ở cả 2 tầng bị vỡ kính, hỏng khóa, không đảm bảo phục vụ công tác PCCC. Một số hộ kinh doanh trong chợ Thái, khi được yêu cầu sử dụng các phương tiện chữa cháy tại chỗ vẫn còn lúng túng xử lý tình huống và các thao tác chưa được chuẩn xác.
Ngoài hai TTTM kể trên, quan sát ở một số chợ ở T.P Sông Công, chợ Ba Hàng (Phổ Yên), chợ Úc Sơn (Phú Bình)… chúng tôi nhận thấy hầu hết các tiểu thương chưa có kho chứa nên hàng hóa nhập về được bà con chất đầy ở khu vực buôn bán, vì vậy, rất dễ xảy ra cháy nổ, nếu không phòng chống kịp thời. Có một điểm chung của các chợ hiện nay là phần lớn đều đã cũ và được sửa chữa lại, nên việc cơi nới, lấn chiếm diễn ra phổ biến. Trong chợ, các chủ hộ thường xuyên dùng điện thắp sáng, kể cả giữa trưa, trong khi hệ thống điện mắc tạm bợ. Diện tích chợ hẹp nhưng hàng hóa thì khá bừa bộn, chiếm cả lối đi, nếu hỏa hoạn xảy ra thì việc di chuyển sẽ gặp nhiều khó khăn.
Thượng úy Nguyễn Sơn Tùng, Đội phó Đội Tham mưu, Phòng Cảnh sát PCCC và cứu hộ cứu nạn (Công an tỉnh) cho biết: Những năm gần đây, số vụ cháy nổ trên địa bàn tỉnh tăng nhanh, thiệt hại cũng tăng cao. Một trong những tình trạng đáng báo động nhất trong công tác PCCC hiện nay là phần lớn các hộ kinh doanh buôn bán trong chợ, TTTM mặc dù đã được tuyên truyền phổ biến các nội quy, quy định về PCCC nhưng vẫn coi nhẹ công tác này, vi phạm các nội quy, quy định về PCCC.
Tuy chưa có vụ cháy nào xảy ra ở các chợ và TTTM trong 2 năm gần đây nhưng nguy cơ cháy, nổ luôn tiềm ẩn và khi đã xảy ra cháy rất cần lực lượng phòng cháy, chữa cháy cơ sở phát huy tối đa khả năng chữa cháy tại chỗ để khống chế nguồn lửa lây lan thay vì trông chờ hoàn toàn sự ứng cứu từ lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp. Bởi vậy đẩy mạnh công tác PCCC ở các cơ sở và tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân và các hộ kinh doanh cần được quan tâm, chú trọng hơn.
