Với tiêu chí đưa Methadone về gần nơi có nhiều người nghiện các chất dạng thuốc phiện, giảm gánh nặng cho người bệnh và giúp bệnh nhân được tăng sự tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác, từ tháng 7-2015, huyện Đại Từ đã triển khai thêm Điểm cấp phát thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Bản Ngoại. Qua một thời gian hoạt động, việc đưa thuốc Methadone tiếp cận gần hơn với bệnh nhân đã đem lại những hiệu quả tích cực.
Trao đổi với chúng tôi, Thạc sĩ Vũ Hoài Nam, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Đại Từ cho biết: Cơ sở điều trị Methadone nằm ở trung tâm huyện. Trong khi theo phác đồ điều trị trong Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, hàng ngày, bệnh nhân bắt buộc phải đến uống thuốc dưới sự giám sát của nhân viên y tế. Là một huyện có địa bàn trải rộng nên việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị trở thành thách thức với nhiều bệnh nhân, đặc biệt những người sống xa khu vực trung tâm.
Nói về những khó khăn khi tham gia điều trị Methadone, anh B.N.T ở xã Yên Lãng chia sẻ: Tôi đã tham gia điều trị Methadone hơn 3 năm nay và nhờ đó, đã đoạn tuyệt hoàn toàn với ma tuý từ 2 năm trước. Mỗi ngày, bất kể nắng mưa tôi đều phải đón xe buýt đi hơn 15km từ nhà đến trung tâm huyện rồi đi bộ gần 1km đến cơ sở điều trị. Tuy vậy, có đôi lúc, cần phải có động lực rất lớn để tiếp tục tham gia điều trị. Thêm vào đó, cơ sở điều trị Methadone của huyện có hàng trăm người đang điều trị nên mỗi ngày, khi đến nhận thuốc chúng tôi phải chờ đợi rất lâu, có khi mất cả buổi sáng.
Nắm bắt được những khó khăn của người bệnh, tháng 7-2015, được sự giúp đỡ của Tổ chức Y tế thế giới, Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh, huyện Đại Từ đã triển khai thêm điểm cấp phát thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Bản Ngoại. Sau 7 tháng đi vào hoạt động, điểm cấp phát thuốc Methadone đã từng bước đi vào ổn định. Hiện, tại Trạm có 50 bệnh nhân điều trị (tăng 66,7% so với số lượng ban đầu). Đây đều là những bệnh nhân có tình trạng tương đối ổn định được lựa chọn từ những người đang điều trị tại Cơ sở điều trị Methadone huyện Đại Từ, sinh sống tại xã Bản Ngoại và các xã khu vục phía Bắc của huyện. Trước khi đi vào hoạt động, Điểm cấp phát đã được trang bị các hạng mục công trình, thiết bị y tế đủ tiêu chuẩn để cấp thuốc điều trị cho bệnh nhân, cán bộ Trạm Y tế xã Bản Ngoại đã được tập huấn chuyên môn để thực hiện tốt công việc cấp thuốc cho người bệnh.
Theo đánh giá của số đông bệnh nhân, từ khi điểm cấp phát được triển khai, người bệnh đã giảm được quãng đường, thời gian chờ đợi từ đó có thêm thời gian cho việc lao động sản xuất và giúp giảm tải cho Cơ sở điều trị Methadone huyện. Thêm vào đó, thông qua các hội nghị đồng thuận do Trung tâm Y tế huyện tổ chức cùng với Đảng uỷ, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân xã Bản Ngoại trước khi đưa Điểm cấp phát Methadone về xã, nhận thức của người dân về người nghiện ma tuý và thuốc Methadone đã tăng cao, sự phân biệt, kỳ thị đối với người nghiện cũng đã giảm. Hơn nữa, từ khi Điểm cấp phát Methadone tại xã Bản Ngoại đi vào hoạt động, đã có nhiều trường hợp người nghiện chưa được phát hiện trong cộng đồng làm đơn tự nguyện tham gia điều trị Methadone.
Trò chuyện với chúng tôi về lợi ích việc được chuyển về xã điều trị, anh T.V.Q ở xóm Bản Ngoại cho hay: Trước khi tham gia điều trị Methadone, tôi đã có trên 30 năm nghiện ma tuý và chưa từng cai nghiện dưới bất cứ hình thức nào. Tuy nhiên, sau khi tham gia điều trị Methadone và tự nhận thức được lợi ích của loại thuốc này với chính bản thân mình, gần 4 năm nay, tôi đã liên tục duy trì điều trị. Nay, điểm cấp phát được chuyển về gần nhà càng thuận tiện cho tôi tham gia điều trị lâu dài. Cũng là một trong những bệnh nhân được chuyển về điều trị ở tuyến xã, anh H.V.K ở xã La Bằng phấn khởi: Bên cạnh việc quãng đường được rút ngắn thì thời gian chờ đợi để uống thuốc cũng đã giảm xuống. Đến nay, thay vì mất cả buổi sáng chờ đợi như trước thì hàng ngày, tôi chỉ việc đến nhận thuốc, uống rồi về đi làm bình thường. Việc điều trị Methadone hầu như không ảnh hưởng gì đến cuộc sống của tôi.
Có thể nói, đến thời điểm này, việc đặt điểm cấp phát thuốc Methadone vệ tinh đến tận tuyến xã ở huyện Đại Từ trong việc giúp người bệnh tiếp cận các dịch vụ y tế. Thông qua đó đã góp phần tăng sự tiếp cận của người nghiện với chương trình điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, góp phần làm giảm gánh nặng cho bệnh nhân cũng như ngành y tế. Hiện nay, ngoài Trạm Y tế xã Bản Ngoại, Trung tâm Y tế huyện Đại Từ đang chuẩn bị khai trương Điểm cấp thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Na Mao và sẽ triển khai thêm một điểm cấp phát tại xã Phú Xuyên trong năm 2016. Bên cạnh đó, thời gian tới, Trung tâm cần đề xuất, tham mưu với các cấp, ngành về việc khắc phục một số điểm như: cơ sở vật chất ở tuyến xã còn nhiều khó khăn; nhận thức cấp uỷ, chính quyền một số địa phương về đưa Methadone về xã còn hạn chế; vấn đề đảm bảo an ninh trật tự ở các điểm cấp phát thuốc Methadone ở tuyến xã; chế độ, chính sách cho các cán bộ làm việc ở các điểm cấp phát Methadone… để tiếp tục đưa Methadone tiếp cần gần hơn nữa với người dân, hướng tới mục tiêu tăng cường độ bảo phủ của Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, góp phần giảm tỉ lệ người sử dụng ma tuý và tội phạm ma tuý.
