Hiện nay, huyện Định Hóa có trên 500 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, dịch vụ ăn uống. Tìm hiểu thực tế tại một số nhà hàng, quán ăn có lượng khách trên địa bàn huyện, chúng tôi nhận thấy các cơ sở này đã chấp hành khá tốt các quy định của pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Tuy nhiên, bữa ăn tại những nhà hàng, quán ăn này vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ mất VSATTP...
Nhà hàng Bằng Mai (xã Phú Đình) được đầu tư xây dựng khá khang trang, có thể phục vụ nhu cầu ăn uống cho 600 thực khách mỗi ngày. Tìm hiểu tại đây, chúng tôi nhận thấy, các giấy tờ liên quan đến VSATTP như công bố chất lượng VSATTP, giấy khám sức khoẻ định kỳ cho nhân viên… của nhà hàng đều khá đầy đủ. Khu vực bếp ăn có diện tích khoảng 40m2 có tủ, giá đựng bát đũa, tủ đựng thực phẩm chín, thực phẩm tươi sống riêng biệt. Qua quan sát chúng tôi nhận thấy, việc chế biến thức ăn cũng được các nhân viên thực hiện theo đúng các quy định, yêu cầu về VSATTP. Ông Đỗ Thanh Bằng, chủ nhà hàng Bằng Mai chia sẻ: Chúng tôi kinh doanh dịch vụ ăn uống từ hơn 10 năm nay. Các món ăn của nhà hàng khá đa dạng như: măng chua xào thịt trâu, thịt trâu xào lá lốt, gà nấu măng chua, xôi ngũ sắc, măng rừng nhồi thịt, rau dớn rừng xào, bồ khai xào... Thực phẩm để chế biến thức ăn đều được chúng tôi đặt hàng tại các hộ chuyên giết mổ tại xã, đảm bảo tươi sống, không dịch bệnh. Các loại rau thường được mua của các hộ dân chuyên trồng rau sạch trong xã hoặc đi hái từ trên rừng về...
Tìm hiểu thêm tại một số nhà hàng ăn uống khác trên địa bàn huyện, chúng tôi nhận thấy cơ sở vật chất tại những nơi này cũng đã được quan tâm đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp. Vấn đề đảm bảo VSATTP cũng được quan tâm. Bà Bùi Thị Bích, chủ nhà hàng Công Bích (thị trấn Chợ Chu) cho biết: Mỗi ngày, nhà hàng có trên dưới 100 khách. Vấn đề đảm bảo VSATTP luôn được chúng tôi đặc biệt quan tâm. Khu vực bếp nấu ăn được bố trí riêng biệt, có giá, tủ bát đũa, tủ bảo quản thức ăn sống, thức ăn chín riêng biệt. Nguyên liệu để chế biến các món ăn được chính tôi lựa chọn tại chợ, đảm bảo tươi sống. Nguyên liệu ngày nào được chế biến và sử dụng hết luôn ngày đấy, không có việc lưu trữ sử dụng cho ngày hôm sau. Bởi vậy, nhà hàng chưa bao giờ để xảy ra tình trạng ngộ độc thực phẩm.
Tuy nhiên, qua tìm hiểu của chúng tôi, vấn đề đảm bảo VSATTP tại các nhà hàng, quán ăn trên địa bàn huyện cũng còn những bất cập. Do diện tích mặt bằng còn hạn chế nên khu vực chế biến thức ăn của một số cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, nhất là ở các quán ăn, còn chật hẹp. Việc nhập các nguyên liệu chế biến thức ăn chủ yếu vẫn từ các chợ, được lựa chọn dựa vào cảm quan của người mua, chứ chưa chứng minh được nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo an toàn. Cùng với đó, hầu hết các nhà hàng, quán ăn đều chưa thường xuyên thực hiện việc lưu mẫu thức ăn trong thời thời gian ít nhất là 24h và thực hiện ba bước tự kiểm tra thực phẩm theo quy định. Nếu xảy ra ngộ độc thực phẩm thì khó có thể tìm ra nguyên nhân. Ông Nguyễn Văn Hiến, chủ nhà hàng Hiến Trọc (thị trấn Chợ Chu) cho biết: Việc lưu mẫu thức ăn và thực hiện ba bước tự kiểm tra thực phẩm theo quy định cũng chưa được nhà hàng duy trì thường xuyên. Lý do mà ông Hiến đưa ra là do nhiều có quá nhiều khách đến ăn, nhân viên phải tập trung phục vụ yêu cầu của khách trước nên thường bị quên việc lưu mẫu thức ăn. Đối với việc thực hiện ba bước tự kiểm tra thực phẩm, hiện, chúng tôi chưa thực hiện được. Theo tôi được biết, nhiều nhà hàng, quán ăn khác cũng chưa thực hiện được điều này.
Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Hợi, Trưởng Khoa VSATTP (Trung tâm Y tế huyện Định Hóa) cho biết: Qua việc kiểm tra tại các nhà hàng, quán ăn, chúng tôi nhận thấy việc lưu mẫu thức ăn vẫn được các chủ cơ sở thực hiện. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn băn khoăn liệu công việc này có được các chủ nhà hàng, quán ăn thực hiện thường xuyên không, bởi không thể giám sát được từng ngày một, chủ yếu phụ thuộc vào ý thức trách nhiệm của các nhà hàng, quán ăn. Mặt khác, nhân viên nhà bếp các nhà hàng, quán ăn cũng thường hay bỏ qua các quy định về trang phục, trang bị khi chế biến thức ăn như: không đeo tạp dề, khẩu trang, đeo găng tay khi chế biến thực phẩm. Cùng với đó, việc kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ của thực phẩm là rất khó khăn, nhất là mặt hàng đông lạnh. Đó là những bất cập đang hiện hữu tại các nhà hàng, quán ăn, tiềm ẩn nguy cơ mất VSATTP.
