Xử lý quá tải bãi rác Phú Lương: Quan tâm cả giải pháp trước mắt và lâu dài

Bãi rác huyện Phú Lương (tại tiểu khu Dương Tự Minh, thị trấn Đu) vốn được quy hoạch tạm thời trên diện tích 1,5ha, chủ yếu để chứa rác thải sinh hoạt của thị trấn Đu. Nhưng vài năm trở lại đây do phải nhận thêm lượng lớn rác thải từ nhiều địa phương nên bãi rác quá tải trầm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Trong khi đó, dự án xây dựng bãi rác mới của huyện đã bị dừng thi công hơn 3 năm qua.

Đúng như phản ánh của người dân, tại bãi rác huyện Phú Lương (còn gọi là bãi rác thị trấn Đu) rác thải hiện chất cao trong một không gian chật hẹp. Mọi chỗ trống đều được tận dụng để đổ rác. Mùi xú uế từ lượng lớn rác thải này đã và đang ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người dân. Chị Trần Thị Thuận, nhà cách bãi rác khoảng 200m, nói: Mùi rác và khói từ lò đốt rác bay vào nhà rất khó chịu!. Cũng có nhà ở gần bãi rác, bà Phạm Thị Thành và ông Đoàn Văn Bích bức xúc: Cuộc sống của chúng tôi bị ảnh hưởng lớn bởi ô nhiễm môi trường từ bãi chứa và lò đốt rác. Khi mùi nặng hoặc thời tiết âm u thì mọi người phải đeo khẩu trang, đóng kín cửa nhà. Chúng tôi đã nhiều lần phản ánh tình trạng này đến các cơ quan của huyện…

Hiện, cơ quan được giao quản lý bãi rác huyện Phú Lương và vận hành lò đốt rác thải tại đây là Ban Quản lý môi trường - đô thị huyện. Lò đốt rác được đầu tư năm 2013 từ nguồn hỗ trợ của tỉnh có công suất đốt tối đa là 10 tấn rác thải/ngày, tương đương khoảng 22m3. Tuy nhiên, lượng đốt thực tế chỉ đạt trên 3 tấn rác thải mỗi ngày, chủ yếu do thiếu nhân lực để vận hành liên tục và diện tích sân phơi rác hẹp. Theo tính toán thì lò đốt chỉ đảm bảo xử lý lượng rác thải của thị trấn Đu và một phần nhỏ ở vùng lân cận. Nhưng do chưa hoàn thành bãi rác mới của huyện tại xã Yên Lạc, trong khi nhu cầu về nơi chứa rác thải trên địa bàn ngày một lớn nên lượng rác của các xã: Yên Đổ, Động Đạt, Phấn Mễ, Cổ Lũng, Vô Tranh, Tức Tranh, Phú Đô và thị trấn Giang Tiên cũng được tập kết về đây từ khoảng 3 năm nay.

Trung bình mỗi ngày có 2 hoặc 3 xe chuyên dụng chở rác thải về bãi, tương đương khoảng 15m3, những dịp cao điểm lượng rác tăng đột biến. Vì vậy, lượng rác không được đốt tồn đọng ngày một nhiều. Do bãi rác hẹp, không thể tiếp tục chôn lấp nên rác thải đều để “lộ thiên”, khi nào bãi quá đầy thì Ban Quản lý môi trường - đô thị huyện phải thuê máy đến san gạt để tạo thêm chỗ chứa rác…

Ông Nguyễn Quế Sơn, Chủ tịch UBND thị trấn Đu cho biết: Trước tình trạng quá tải và những tác động tiêu cực về môi trường của bãi rác đến cuộc sống người dân, thị trấn đã kiến nghị huyện sớm có giải pháp xử lý. Bãi rác khá gần khu dân cư và ngay sát đường dân sinh, hiện không thể mở rộng khu vực chứa và chôn lấp rác nên cần hạn chế đưa thêm rác về. Đồng thời, cơ quan quản lý bãi rác, vận hành lò đốt cần thực hiện nghiêm các quy định nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường, đặc biệt là phun thuốc khử trùng thường xuyên… về lâu dài cần đóng cửa bãi rác này.

Bà Dương Thị Quỳnh, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Phú Lương thông tin: Nhằm hạn chế lượng rác thải tập kết về bãi, chúng tôi đã tích cực phối hợp với các địa phương hướng dẫn, khuyến khích người dân vùng nông thôn tự xử lý rác thải hữu cơ tại nơi sinh sống. Tham mưu để UBND huyện chỉ đạo Ban Quản lý môi trường - đô thị phát huy công suất lò đốt, thực hiện nghiêm việc phun thuốc khử trùng và tiến hành cải tạo bãi rác.

Tuy nhiên, giải pháp lâu dài là cần thi công hoàn thiện bãi rác tập trung mới của huyện tại xóm Ao Lác, xã Yên Lạc. Bãi rác này được quy hoạch xây dựng trên diện tích 15ha, tổng vốn đầu tư trên 15 tỷ đồng (từ ngân sách tỉnh và đối ứng của huyện). Dự án được khởi công cuối năm 2011, dự kiến hoàn thành sau hơn 1 năm nhưng do chủ trương cắt giảm đầu tư công nên việc bố trí vốn gặp nhiều khó khăn. Trong khi tỉnh chưa cấp kinh phí bổ sung thì ngân sách huyện cũng eo hẹp, không có nguồn để tạm ứng nên nhà thầu đã bỏ dở thi công hơn 3 năm qua.

Ông Nguyễn Văn Thuyết, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư và xây dựng huyện Phú Lương, cơ quan đại diện chủ đầu tư cho biết: Dự án đã được giải ngân 9,7 tỷ đồng, còn thiếu trên 5 tỷ đồng. Trước tính chất cấp thiết của công trình, mới đây huyện đã có kế hoạch tạm ứng 1 tỷ đồng và đề nghị nhà thầu tiếp tục thi công để hoàn thiện trong năm nay, sau đó thanh toán dần. Chúng tôi sẽ tham mưu để UBND huyện ưu tiên bố trí vốn cho công trình này...

Giải pháp trước mắt và lâu dài đã rõ, nhưng điều mà người dân đang bị ảnh hưởng bởi bãi rác mong mỏi là các giải pháp đó sớm được triển khai. Muốn vậy cần sự nghiêm túc, trách nhiệm và tích cực của các cơ quan liên quan./