Hiện toàn tỉnh có trên 42.000 hộ nghèo và hơn 28.000 hộ cận nghèo (chiếm 22.34%). Đối với họ, việc tiếp xúc với các dịch vụ y tế sẽ rất khó khăn nếu như không có sự trợ giúp của chính sách Bảo hiểm y tế (BHYT) cho hộ nghèo và cận nghèo.
Người nghèo và những người có hoàn cảnh kinh tế khó khăn thường chịu nhiều rủi ro, yếu thế và dễ có nguy cơ lâm bệnh nhiều hơn so với người có điều kiện kinh tế tốt hơn. Khi lâm bệnh, người nghèo thường tự chạy chữa hoặc chỉ vào bệnh viện khi bệnh đã nặng nên chi phí chữa trị lại càng tăng. Hàng năm, các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đã tiếp nhận hàng trăm nghìn lượt người nghèo đến khám và điều trị.
Những năm qua, với mục tiêu an sinh xã hội, người nghèo luôn được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm bằng việc đã có nhiều chính sách trợ giúp người nghèo, trong đó có việc chăm sóc sức khỏe cho người dân. Một trong những điểm ưu việt của chính sách BHYT là việc quy định mức hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước để mua thẻ BHYT cho các nhóm đối tượng chính sách xã hội, trong đó đối tượng thuộc hộ nghèo được hỗ trợ 100%, hộ cận nghèo được hỗ trợ 70% số tiền mua thẻ BHYT. Từ năm 2013, tỉnh ta đã trích ngân sách để hỗ trợ 30% còn lại để hộ cận nghèo được hưởng 100% số tiền mua BHYT. Nhờ vậy, người nghèo và cận nghèo trên địa bàn tỉnh đã có điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế tốt hơn.
Ông Trần Văn Yên, xóm Cây Hồng, xã Sơn Phú (Định Hóa), bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo tại bệnh viện Trung ương Thái Nguyên chia sẻ: Tôi phải chạy thận từ năm 2012. Thời gian đầu, với 2 lần chạy thận mỗi tuần, tính cả chi phí ăn ở, đi lại gia đình tôi phải chi trả 3-4 triệu đồng mỗi tháng khiến kinh tế gia đình điêu đứng. Các bác sĩ khuyên nên mua BHYT tự nguyện nhưng gia đình chưa có đủ điều kiện. Cuối năm 2012, gia đình tôi được xét vào diện hộ nghèo và được cấp BHYT. Nhờ vậy, tôi được miễn hoàn toàn chi phí điều trị. Nếu không có BHYT tôi đã không thể kiên trì điều trị đến ngày hôm nay.
Từ năm 2013, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh còn được Dự án Hỗ trợ Y tế các tỉnh Đông Bắc Bộ và Đồng bằng sông Hồng vay vốn Ngân hàng Thế giới hỗ trợ. Tại Thái Nguyên, người cận nghèo đã được UBND tỉnh hỗ trợ 30% mệnh giá mua thẻ BHYT còn lại, Dự án không tập trung vào việc vận động người cận nghèo mua thẻ BHYT mà mở rộng sang đối tượng hộ gia đình. Đối với người cận nghèo chủ yếu truyền thông hỗ trợ chi phí cao trong điều trị và truyền thông cách sử dụng bảo quản thẻ BHYT khi khám, chữa bệnh. Đặc biệt, Dự án đã hỗ trợ người cận nghèo tiền khám bệnh, chữa bệnh (nội trú và ngoại trú) khi chi phí của mỗi đợt điều trị lớn hơn 500.000 đồng và tối đa không quá 6 tháng lương cơ sở/đợt điều trị, không giới hạn số đợt điều trị trong năm.
Có thể nói, chính sách cấp miễn phí BHYT cho người nghèo của Nhà nước đã giúp những người nghèo mắc bệnh tìm lại sự sống cho chính bản thân và gia đình, góp phần bảo đảm sự công bằng trong chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Trong năm 2015, toàn tỉnh đã cấp 47.394 thẻ BHYT cho người nghèo, 62.968 thẻ BHYT cho người cận nghèo. Tính từ đầu năm 2016 đến nay, toàn tỉnh đã cấp trên gần 100.000 thẻ BHYT cho các đối tượng thuộc hộ nghèo và cận nghèo.
Cùng với việc cấp phát thẻ BHYT cho người nghèo, những năm qua, BHXH tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế triển khai công tác khám, chữa bệnh BHYT về trạm y tế các xã, phường, thị trấn, tạo điều kiện cho người có thẻ BHYT, nhất là người nghèo được khám chữa bệnh ngay tại nơi mình sinh sống. Bên cạnh đó, UBND tỉnh, ngành Y tế cũng đã quan tâm, đầu tư hàng chục tỷ đồng để tăng cường cơ sở vật chất, cải thiện điều kiện làm việc và nhiều thiết bị y tế cho các cơ sở y tế, mang lại nhiều lợi ích cho người có thẻ BHYT. Chính vì vậy số người nghèo có thẻ BHYT được tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ y tế hiện đại tại cộng đồng ngày một nhiều. Chính sách cấp miễn phí BHYT cho hộ nghèo và cận nghèo đã giúp họ có điều kiện chăm sóc sức khỏe, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội.