Phát hiện sớm và hạn chế tình trạng trầm cảm sau sinh ở phụ nữ nhiễm HIV

Theo thống kê, ở Việt Nam tỷ lệ phụ nữ nhiễm HIV bị trầm cảm sau sinh chiếm 67% cao gấp 6,4 lần so với tỷ lệ phụ nữ bình thường bị trầm cảm sau sinh.

Có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trầm cảm sau sinh đó là do yếu tố sinh học và yếu tố tâm lý xã hội. Đối với yếu tố sinh học, người phụ nữa sau khi sinh nội tiết sinh dục giảm rất nhanh, mặt khác người phụ nữ sau khi sinh sẽ kích hoạt một số nội tiết gây rối loạn trong dẫn truyền thần kinh trung ương dẫn đến chứng trầm cảm.

Thứ hai, yếu tố tâm lý xã hội ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý phụ nữ sau sinh đặc biệt là những người nhiễm HIV, như: Định kiến, phân biệt đối xử của xã hội, gia đình có nguồn lực kinh tế thấp; mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình không đồng thuận đặc biệt là quan hệ giữa mẹ chồng và nàng dâu; thiếu sự đồng cảm, giúp đỡ của người chồng… là những yếu tố gây ra tình trạng trầm cảm của phụ nữ sau sinh, đặc biệt là phụ nữ nhiễm HIV.

Đối với những người phụ nữ bị nhiễm HIV, sau khi sinh họ phải điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con và phải tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị HIV. Khi người phụ nữ bị trầm cảm, họ hay có tình trạng buông bỏ điều trị, không tuân thủ đúng phác đồ điều trị HIV. Chỉ cần buông bỏ điều trị hoặc điều trị không đúng, uống thuốc sai sẽ dẫn đến nguy cơ kháng thuốc và nguy cơ lây bệnh từ mẹ sang con sẽ tăng rất cao.

Theo các chuyên gia y tế, khi phụ nữ bị trầm cảm nặng, không được điều trị sẽ gây nguy hiểm cho bản thân và những đứa con của mình. Họ có thể bỏ rơi, không chăm sóc con và thậm chí còn sát hại chính đứa con của mình. Những người mẹ bị trầm cảm sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển toàn diện và nhân cách của đứa trẻ sau này.

Để phát hiện sớm và hạn chế tình trạng trầm cảm sau sinh ở phụ nữ nhiễm HIV, cần có những biện pháp can thiệp, hỗ trợ bằng cách tư vấn trực tiếp với những phụ nữ mang thai, tổ chức những buổi truyền thông chuyên đề về trầm cảm sau sinh ở những người phụ nữ mang thai đặc biệt là những người đã biết nhiễm HIV sẽ được tư vấn chi tiết, cụ thể hơn.

Sau khi bệnh nhân sinh và điều trị tại bệnh viện, nếu phát hiện người đó nhiễm HIV bệnh viện sẽ làm test để phát hiện người đó có bị trầm cảm hay không, từ đó sẽ có kế hoạch điều trị lâu dài, tư vấn cho người bệnh. Bên cạnh đó là thông báo cho những đơn vị điều trị HIV chú tâm, phối hợp theo dõi, tránh tình trạng người bệnh buông bỏ điều trị để lại hậu quả về sau này.

Tình trạng trầm cảm sau sinh ở phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ nhiễm HIV hiện diễn ra rất phổ biến và để lại những hậu quả đáng tiếc. Đây cũng là một vấn đề nóng đang được xã hội quan tâm, vì vậy các đơn vị có liên quan cần quan tâm hơn nữa, tư vấn rộng rãi về tình trạng trầm cảm sau sinh và tích cực điều trị, giúp đỡ những trường hợp bệnh nhân trầm cảm để họ quay trở lại cuộc sống bình thường, hạn chế những trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.