Giải quyết vướng mắc trong việc cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Cấp đất không đúng thẩm quyền, sai trình tự, hồ sơ; chuyển mục đích sử dụng đất không theo quy định… Đó là một loạt những sai phạm trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất GCNQSDĐ cho 123 hộ dân thuộc xóm Tân Lập, xã Tân Thái (Đại Từ).

Năm 1975, Xí nghiệp Thuỷ sản Hồ Núi Cốc được Chính phủ giao 68ha đất ở xóm Tân Lập, xã Tân Thái (Đại Từ) tại Quyết định số 111/QĐ-TTg. Trong quá trình sử dụng, được sự nhất trí của Xí nghiệp, một số gia đình là công nhân của Xí nghiệp đã xây dựng nhà ở trên diện tích đất đó. Đến năm 1993, Xí nghiệp Thuỷ sản đã tự quy hoạch chia lô thanh lý cho các hộ dân này, đồng thời có tờ trình đề nghị hợp thức đất ở cho 123 hộ với tổng diện tích là 3,74ha. Căn cứ vào đó, huyện Đại Từ đã làm thủ tục cấp GCNQSDĐ cho các hộ này vào cuối năm 1993. 123 hộ được cấp GCNQSDĐ, UBND huyện Đại Từ đã thu tiền hợp thức đất theo Quyết định số 398 QĐ/UB ngày 7-12-1989 của UBND tỉnh. Tuy nhiên, đây là việc làm sai nguyên tắc và vi phạm Luật Đất đai, bởi toàn bộ diện tích đất này tính đến thời điểm cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân vẫn chưa có quyết định thu hồi đất để xây dựng khu dân cư của cấp có thẩm quyền, nên UBND huyện Đại Từ không đủ thẩm quyền để cấp đất cho các hộ dân nêu trên. Không những thế, trình tự thủ tục xét cấp GCNQSDĐ cũng không theo quy định của pháp luật, hồ sơ còn sai lệch với thực tế sử dụng đất. Cụ thể là, các hồ sơ được UBND xã Tân Thái xác nhận là có nguồn gốc do các hộ dân tự khai phá, trong khi trên thực tế, đây là đất được giao cho Xí nghiệp Thủy sản, nhiều diện tích đã được chuyển nhượng quyền sử dụng qua nhiều người. Về việc chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất vườn sang đất ở, trong thời gian qua, UBND xã Tân Thái không lập hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất cho bất cứ trường hợp nào trong số 123 hộ dân. Song trên thực tế, có 35 hộ dân đã chuyển mục đích sử dụng đất và lập hồ sơ để xin cấp GCNQSDĐ từ đất nông nghiệp sang đất ở với tổng diện tích 13.585m2.

Sau khi phát hiện những sai sót trong quá trình cấp GCNQSDĐ cho 123 hộ dân ở Tân Thái, UBND huyện Đại Từ đã sửa sai bằng cách ra quyết định xử lý đối với việc hợp thức hóa đất ở tại Xí nghiệp Thủy sản hồ Núi Cốc. Theo đó, toàn bộ số GCNQSDĐ này sẽ bị thu hồi. Tuy nhiên, trên thực tế quyết định này lại không được triển khai thực hiện và 123 hộ dân này vẫn sử dụng đất và giữ GCNQSDĐ do huyện Đại Từ cấp. Hiện nay, trong 123 hộ có một số hộ đã chuyển nhượng lại đất để chuyển đi nơi khác, còn lại đã ổn định và hầu hết đã xây nhà kiên cố. Các hộ dân ở đây đã nhiều lần kiến nghị tới các cấp, ngành liên quan để giải quyết quyền lợi cho bà con, nhưng sau hơn 20 năm, sự việc này vẫn chưa được giải quyết. Nguyên nhân là vì không có phương án để trả số tiền đã hợp thức đất và cấp GCNQSDĐ mà các hộ đã nộp vào ngân sách.

Trước khó khăn đó, UBND huyện Đại Từ đã xin ý kiến tỉnh và UBND tỉnh đã có văn bản đồng ý giao UBND huyện Đại Từ thực hiện việc cấp lại giấy GCNQSDĐ cho 123 hộ dân xóm Tân Lập nhưng không thu tiền sử dụng đất. Ngoài ra, tỉnh chỉ đạo huyện Đại Từ tạo mọi điều kiện để hoàn thành thủ tục cấp GCNQSDĐ một cách nhanh nhất. Thực hiện chỉ đạo này, huyện đã gửi thông báo tới 123 hộ dân thuộc diện cấp lại, hướng dẫn các hộ hoàn chỉnh hồ sơ cấp đất gửi Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường thẩm định trình UBND huyện cấp cho các hộ dân. Theo kế hoạch, thời gian hoàn thành việc cấp lại GCNQSDĐ cho 123 hộ dân này là trong quý 3 năm 2016. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn gặp phải một số khó khăn. Đồng chí Chu Tất Lợi, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết: Do thời gian quá lâu, nhiều diện tích đã được chuyển nhượng qua nhiều người thông qua mua, bán, thừa kế, cho tặng, nên rất khó khăn trong việc tìm lại những chủ sở hữu quyền sử dụng đất cũ để làm lại hợp đồng chuyển nhượng. Đến nay, huyện đã lập được 50 hồ sơ để cấp GCNQSDĐ, các trường hợp còn lại, địa phương vẫn đang tiếp tục cố gắng hoàn thiện hồ sơ, các thủ tục theo đúng quy định.

Rõ ràng sai sót đã được phát hiện và có phương án khắc phục, hy vọng các cơ quan chức năng huyện Đại Từ quan tâm hơn nữa đến việc này để hoàn thành việc cấp GCNQSDĐ, đảm bảo quyền lợi cho người dân.