Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại khu vực Tây Thái Bình Dương, cứ hai phút có một trẻ sơ sinh tử vong. Nguyên nhân tử vong ở trẻ sơ sinh là do thực hành lâm sàng không thích hợp tại thời điểm sinh và trong một số ngày đầu mới sinh.
Các trường hợp tử vong này có thể phòng ngừa được thông qua một tập hợp các can thiệp đơn giản và chi phí hiệu quả được gọi là chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm (EENC). Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm có thể được thực hiện tại tất cả các tình huống mẹ sinh con, cứu sống và mang lại cho trẻ sơ sinh một sự khởi đầu cuộc sống tốt nhất.
Trọng tâm của chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm là "Cái ôm đầu tiên" – một bước thực hành đơn giản có khả năng cứu sống trẻ giúp tăng cường tiếp xúc da kề da giữa mẹ và trẻ ngay sau khi sinh và trong vài ngày đầu tiên sau sinh. Thực hành "Cái ôm đầu tiên" gồm 4 bước chính: Lau khô trẻ cẩn thận ngay lập tức sau khi sinh; tiếp xúc da kề da ngay lập tức; kẹp và cắt dây rốn kịp thời một cách thích hợp; cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn.
Thực hành "Cái ôm đầu tiên" rất đơn giản, có hiệu quả chung và hiệu quả về chi phí và có thể thực hiện được tại tất cả các hoàn cảnh mẹ sinh con. Bước thực hành này mang lại lợi ích cho tất cả trẻ sơ sinh – trẻ có bệnh, đẻ non và thậm chí trẻ sinh bằng phương pháp mổ đẻ. Đến nay, phương pháp chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm đã được áp dụng tại 16 quốc gia trên thế giới, với trên 30.000 cán bộ y tế đã được tập huấn tại 2.522 cơ sở y tế, với gần 4 triệu trẻ sơ sinh được chăm sóc tốt hơn.
Theo Vụ trưởng Vụ Sức khoẻ bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) Nguyễn Đức Vinh, từ năm 2015 Việt Nam đã có những nỗ lực vượt bậc trong nhân rộng, áp dụng phương pháp chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm. Đến nay, phương pháp này đã được triển khai tại tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước với gần 9.000 nhân viên cơ sở y tế được tập huấn. Hiện đã có 78% trẻ sinh đủ tháng được tiếp xúc da kề da với mẹ và được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ trong giai đoạn ngay sau sinh.
Chiến dịch "Cái ôm đầu tiên" được phát động vào tháng 3/2015 tại Philippines. Đến nay, chiến dịch này đã được phát động tại 8 quốc gia: Campuchia, Trung Quốc, Lào, Mông Cổ, Papua New Guinea, Philippines, Quần đảo Solomon và Việt Nam.
