Sau nhiều năm thi công, đến quý II-2017, hạng mục hồ điều hoà Cống Ngựa (thuộc Dự án xử lý nước thải T.P Thái do Chính phủ Pháp cho vay vốn ODA) đã được Công ty TNHH Một thành viên Thoát nước và Xây dựng hạ tầng đô thị Thái Nguyên đưa vào vận hành. Tuy nhiên công trình với diện tích 2,5ha này chưa có giá trị điều hoà không khí, ngược lại nơi đây đang chứa hàng mét nghìn mét khối nước thải gây ô nhiễm môi trường, nguy cơ bùng phát dịch bệnh…
Trông xa, mặt hồ điều hoà Cống Ngựa xanh dịu, tạo cảnh quan rất đẹp cho một số tổ dân phố của phường Hoàng Văn Thụ, T.P Thái Nguyên. Nhưng khi lại gần không phải nước hồ trong tạo nên màu xanh mà trên mặt nước là lớp màng rêu mốc được tạo thành bởi hợp chất trong nước thải sinh hoạt. Vào những ngày nắng, nóng mùi xú uế từ hồ điều hòa bốc lên khiến người sống xung quanh vô cùng khó chịu. Đây cũng là nơi "lý tưởng" để muỗi và các loại côn trùng gây hại sinh sôi khiến người dân lo ngại dịch bệnh, nhất là khi dịch sốt xuất huyết đang hoành hành.
Chị Đặng Thị Thu Hương ở tổ 12, phường Hoàng Văn Thụ cho biết: Khi chưa có hồ điều hoà Cống Ngựa, khu vực này cũng đã bị ô nhiễm do có mương nước thải chảy qua, nhưng lượng nước thải trong mương không quá lớn nên chỉ những hộ dân phụ cận bị ảnh hưởng. Còn giờ hồ rộng tới 2,5ha nên chỉ cần lượng nước dâng cao 1m thì khối lượng nước thải đã lên đến hàng vạn mét khối. Chúng tôi lo có dịch bệnh vì nước thải sinh hoạt tập kết tại đây sẽ xuất hiện nhiều muỗi.
Hệ thống giao thông xung quanh hồ điều hoà Cống Ngựa cũng chưa hoàn thành nên việc đi lại của người dân rất khó khăn. Gần giữa hồ vẫn còn một khu đất rộng chưa giải phóng mặt bằng xong nên cây dại mọc um tùm khiến công trình có số vốn đầu tư cả trăm tỷ đồng này vẫn dang dở. Ông Trần Nam Thái, Chủ tịch UBND phường Hoàng Văn Thụ thông tin: Trước phản ánh của người dân, lãnh đạo phường đã xuống hiện trường kiểm tra và đã có văn bản đề nghị Công ty TNHH Một thành viên Thoát nước và Xây dựng hạ tầng đô thị Thái Nguyên dọn dẹp vệ sinh. Hiện toàn bộ lượng bèo tây, cỏ dại phủ kít mặt hồ và rác thải đã được đơn vị này vớt đi. Tuy nhiên, nước thải vẫn còn chảy vào hồ nên tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn chưa được khắc phục triệt để.
Theo kế hoạch, tất cả các hạng mục công trình thuộc Dự án thoát nước thải T.P Thái Nguyên phải hoàn thành (trong đó có hồ điều hoà Cống Ngựa) đưa vào sử dụng từ năm 2016 nhưng do thiếu vốn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng nên phải kéo dài thời gian thực hiện thêm 1 năm. Trả lời nguyên nhân dẫn tới việc hồ điều hoà Cống Ngựa còn dang dở và gây ô nhiễm môi trường, ông Trương Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Thoát nước và Xây dựng hạ tầng đô thị Thái Nguyên cho biết: Việc đóng điện trạm bơm PSII gặp khó khăn nên việc bơm hút nước thải tại khu vực 2 phường Quang Trung và Hoàng Văn Thụ tới trạm bơm PSIII chưa thực hiện được. Do vậy, toàn bộ nước thải vẫn phải chảy vào hồ điều hoà Cống Ngựa. Đầu tháng 11 tới, trạm bớm PSII sẽ hoàn thành, việc bơm hút nước thải được vận hành sẽ hạn chế nước thải chảy vào hồ nên vấn đề ô nhiễm sẽ từng bước được khắc phục. Riêng khu đất nằm giữa hồ vẫn chưa giải quyết được vì hồ sơ đất đai không rõ, còn người dân thì đòi đền bù nên chủ đầu tư và chính quyền địa phương vẫn chưa có cơ sở pháp lý để xem xét.
Hồ điều hoà Cống Ngựa là công trình công ích không chỉ có giá trị điều tiết nước bề mặt để phòng, chống úng ngập tại khu vực phường Quang Trung và phường Hoàng Văn Thụ mà còn có tác dụng điều hoà không khí, tạo cảnh quan xanh, sạch, thoáng mát cho nơi có mật độ dân cư đông đúc nhất T.P Thái Nguyên. Bởi thế chủ đầu tư Dự án cần hoàn thiện công trình để chấm dứt tình trạng nước thải gây ô nhiễm môi trường, ngăn ngừa nguy cơ phát sinh dịch bệnh.
