Hàng quán bán đồ ăn nhanh, ăn sẵn hiện nay được rất nhiều người ưa chuộng bởi sự tiện lợi, tuy nhiên, đây cũng được xem là những nơi tiềm ẩn nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) cao. Ghi nhận của chúng tôi tại một số hàng quán bán đồ ăn nhanh tại một số chợ, tuyến đường trên địa bàn T.X Phổ Yên.
Chợ Ba Hàng vẫn được xem là một trong những “thiên đường” về đồ ăn vặt đối với nhiều người, bởi lẽ, ở đây có đầy đủ các món ăn như: ốc, trứng vịt lộn, xúc xích hay chè thập cẩm... trong khi giá cả lại phù hợp với nhiều đối tượng. Theo ghi nhận của chúng tôi, tại chợ có hàng chục quán bán đồ ăn nhanh được đặt giữa các hàng rau và thực phẩm tươi sống. Qua quan sát, thức ăn trước khi đưa vào chế biến được đựng trong thùng xốp, xô, chậu, khi chế biến chủ cửa hàng cũng không sử dụng bao tay mà dùng tay trần chế biến. Cùng với đó là nước rửa thực phẩm cùng rác thải vương vãi khắp nền đất. Tuy vậy, những hàng quán này vẫn thu hút một lượng lớn thực khách là những em học sinh, sinh viên, người lao động và một số người là cán bộ công chức. Chia sẻ với chúng tôi, em Nguyễn Thị Nhung, một học sinh Trường THCS Ba Hàng cho biết: Lâu nay, chợ Ba Hàng là một địa chỉ quen thuộc mỗi khi chúng em muốn tụ tập hoặc tổ chức sinh nhật cho bạn nào đó trong nhóm. So với một số tiệm ăn nhanh khác thì đồ ăn ở đây đa dạng mà giá cả lại rẻ hơn từ 5-10 nghìn đồng/một sản phẩm. Đã nhiều lần ăn, uống ở đây nhưng chưa từng bị đau bụng hay có biểu hiện khác lạ nên chúng em cũng không mấy để ý đến vấn đề VSATTP.
Còn tại tuyến đường thuộc cổng Nam của Công ty Samsung Việt Nam Thái Nguyên cũng có vô số quán ăn nhanh mọc lên dọc đoạn đường hơn 1km, thu hút một lượng lớn người đến đây ăn uống. Mỗi quán nhỏ bày một vài bộ bàn ghế nhựa trên vỉa hè, đông người và phương tiện giao thông qua lại. Chưa kể thức ăn sau khi chế biến xong, không có dụng cụ che đậy mà để nguyên trên mặt bàn rồi bán cho khách. Vào lúc đông khách, chủ hàng còn thản nhiên dùng tay trần để xếp thức ăn mang ra cho khách. Mặc dù, nhiều khách hàng biết điều đó nhưng họ đều dễ dãi bỏ qua, bởi theo họ, thức ăn chỉ cần hợp khẩu vị và giá cả phù hợp với túi tiền là được. Khi được hỏi về vấn đề VSATTP, chủ các hàng quán trên đều khẳng định, thức ăn họ bán đảm bảo, rõ nguồn gốc xuất xứ... vì nguyên liệu được lấy lại từ những người quen biết ở chợ, tin tưởng nhau là chính chứ không mấy khi kiểm soát kỹ. Chị Lê Tú, chủ một quán ăn nhanh vỉa hè thuộc phường Đồng Tiến cho biết: Vào mỗi buổi chiều tối, tôi thường bán ốc, thịt nướng, xúc xích, bánh mì pate cho khách hàng chủ yếu là công nhân làm việc tại Công ty Samsung và một số công ty lân cận. Giữa người bán và khách hàng đã quá quen mặt nhau nên người này, người kia rủ rê, mời mọc bạn bè đến ăn mà ít khi để đề cập đến vấn đề VSATTP.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trên địa bàn T.X Phổ Yên hiện có hàng trăm quán ăn nhanh như thế này mọc lên tại các chợ hoặc một số tuyến đường cạnh các khu, cụm công nghiệp. Sản phẩm mà những hàng quán này bày bán là những đồ ăn, thức uống chế biến sẵn theo yêu cầu của khách hàng. Điều đáng nói là các quán này được dựng một cách tạm bợ, đặt trên vỉa hè, cạnh cống rãnh thoát nước hoặc nơi đông người qua lại. Việc hàng quán bán đồ ăn nhanh như thế này hoạt động tràn lan và phổ biến không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng mà còn gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị khi rác thải bữa bãi, tình trạng lấn chiềm vỉa hè thường diễn ra…
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tuấn Nam, Trưởng phòng Y tế T.X Phổ Yên cho biết: Việc người dân đặc biệt là giới trẻ ưa chuộng các món ăn vặt ngày càng phổ biến, vì thế mà các hàng quán bán đồ ăn nhanh mọc lên ngày một nhiều. Trong 9 tháng đầu năm nay, Đoàn kiểm tra liên ngành VSATTP của thị xã đã tổ chức kiểm tra, phát hiện và xử lý 76 vụ vi phạm, trong đó có gần 20 vụ về kinh doanh đồ ăn nhanh, ăn sẵn. Qua kiểm tra cho thấy, các hàng quán này sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, thực phẩm có chất phụ gia hay dùng mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, thực phẩm thức ăn đường phố không đảm bảo có thể dẫn đến 2 nguy cơ: Trước mắt, nếu thực phẩm bị nhiễm bẩn có thể gây tình trạng ngộ độc cấp tính với các biểu hiện đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy; về lâu dài, các hóa chất được tẩm ngâm trong thực phẩm sẽ tích tụ trong cơ thể dễ gây nên một số bệnh nguy hiểm.
Nguy cơ mất an toàn từ những hàng quán ăn nhanh, ăn sẵn đã rõ nhưng theo ông Nguyễn Tuấn Nam thì việc kiểm soát những hàng quán này còn gặp khó vì chủ yếu mang tính tự phát và nhiều người kinh doanh từ những địa phương khác đến buôn bán. Cùng với đó, người tiêu dùng vẫn còn tâm lý chủ quan, tùy tiện sử dụng thức ăn nhanh tại vỉa hè hoặc tại các chợ. Do vậy, người tiêu dùng nên lựa chọn các thực phẩm rõ nguồn gốc xuất xứ, hoặc tự mình chế biến để đảm bảo sức khỏe cho chính mình và gia đình. Đồng thời, các cơ quan chuyên môn cần tăng cường công tác quản lý nhằm phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm hạn chế các vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra.
