Cần sự phối hợp chặt chẽ từ gia đình

10% số người nghiện ma túy tự nguyện cai bằng phương pháp uống Methadone điều trị thay thế vẫn còn lén lút sử dụng ma túy, khiến bao nhiêu công sức của các cán bộ y tế, cơ quan chuyên môn, gia đình, xã hội trở nên lãng phí. Và con đường hoàn lương càng trở nên xa vời hơn đối với những người nghiện ma túy.

Đồng chí Phạm Công Diễn, Phó Giám đốc Cơ sở tư vấn và điều trị cai nghiện ma túy của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (TB&XH) tại huyện Phú Bình cho biết: “Từ tháng 10-2016, đơn vị được tổ chức cấp phát thuốc Methadone điều trị cho người cai nghiện tự nguyện đã tạo điều kiện thuận lợi cho nghiều người mắc nghiện ma túy tự nguyện đến đăng ký điều trị. Hàng ngày, sáng sớm đã có hàng trăm người từ các xã, thị trấn trong huyện đến đây uống thuốc và nghe tư vấn. Trong hai tháng của năm 2016 đã có 120 người tự nguyện đến điều trị hàng ngày. Năm 2017 số người đến điều trị cai nghiện bằng uống Methadone đã lên đến 185/tổng số 300 đối tượng nghiện ma túy trên địa bàn huyện Phú Bình. Đây chính là những tín hiệu vui, khi chính gia đình, người mắc nghiện ma túy tự nguyện tìm đến để san sẻ trách nhiệm. Tuy nhiên, vấn đề lo lắng nhất là tình trạng người đang điều trị cai nghiện ma túy vẫn lén lút sử dụng ma túy. Kết quả xét nghiệm tháng 12-2017 trong 185 đối tượng đang điều trị Methadone, có đến 20 người có kết quả dương tính với ma túy (heroin). Mặc dù tủy lệ trên 10% là không cao, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ lan rộng, nhất là trong nhóm những người đang tự nguyện đến cai nghiện ma túy”.

Tại Cơ sở Tư vấn và điều trị cai nghiện ma túy của Sở Lao động TB&XH phường Thịnh Đán, T.P Thái Nguyên, mặc dù số lượng người nghiện ma túy đến điều trị uống Methadone thay thế chỉ có 65 đối tượng, nhưng kết quả xét nghiệm nhanh tại thời điểm tháng 12-2017, vẫn còn 9 đối tượng có kết quả dương tính với ma túy (heroin). Theo chị Ngô Thanh Nhã, nhân viên tại cơ sở này cho biết: “Hầu như những người điều trị uống Methadone có thời gian từ 1 năm trở lên thì chấp hành điều trị rất tốt. Có một điểm rất đáng quan tâm, đó là ai cũng có người thân đi cùng, hỗ trợ, giám sát và thậm chí là kèm cặp, như để ngăn cản tất cả các yếu tố tác động khác từ bên ngoài, bạn nghiện cũ…tác động vào. Chính điều này đã hạn chế tối đa việc người mắc nghiện ma túy có cơ hội, môi trường tiếp xúc trở lại với ma túy. Trên thực tế, không phải ngày nào Cơ sở cũng có đủ 65 người đến uống Methadone, mặc dù quy định là họ phải đến đủ trong buổi sáng hàng ngày. Về góc độ chuyên môn, chúng tôi rất lo lắng khi họ không tuân thủ đúng phác đồ điều trị, lo hơn nữa là tái sử dụng ma túy, như vậy liều dùng Methadone, phác đồ điều trị cũng khác và khó khăn hơn cho việc cai nghiện. Nhiều khi chúng tôi chủ động liên lạc với gia đình, đối tượng…nhưng đa số những trường hợp này đều không nhận được sự hợp tác, hoặc chính họ đã nói dối gia đình là đi uống Methadone mà không đến Cơ sở uống. Cũng không ít đối tượng vừa uống Methadone xong, trên đường về gặp bạn rượu, bạn nghiện ma túy cũ lại sa ngã và uống rượu, hoặc dùng ma túy, khiến cho hiệu quả điều trị trở nên vô tác dụng”.

Chia sẻ về những khó khăn trong việc quản lý và sự hỗ trợ của gia đình trong việc cai nghiện ma túy với đối tương nghiện có hồ sơ quản lý, đồng chí Trần thị Thu, Trường Trạm y tế phường Chùa Hang (T.P Thái Nguyên) cho biết: “Nhiều gia đình cũng còn chưa dám công khai việc người thân mắc nghiện ma túy. Họ cho rằng tự cai nghiện được, hoặc mới nghiện nên cai không quá khó như y tế khuyến cao, để rồi ngày càng nặng thêm. Trong đợt kiểm tra đột xuất tại điểm uống Methadone của huyện Đồng Hỷ, trong số 46 người thuộc hộ khẩu của phường đến uống Methadone, có 19 người qua xét nghiệm có dương tính với ma túy. Như vậy là họ đã tái sử dụng chất ma túy”.

Có thể nói, điều trị cai nghiện ma túy bằng uống Methadone đã nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của gia đình người nghiện và xã hội, nhất là  bản thân đối tương nghiện ma túy cũng đã thay đổi về nhận thức và tự nguyện đăng kỹ tham gia. Tuy nhiên, bên cạnh nỗ lực của các cơ quan chức năng, chương trình cai nghiện ma túy bằng Methadone rất cần sự giá sát, hỗ trợ tích cực của gia đình và địa phương, nôi cư trú của người nghiện ma túy.