Trung Thành là phường trung tâm phía Nam của T.P Thái Nguyên với trên 4.000 hộ dân và khoảng 14.000 nhân khẩu. Vì vậy, công tác quản lý đô thị nói chung, quản lý trật tự xây dựng nói riêng được cấp ủy, chính quyền phường xác định là một nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn không ít hạn chế, khó khăn.
Chủ tịch UBND phường Trung Thành, bà Trần Thị Thanh cho biết: Trong các nghị quyết thường kỳ, Đảng ủy phường luôn nhấn mạnh công tác quản lý đô thị nói chung, trong đó có nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng. Trong nhiều giải pháp, chúng tôi chú trọng đến việc tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành của người dân. Việc tuyên truyền được thực hiện bằng cách lồng ghép vào các buổi họp tổ dân phố, cho các hộ dân ký cam kết không vi phạm… Đặc biệt, việc phát huy vai trò của cán bộ tổ dân phố cũng là một giải pháp hữu hiệu đối với công tác này. Khi có trường hợp xây mới hoặc sửa chữa công trình xây dựng dân dụng, các tổ trưởng tổ dân phố phải nắm bắt kịp thời để thông tin cho cán bộphường đến kiểm tra, giám sát.
Vì vậy, nhìn chung công tác quản lý trật tự xây dựng của phường Trung Thành đã có những chuyển biến tích cực. Theo anh Nguyễn Khắc Quyền, Tổ trưởng Tổ trật tự xây dựng, mỹ quan đô thị và vệ sinh môi trường phường Trung Thành, số trường hợp vi phạm như: xây dựng không phép, sai giấy phép, sai thiết kế, không báo trước ngày khởi công theo quy định… đã giảm nhiều so với vài năm trước. Nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức, ý thức chấp hành của người dân đã cao hơn,công tác quản lý chặt hơn cũng giúp hạn chế các trường hợp vi phạm.
Tuy nhiên, cũng như nhiều địa phương khác, công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn phường Trung Thành cũng còn không ít khó khăn, hạn chế do nhiều nguyên nhân. Là địa phương có số dân đông, hoạt động xây dựng dân dụng ngày càng nhiều, trong khi cán bộ làm công tác này của phường vừa thiếu vừa còn hạn chế về chuyên môn nghiệp vụ, lại phải đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác liên quan đến quản lý đô thị. Ngoài hai cán bộ địa chính, Tổ trật tự xây dựng, mỹ quan đô thị và vệ sinh môi trường phường chỉ có 3 người (một người thường xuyên được Đội Quản lý trật tự xây dựng và giao thông thành phố trưng dụng). Vì vậy, việc kiểm tra, giám sát, phát hiện kịp thời những vi phạm về xây dựng có lúc chưa tốt. Có trường hợp, công trình xây dựng vi phạm thời gian dài mới bị phát hiện khiến việc xử lý gặpnhiều khó khăn và gây thiệt hại cho người vi phạm.
Điển hình là tháng 11-2017, sau khi có tố giác của người dân, lãnh đạo và cán bộ chuyên môn của phường đã đến kiểm tra và lập biên bản dừng thi công nhà ở của gia đình anh Nguyễn Tuấn M. (tổ 11). Lỗi vi phạm của gia đình anh M. là xây dựng sai giấy phép được cấp, cụ thể như: Vượt quá mật độ xây dựng 88%, tầng 1 và tầng 2 xây dựng vượt quá diện tích, được cấp phép 3 tầng nhưng xây 4 tầng, lấn chiếm không gian công cộng… Theo kết quả kiểm tra của phường, sau khi bị lập biên bản tạm dừng thi công, gia đình anh M. vẫn tiếp tục tiến hành xây dựng công trình trong khi chưa xin điều chỉnh giấy phép, đến nay về cơ bản vẫn chưa khắc phục sai phạm theo yêu cầu của UBND phường.
Cán bộ chuyên môn của phường Trung Thành thừa nhận, việc phát hiện sai phạm về xây dựng của gia đình anh M. không kịp thời (khi công trình đã gần hoàn thiện), một phần so thiếu giám sát thường xuyên. Theo quy định, đây là trường hợp vi phạm vượt quá thẩm quyền xử phạt của phường nên đúng ra đã phải chuyển hồ sơ lên thành phố xử lý, nhưng chính quyền phường muốn “tạo điều kiện” cho gia đình anh M. khắc phục. Bà Trần Thị Thanh, Chủ tịch UBND phường Trung Thành khẳng định: Chúng tôi sẽ chuyển hồ sơ đề nghị thành phố xử lý nếu gia đình anh M. không sớm khắc phục sai phạm theo yêu cầu (xin điều chỉnh giấy phép xây dựng và phá rỡ một số hạng mục xây sai phép).
Ngoài trường hợp gia đình anh M. cũng trong năm 2017, UBND phường Trung Thành đã phải chuyển hồ sơ đề nghị UBND T.P Thái Nguyên xử phạt 2 gia đình xây dựng nhà ở sai giấy phép (mức xử phạt là 7,5 triệu đồng và 6,25 triệu đồng). Cũng theo anh Nguyễn Khắc Quyền, năm qua trên địa bàn có 80 trường hợp xây mới và sửa chữa nhà (có báo cáo và xin phép chính quyền), đều được cán bộ chuyên môn đến kiểm tra. Có trường hợp vi phạm được phát hiện sớm và người dân chấp hành khắc phục ngay, nhưng cũng có những trường hợp như vừa nêu khiến việc xử lý gặp nhiều khó khăn, người dân thường viện nhiều lý do để biện minh cho vi phạm của họ. Hiện vẫn còn một bộ phận người dân không nhận thức được hành vi vi phạm về xây dựng của mình, thậm chí không hiếm trường hợp cố tình vi phạm…
Trên thực tế, không riêng phường Trung Thành mà nhiều địa phương cũng đang gặp những khó khăn, hạn chế trong công tác quản lý trật tự xây dựng dù đã có những nỗ lực. Thực trạng này đòi hỏi công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về xây dựng cần được quan tâm, triển khai một cách thiết thực để người dân nhận thức rõ và nâng cao ý thức chấp hành. Cùng với tuyên truyền, công tác kiểm tra, giám sát cần được tăng cường, phát huy trách nhiệm của cán bộ chuyên môn ở cơ sở nhằm phát hiện sớm vi phạm, tránh thiệt hại cho người dân và gây khó cho chính quyền khi xử lý. Những trường hợp cố tình vi phạm cần được xử lý nghiêm minh.