Mấy tuần nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng cả nước ra rả nhắc đến các vụ hỏa hoạn làm cháy nhà, cháy rừng, chết người, thiệt hại tài sản. Trong đó, phần lớn lỗi do bất cẩn, chủ quan của người dân và sự lơ là, thiếu trách nhiệm của các cơ quan quản lý các cấp. Những vụ việc đau lòng vừa qua một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự nguy hiểm khôn lường mà “giặc” lửa gây ra.
Sự việc đau lòng, thổi bùng dư luận trong những ngày qua chính là vụ hỏa hoạn tại Chung cư Carina Plaza, thuộc quận 8, T.P Hồ Chí Minh làm 13 người chết và hàng chục người bị thương. Theo ghi nhận của lực lượng chức năng, “bà hỏa” hỏi thăm khu chung cư này vào rạng sáng, khi mọi người đang ngủ say. Điều đáng nói là toàn bộ hệ thống báo cháy và chữa cháy của chung cư đều không hoạt động, mặc dù người ta đưa tòa nhà này vào sử dụng chưa lâu. Và khi hỏa hoạn xảy ra, gần như người dân đều lúng túng không biết cách thoát thân thế nào và lối thoát ở đâu. Kiểm điểm lại sự việc, bài học được rút ra chính là: Chủ đầu tư xem nhẹ vấn đề phòng cháy, coi thường tính mạng, tài sản của người dân; cơ quan chức năng buông lỏng quản lý ngay từ khâu cấp phép đến hoạt động giám sát an toàn phòng cháy, chữa cháy; người dân thiếu kiến thức trong xử lý tình huống khi gặp hỏa hoạn.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, cùng với vụ hỏa hoạn thương tâm tại Chung cư Carina Plaza, trong 3 tháng đầu năm nay, cả nước xảy ra hơn 1.000 vụ hỏa hoạn, khiến 31 người thiệt mạng. Đây là con số đáng báo động nhất từ trước đến nay. Trong đó, đáng chú ý có một số vụ cháy lớn như: cháy nhà kho hóa chất ở một xưởng may tại Khu công nghiệp Tân Liên, T.P Hải Phòng ngày 12-1; cháy chợ Chà Là, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau ngày 6-2; cháy tại một công ty dệt ở Khu công nghiệp Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai ngày 17-3; cháy ngôi biệt thự cổ ở T.P Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng tối 12-3…
Còn tại Thái Nguyên, thời gian gần đây cũng xảy ra hàng chục vụ cháy lớn nhỏ, trong đó đáng chú ý là vụ cháy làm chết 2 người và bị thương 1 người xảy ra ngày 2-4 tại xã Dân Tiến (Võ Nhai). Lỗi cũng là do sự bất cẩn, thiếu hiểu biết của người dân khi tiến hành đốt cây lau lách, xử lý thực bì, chuẩn bị đất trồng rừng.
Những ngày qua, thời tiết đang trong mùa khô hanh, ít mưa, rất dễ gây cháy nổ. Chỉ một bất cẩn nhỏ hoặc thiếu phòng bị cũng có thể khiến hỏa hoạn. Và hỏa hoạn thì bao giờ cũng để lại hậu quả khôn lường. Tất cả các vụ cháy xảy ra thời gian qua gần như đều xuất phát từ sự lơ là, chủ quan. Do đó, nâng cao chất lượng phòng, chống cháy nổ là giải pháp đầu tiên, quan trọng nhất chứ không phải khi sự đã rồi mới tìm phương án cứu hỏa.
Thực tế cho thấy, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện chưa có nhiều khu chung cư giống như các thành phố lớn, nhưng bắt đầu xuất hiện một số chung cư mới do Công ty CP Tập đoàn Tiến Bộ đầu tư. Theo Công ty này, hiện đã có 6 tòa nhà chung cư của Tiến Bộ đang sử dụng với số lượng trên 1.000 căn đã có người ở. Sau sự việc cháy ở chung cư Carina Plaza, chúng tôi có đặt vấn đề về công tác phòng cháy tại các chung cư của Tiến Bộ thì được biết, đơn vị này đã và đang tuân thủ khá tốt quy định về phòng chống, cháy nổ. Tuy vậy, theo các nhà chuyên môn, vẫn rất cần nâng cao cảnh giác, chủ động phòng, chống và ứng phó với hỏa hoạn bởi tính chất phức tạp, nghiêm trọng khi có cháy nổ ở khu chung cư là không hề nhỏ.
Ở tỉnh ta, tuy mật độ dân cư đô thị phát triển chưa như Thủ đô Hà Nội, T.P Hồ Chí Minh, nhưng đã bắt đầu xuất hiện ngày càng nhiều ngõ nhỏ, đường hẹp, nhà cao tầng, xây san sát, hạn chế lối ra vào, thiếu cửa thoát hiểm. Trong khi đó, cơ bản người dân vẫn chủ quan, chưa lắp đặt, trang bị hệ thống phòng cháy, chữa cháy. Với những trường hợp này, khi “giặc” lửa ghé thăm, việc cứu hỏa là rất khó khăn. Còn nhớ cách đây hơn 2 năm đã xảy ra vụ hỏa hoạn làm cháy toàn bộ ngôi nhà, khiến 2 người chết, 1 người bị thương tại phường Thịnh Đán (T.P Thái Nguyên). Khi lửa bùng phát, chủ nhà biết nhưng không có phương tiện cần thiết để dập lửa và không thể chạy ra ngoài vì thiếu lối thoát hiểm.
Hiện nay, công tác phòng, chống cháy nổ ở tỉnh ta tuy đã được quan tâm nhiều hơn, song vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đề ra. Khi sự việc xảy đến mới kiểm nghiệm được hết sự phòng bị đã bài bản hay chưa. Nếu người dân được phổ biến phương pháp dùng lửa để xử lý thực bì đúng cách trước khi trồng rừng thì đã không có vụ việc thương tâm làm 2 người chết xảy ra ở xã Dân Tiến (Võ Nhai) vừa qua và tương tự không có vụ cháy rụi cả căn nhà sàn ở xã Vũ Chấn (Võ Nhai). Nếu hệ thống báo cháy và chữa cháy của chung cư Carina Plaza hoạt động bình thường thì chắc chắn đám cháy dưới hầm chung cư đã được dập tắt ngay từ lúc chớm phát hỏa. Nếu toàn bộ cư dân chung cư này được học cách phòng vệ, bình tĩnh tự cứu mình, cứu người khi có hỏa hoạn thì cũng không đến nỗi 13 người phải thiệt mạng… Và nếu tất cả chúng ta không chủ quan, lơ là, thiếu trách nhiệm thì “giặc” lửa sẽ hiếm có cơ hội gây họa như thời gian gần đây.