Nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng xóm: Gọn đội ngũ, tăng trách nhiệm

Thực hiện tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) về tinh giản bộ máy, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, xã Trung Thành là một trong những địa phương đi đầu của T.X Phổ Yên triển khai nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng xóm. Bước đầu cho thấy chủ trương này đã tạo chuyển biến tích cực trong lãnh đạo và thực hiện các nhiệm vụ tại cơ sở.

Chúng tôi tìm đến Nhà văn hóa xóm Hợp Thịnh đúng lúc tại đây đang diễn ra cuộc họp của trưởng xóm và bí thư chi bộ của 7 xóm phía Nam xã Trung Thành bàn việc quy hoạch lại nghĩa trang chung. Ông Lê Văn Thành, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng xóm Hợp Thịnh cho biết: Tại cuộc họp này có xóm Hợp Thịnh và Tân Thịnh đã thực hiện việc nhất thể hóa chức danh trưởng xóm và bí thư, các trưởng xóm còn lại cũng đều là đảng viên. Chủ trương quy hoạch lại nghĩa trang chung đã được chúng tôi thống nhất trong chi bộ, rồi triển khai đến toàn thể xóm lấy ý kiến người dân. Do vậy, khi đại diện các xóm cùng bàn bạc có sự đồng thuận rất cao về phương án.

Bắt đầu thực hiện nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng xóm từ tháng 5-2018, ông Lê Văn Thành cho rằng hiệu quả thấy rõ là việc điều hành công việc ở xóm thống nhất và nhanh chóng hơn. Đối với mỗi nội dung, chỉ sau hai lần họp (gồm chi bộ mở rộng và họp dân - giảm một nửa so với trước đây) là nghị quyết chi bộ được xây dựng và đi vào cuộc sống. Thời gian qua, Chi bộ xóm đã ban hành các nghị quyết lãnh đạo bám sát thực tế và nhu cầu của người dân. Đi kèm với đó là chủ trương xã hội hóa, huy động sức dân đóng góp kinh phí, hiến đất xây dựng các công trình công cộng. Nhờ vậy, Hợp Thịnh là một trong những địa phương của xã sớm quyết toán được kinh phí làm đường giao thông và sửa chữa nhà văn hóa khi thực hiện xây dựng nông thôn mới.

Ông Nguyễn Xuân Du, Bí thư Chi bộ, kiêm Trưởng xóm Cầu Sơn cũng cho rằng: Cùng một lúc “gánh hai vai” tuy có vất vả hơn nhưng bù lại công việc của tập thể lại có nhiều cái thuận. Như ở Cầu Sơn việc xây dựng các nghị quyết và triển khai đều có sự thống nhất. Chi bộ dựng quy chế hoạt động, công khai thu chi tài chính hay chỉ đạo hoàn thiện thanh quyết toán các công trình hạ tầng trên địa bàn đều rất nhanh chóng. “Vừa là người tiếp thu chủ trương, đường lối, nghị quyết vừa trực tiếp lãnh đạo thực hiện nên dễ tạo sự thống nhất cao trong chi ủy, chi bộ, ban công tác mặt trận, lãnh đạo xóm cũng như đồng thuận trong nhân dân” - ông Du nói.

Ông Phạm Công Thành, Bí thư Đảng ủy xã Trung Thành cho biết: Thực tế khi chưa nhất thể hóa trưởng xóm và bí thư thì vai trò lãnh đạo của chi bộ đối với nhiệm vụ chính trị có lúc, có việc bị mờ nhạt; không phát huy được vai trò của người đứng đầu. Thêm vào đó, công tác phối hợp giữa một số chi ủy, bí thư chi bộ với trưởng xóm có thời điểm chưa thống nhất cao, nên kết quả thực hiện nhiệm vụ đạt thấp; chưa duy trì thường xuyên nền nếp giao ban giữa bí thư chi bộ với trưởng xóm. Những nơi trưởng xóm chưa là đảng viên thì quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghị quyết của chi bộ còn gặp nhiều khó khăn; sự thống nhất và chấp hành lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ, bí thư chi bộ của trưởng thôn chưa cao… Chính vì vậy, từ đầu năm nay, Đảng ủy Trung Thành đã xây dựng đề án chỉ đạo thực hiện điểm nhất thể hóa tại hai xóm là Hưng Thịnh và Cầu Sơn. Các chi bộ ở đây đã ban hành nghị quyết lãnh đạo, phân công nhiệm vụ cho bí thư chi bộ ra ứng cử làm trưởng xóm. Với uy tín và kinh nghiệm được tích lũy qua nhiều năm công tác, cả hai đều trúng cử với số phiếu đạt cao. Nhận được sự đồng thuận, Trung Thành tiếp tục nhất thể hóa ở ba xóm khác là: Kim Tỉnh, Hợp Thịnh và Tân Thịnh.

Không chỉ thực hiện nhất thể hóa trưởng xóm và bí thư chi bộ, Đảng ủy xã Trung Thành còn thực hiện mô hình một người kiêm nhiệm nhiều chức danh để giảm đầu mối ở xóm Thu Lỗ. Cụ thể, trưởng xóm kiêm chi hội trưởng cựu chiến binh và câu lạc bộ quân nhân; trưởng ban công tác mặt trật kiêm chi hội trưởng nông dân và phụ nữ; phó xóm đồng thời là công an viên. Ông Trịnh Xuân Đán, Trưởng xóm Thu Lỗ nói: Việc kiêm nhiệm giúp giảm đầu mối và tăng trách nhiệm của mỗi cán bộ cơ sở. Khi sắp xếp thực hiện từng nhiệm vụ một cách khoa học thì mọi việc đều không gặp khó khăn gì.

Nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng ở cơ sở, trong đợt tổng kết và bầu cử lại chức danh trưởng xóm vừa qua, Đảng ủy xã Trung Thành đã chỉ đạo Ủy ban MTTQ và các xóm tiến hành giới thiệu các đảng viên ứng cử. Kết quả đến nay, toàn bộ 14/14 xóm trên địa bàn đã có trưởng xóm là đảng viên. Ông Phạm Công Thành thông tin thêm: Từ nay đến hết nhiệm kỳ chúng tôi phấn đấu 100% các xóm thực hiện nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ và trưởng xóm; công an viên là phó xóm theo đúng tinh thần chỉ đạo của cấp trên.

Thuận lợi và hiệu quả là những điều thấy rõ khi nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng xóm. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn những băn khoăn nhất định, nhất là về cơ chế, chính sách hỗ trợ. Theo quy định, những người kiêm nhiệm bí thư và trưởng thôn, xóm hiện chỉ được hưởng 100% phụ cấp cho chức danh thứ nhất và 30% phụ cấp cho chức danh thứ hai. Thậm chí người giữ ba chức danh hoặc nhiều hơn cũng chỉ được hưởng phụ cấp như vậy. Trong khi đó, để thực hiện tốt đồng thời nhiều nhiệm vụ, cán bộ cơ sở phải dành phần lớn thời gian cho vai trò và trách nhiệm của mình. Ngoài ra, khi đảm nhận nhiều chức vụ cũng dễ dẫn đến tình trạng độc đoán, lạm quyền. Đây là những vẫn đề cần sớm tháo gỡ, cũng như tổng kết rút kinh nghiệm ở các mô hình điểm để chủ trương này có thể nhân rộng và phát huy hiệu quả hơn nữa.