Sau nhiều năm kiến nghị tới đại biểu Quốc hội, ngày 4/5/2016, UBND tỉnh đã ra quyết định giao trên 20ha đất nằm trong vùng quy hoạch sân bay Đồng Bẩm (thuộc Quân khu 1 quản lý) cho UBND phường Đồng Bẩm (T.P Thái Nguyên) quản lý theo quy hoạch và tiến hành các thủ tục để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 175 hộ dân. Việc làm này đã giúp người dân được hưởng các quyền lợi và nghĩa vụ đối với diện tích đất đã sử dụng ổn định nhiều năm nay. Tuy nhiên, người dân thuộc nhiều xóm của phường Đồng Bẩm vẫn chưa thoát khỏi nỗi khổ đất quy hoạch khi không thể thâm canh sản xuất nông nghiệp, mở rộng đường dân sinh vì ngoài phần đất ở, đất sản xuất, đất giao thông vẫn nằm trong quy hoạch đất quốc phòng…
Để hoàn thành thủ tục và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, đất cây lâu năm liền thửa với tổng diện tích trên 20ha cho người dân các xóm: Đồng Bẩm, Nhị Hòa, Tân Hương, Tân Thành 2…, cấp ủy, chính quyền địa phương đã phải tổ chức nhiều cuộc họp với người dân trong vùng quy hoạch sân bay Đồng Bẩm để tổng hợp ý kiến, nguyện vọng và tham mưu văn bản để UBND tỉnh làm việc với Bộ Tư lệnh Quân khu 1, Bộ Quốc phòng về vấn đề này.
Sau nhiều hội nghị các cấp liên quan đến công tác chuyên môn, được sự đồng ý của Bộ Quốc phòng, Quân khu 1 đã có công văn thống nhất giao lại trên 20ha đất quy hoạch sân bay Đồng Bẩm sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên.
Căn cứ vào các nội dung trên, UBND T.P Thái Nguyên đã chỉ đạo các phòng chức năng, UBND phường Đồng Bẩm tiến hành rà soát, thống kê, phân loại cụ thể đối với các hộ có đất ở nằm trong vùng quy hoạch sân bay Đồng Bẩm. Theo kết quả tổng hợp của cán bộ cơ sở (có sự tham gia của đại diện các hộ dân), phường Đồng Bẩm đã thống kê được 175 hộ nằm trong vùng quy hoạch sân bay Đồng Bẩm có đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013.
Hồ sơ cấp đất ở cho các hộ dân nằm trong vùng quy hoạch sân bay Đồng Bẩm đã được UBND phường Đồng Bẩm, các phòng chuyên môn của UBND T.P Thái Nguyên thiết lập chặt chẽ nhằm đảm bảo quyền lợi của công dân nhưng không để thất thoát nguồn phí, thuế từ tài nguyên đất đối với ngân sách Nhà nước.
Từ khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, đất cây lâu năm liền thửa, các hộ dân nằm trong vùng quy hoạch sân bay Đồng Bẩm trước đây đã chủ động xin cấp phép xây dựng công trình dân dụng khi có nhu cầu; được hưởng các quyện lợi và nghĩa vụ đối với diện tích đất được giao quản lý. Đặc biệt là người dân trong vùng quy hoạch trước đây đã được chia tách, chuyển nhượng, thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản trên đất để vay vốn phát triển kinh tế.
Tuy nhiên, bức xúc của người dân một số xóm nêu trên của phường Đồng Bẩm chưa được giải quyết triệt để khi phần diện tích đất nông nghiệp xen kẹt, bao quanh khu đất ở của các hộ dân mới được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vẫn thuộc đất quốc phòng. Do vậy, người dân ở các xóm nêu trên của phường Đồng Bẩm không thể đầu tư thâm canh để tăng thu nhập.
Bất cập hơn là việc mở rộng đường dân sinh nhỏ hẹp lên 3,5m theo tiêu chuẩn kỹ thuật của UBND T.P Thái Nguyên cũng không thể thực hiện được vì đất vẫn nằm trong quy hoạch sân bay Đồng Bẩm.
Anh Nguyễn Văn Hà ở xóm Đồng Bẩm, phường Đồng Bẩm, cho biết: Đường vào nhà tôi hiện chỉ rộng 1,5m và là đường đất nên giữa năm 2018 đã làm đơn đề nghị chính quyền địa phương cho phép gia đình tự thỏa thuận chuyển nhượng đất của các hộ dọc tuyến đường để mở rộng và đổ bê tông mặt đường 3,5m theo quy chuẩn của UBND T.P Thái Nguyên. Nhiều lần đi lại nhưng cán bộ chuyên môn của phường chỉ trả lời là đất quy hoạch sân bay Đồng Bẩm, chưa được phép làm đường.
Đơn cử, tại khu vực đất đồng Trâu Cao của phường Đồng Bẩm có diện tích khoảng 2ha đã có 6 hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, đất cây lâu năm từ năm 2017 với diện tích trên 8.000m2. Phần đất còn lại là đất nông nghiệp đã được UBND xã Đồng Bẩm trước đây giao cho 17 hộ dân thuộc Đội sản xuất số 6 canh tác nông nghiệp từ năm 1997 nhưng không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đối với diện tích này, Bộ Tư lệnh Quân khu 1 đã có văn đề nghị UBND T.P Thái Nguyên tạo điều kiện để tiến hành các thủ tục xây dựng khu gia binh (cấp đất ở cho cán bộ, sĩ quan đủ tiêu chuẩn). Tuy nhiên, sau khi khảo sát, bộ phận chuyên môn của Quân khu 1 thấy diện tích đất tại khu đồng Trâu Cao của phường Đồng Bẩm có 6 hộ dân đã được cấp đất ở, diện tích đất nông nghiệp còn lại nhỏ hẹp, xen kẹt nên đề nghị UBND T.P Thái Nguyên cho chuyển nghiên cứu khu gia binh sang vị trí đất khác. Như vậy, có thể thấy nhiều diện tích quy hoạch sân bay Đồng Bẩm không còn giữ vai trò trọng yếu, có thể chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác.
Ông Đỗ Tiến Cao được 16 hộ gia đình có đất tại khu đồng Trâu Cao ủy quyền giải quyết thủ tục hành chính xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phần còn lại cho biết: Bộ Tư lệnh Quân khu 1 không có nhu cầu sử dụng phần đất nông nghiệp xen kẹt, nhỏ hẹp thì sớm có văn bản trả lại đất cho địa phương quản lý để tiến hành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ có nhu cầu. Chúng tôi đã nhiều lần làm đơn lên cơ quan chức năng của tỉnh nhưng đơn lại chuyển về cho UBND T.P Thái Nguyên giải quyết và được chuyển tiếp về UBND phường Đồng Bẩm. Nội dung trả lời cuối cùng của chính quyền địa phương là đất khu vực đồng Trâu Cao vẫn nằm trong quy hoạt sân bay Đồng Bẩm thuộc Quân khu 1 quản lý nên chưa thể cấp quyền sử dụng đất cho các hộ dân, chưa được phép mở rộng đường dân sinh.
Quỹ đất quy hoạch phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, quân sự cần bảo vệ nghiêm ngặt, nhưng đối với khu vực quy hoạch sân bay Đồng Bẩm rộng cả 100ha và đã kéo dài gần nửa thế kỷ nên Bộ Tư lệnh Quân Khu 1 nên tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để trả lại những diện tích đất nằm trong quy hoạch sân bay Đồng Bẩm nhưng không có nhu cầu sử dụng. Từ đó ban hành văn bản bàn giao cho địa phương quản lý những phần đất không còn nhu cầu sử dụng để thực hiện quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân theo hiện trạng đang sử dụng, tránh lãng phí và sự bức xúc kéo dài.
