Tiết kiệm để xây dựng “ngôi nhà chung”

Với mỗi ngày chỉ tiết kiệm từ 5-10 nghìn đồng/hộ gia đình, sau 3 năm triển khai, mô hình “Hòm tiết kiệm xây dựng nông thôn mới (XDNTM)” ở thôn Bãi Hội, xã Bảo Cường (Định Hóa) đã cho thấy hiệu quả thiết thực, góp phần khơi dậy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường của người dân trong XDNTM.

Cuối năm 2016, thôn Bãi Hội được huyện Định Hóa lựa chọn làm điểm xây dựng “xóm NTM kiểu mẫu”. Khi mới bắt tay vào thực hiện Chương trình, thôn Bãi Hội phải đối diện với rất nhiều thách thức do hầu hết các công trình cơ sở hạ tầng từ đường giao thông, nhà văn hóa, kênh mương thủy lợi… đều chưa được kiên cố hóa. Trong khi đó, với đặc thù là thôn miền núi có tỷ lệ đồng bào thiểu số chiếm trên 90%, đời sống của người dân trong thôn còn nhiều khó khăn nên việc huy động nguồn lực đóng góp để đầu tư XDNTM rất hạn chế. Để giải quyết bài toán này, bên cạnh nguồn hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, thôn Bãi Hội đã áp dụng một hình thức sáng tạo, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương đó là việc thực hiện mô hình “Hòm tiết kiệm XDNTM” tại các gia đình.

Thực hiện mô hình này, đầu năm 2017, Ban Phát triển thôn đã triển khai lắp đặt 65 hòm tiết kiệm tại 65 hộ gia đình; đồng thời, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện theo phương châm “mỗi ngày tiết kiệm từ 5 - 10 nghìn đồng để xây dựng ngôi nhà chung”. Trò chuyện với chúng tôi, ông Hoàng Văn Hưng, người dân thôn Bãi Hội cho biết: Mô hình hòm tiết kiệm XDNTM rất có ý nghĩa đối với người dân thu nhập thấp như chúng tôi. Trước đây, khi thôn triển khai làm đường bê tông, mỗi hộ phải đóng góp đối ứng gần 2 triệu đồng một lúc khiến nhiều hộ gặp khó khăn không thể đóng góp được. Tuy nhiên, từ khi triển khai mô hình hòm tiết kiệm xây dựng NTM, mỗi ngày người dân chỉ cần bỏ ra từ 5 - 10 nghìn đồng nên việc thực hiện không quá khó khăn.

Để quản lý nguồn quỹ tiết kiệm của các gia đình, Ban Phát triển thôn Bãi Hội đã họp dân thống nhất mở tài khoản tiết kiệm tại ngân hàng. Hằng tháng, Ban Phát triển thôn phân công 2 tổ công tác đi đến từng gia đình tiến hành mở hòm tiết kiệm và thu tiền gửi vào tài khoản ngân hàng. Cuối năm, Ban Phát triển thôn đều thực hiện việc tổng kết và thông báo về số tiền tiết kiệm được của từng hộ dân trong từng tháng để đảm bảo công khai, minh bạch; đồng thời, biểu dương, khích lệ những gia đình thực hiện tốt và vận động những gia đình khác tích cực tham gia. Với cách làm đó, trung bình mỗi tháng thôn Bãi Hội đã thu được nguồn quỹ tiết kiệm từ 8 - 10 triệu đồng. Sau gần 3 năm triển khai, tổng nguồn quỹ tiết kiệm huy động từ các gia đình đạt trên 250 triệu đồng. Số tiền này được Ban Phát triển thôn họp dân và xin ý kiến sử dụng vào từng mục đích khác nhau. Trong đó, ưu tiên để đối ứng cùng với nguồn hỗ trợ của Nhà nước đầu tư xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng của thôn như: Đường giao thông, kênh mương thủy lợi, nhà văn hóa, cổng làng, bãi tập kết rác thải… Bên cạnh đó, nguồn quỹ tiết kiệm còn được người dân dùng để trồng hoa, cây xanh ven đường nhằm tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp; đồng thời, hỗ trợ cho các hộ nghèo vay vốn không lãi suất để đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập…

Trao đổi với chúng tôi, bà Vũ Thị Lụa, Bí thư Chi bộ, kiêm Trưởng Ban phát triển thôn Bãi Hội cho biết: Việc thực hiện tiết kiệm hoàn toàn xuất phát từ tinh thần tự nguyện và tùy thuộc vào khả năng của từng gia đình. Chúng tôi vận động người dân tiết kiệm ở mức 5-10 nghìn đồng/ngày. Tuy nhiên, một số hộ có điều kiện đã nhiệt tình tham gia đóng góp ở mức cao hơn, điển hình như gia đình ông Phan Văn Hậu; Nguyễn Xuân Hợp; Hoàng Văn Thái, Nguyễn Xuân Thủy… Trong khi đó, riêng đối với 2 hộ nghèo có hoàn cảnh khó khăn của thôn, chúng tôi đã họp dân và thống nhất miễn cho 2 gia đình này không thực hiện việc đóng góp tiết kiệm. Đồng thời, sử dụng nguồn quỹ tiết kiệm của thôn hỗ trợ 2 gia đình vay vốn không lãi suất với mức 7 triệu đồng/hộ để đầu tư phát triển sản xuất, chăn nuôi. Nhờ đó, đến nay, 2 hộ nghèo của thôn đã có cuộc sống ổn định và đang từng bước vươn lên thoát nghèo.

Có thể thấy, với cách làm sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương, “mô hình hòm tiết kiệm XDNTM” không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng về các khoản đóng góp cho các gia đình ở nông thôn mà còn góp phần khơi dậy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường của người dân trong XDNTM. Nhờ triển khai hiệu quả mô hình này, sau gần 3 năm thực hiện, thôn Bãi Hội đã cơ bản hoàn thành 9/9 tiêu chí NTM kiểu mẫu. Hiện nay, 100% các tuyến đường giao thông và 90% các tuyến kênh mương nội đồng của thôn đã được bê tông hóa. Thôn đã xây dựng được Nhà văn hóa khang trang với diện tích khuôn viên trên 1.000m², quy mô 200 chỗ ngồi. Cùng với đó, bãi tập kết rác thải đã được đầu tư xây dựng, các tuyến đường giao thông được thắp sáng và trồng hoa, cây xanh ven đường. Bên cạnh đó, đời sống vật chất và tinh thần của người dân thôn Bãi Hội cũng ngày càng được nâng lên. Hiện thu nhập bình quân đầu người của người dân đạt gần 40 triệu đồng/người/năm, tăng 18 triệu đồng/người/năm so với năm 2016; thôn chỉ còn 2 hộ nghèo chính sách (chiếm tỷ lệ 2,9%)…