Thời gian gần đây, nhiều chương trình giải trí, trò chơi trên truyền hình (gameshow) hoặc internet với sự tham gia của trẻ em có xu hướng ngày càng tăng. Việc tạo thêm sân chơi cho lứa tuổi thiếu nhi, kết hợp giáo dục với phương châm “học mà chơi, chơi mà học” là rất đáng mừng. Tuy nhiên, thực tế đang dấy lên không ít lo ngại cho các bậc phụ huynh bởi nhiều chương trình đang có chiều hướng nặng về giải trí, có khi vì cả mục đích thương mại, lợi dụng sự ngây thơ, non nớt của các em để trục lợi.
Chương trình giải trí có trẻ em tham gia không còn là mới mẻ. Ngay cả trong thời điểm được gọi là “giờ vàng”, lướt qua các kênh trên truyền hình, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp các gameshow với sự tham gia của trẻ em. Nhiều gameshow được đánh giá là sân chơi bổ ích thiết thực, có tính giáo dục cao, giúp các em rèn luyện kỹ năng sống, học hỏi về kiến thức, truyền cảm hứng, thể hiện được niềm đam mê của mình, như: Cuốn sách của em, Mỗi ngày một điều hay, A bạn đây rồi, Nào ta cùng vui… Nhiều gameshow giúp trẻ rèn luyện sự khéo léo, tự tin và khả năng thích nghi, ứng xử với các tình huống có thể xảy ra trong thực tiễn cuộc sống, như: Con đã lớn khôn, Ước mơ của em, Xúc xắc xúc xẻ, Nhanh nào bé yêu, Cố lên con nhé, Bố ơi, mình đi đâu thế?...
Các chương trình đã thu hút được một lượng lớn khán giả không nhỏ bởi tính hấp dẫn, ý nghĩa thực tế, đồng thời giúp cha mẹ các em hiểu rõ hơn về tâm sinh lý lứa tuổi của con mình. Tuy nhiên, điều dư luận xã hội lo ngại là hình như các gameshow có
nội dung giáo dục đang ít dần. Thay vào đó, nhiều chương trình giải trí có tính thị trường đang nổi lên, chiếm sóng “giờ vàng” của không ít đài truyền hình. Một số phiên bản mới dành cho trẻ em như: Giọng hát Việt nhí, Người mẫu nhí, Thần tượng âm nhạc nhí, Gương mặt thân quen nhí, Bước nhảy hoàn vũ nhí… ra đời và xuất hiện ngày càng nhiều trên truyền hình đã làm nảy sinh một số vấn đề không thể xem nhẹ.
Theo dõi các chương trình, chúng ta dễ dàng nhận thấy trẻ có lẽ đã phải gồng mình, học cách hóa thân thành vai người lớn mà mục đích có khi chỉ để mua vui. Thí sinh nhỏ tuổi nhưng được trang điểm quá lòe loẹt, tóc nhuộm vàng hoặc uốn xoăn tít, nối mi giả như người lớn, sử dụng những trang phục không phù hợp... làm cho nhiều bé già hơn so với tuổi, mất hết tính hồn nhiên, ngây thơ của trẻ. Một số em trình diễn quá bài bản do được đào tạo từ các “lò” mẫu nhí với những động tác uốn éo, chống nạnh, lắc hông… không phù hợp với lứa tuổi, rất phản cảm.
Trong các cuộc thi về giọng hát, nhiều em ở lứa tuổi rất nhỏ nhưng lại chọn tiết mục dự thi với ca khúc dành cho người lớn, giai điệu não nề, không phù hợp với sự ngây thơ, trong sáng của các em. Dù các giám khảo có đánh giá cao giọng hát của các em nhưng khi nghe một đứa trẻ chỉ mới lên 4 hay 5 tuổi lại cất lên những ca từ: “Không biết đêm nay vì sao tôi buồn/Buồn vì trời mưa hay bão trong tim…” thì có lẽ chẳng khán giả nào lại không e ngại.
Cá biệt, có chương trình cố tình tạo ra chiêu trò mà nhân vật chính là các em để đẩy số lượng truy cập lên cao nhằm thu hút quảng cáo. Họ làm được điều đó có khi cũng nhờ một phần vào sự tiếp tay khá dễ dãi từ chính cha mẹ các em. Một số phụ huynh vì mong muốn con thành công, sớm được nổi tiếng nên đã đồng ý giao con mình, ép con vào những “lò” luyện tài năng để tham gia các cuộc thi trên truyền hình khiến suy nghĩ non nớt của các em bị ảnh hưởng, có thể phát triển lệch lạc, chệch hướng.
Cùng với nguy cơ bị lạm dụng hình ảnh, quyền tự do vui chơi học tập, một số trẻ em cũng đang đứng trước nguy cơ bị khai thác từ internet với nhiều cách thức tinh vi. Đã có không ít kênh YouTube hướng đến người xem là trẻ em, song nội dung các đoạn phim dành cho trẻ em gần như bị buông lỏng, khó kiểm soát. Thậm chí, có kênh dành cho trẻ em nhưng lại đăng tải cả những nội dung phản cảm, ảnh hưởng không nhỏ tới tâm sinh lý lứa tuổi.
Trẻ em như búp trên cành, nhận thức còn non nớt nên rất cần được bảo vệ. Hiện nay, pháp luật đã có quy định xử phạt rõ ràng đối với hành vi trái pháp luật khi để trẻ em tham gia các hoạt động không xuất phát từ sự tự nguyện của trẻ, không vì lợi ích của trẻ, lợi dụng hoặc có các hành vi khác gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc phát triển và các quyền của trẻ em. Để bảo vệ trẻ, các bậc phụ huynh không nên tự cho mình quyền được quyết định thay các em trong những hoạt động xã hội mà cần tôn trọng, lắng nghe ý kiến của con em mình. Hãy để các em được sống đúng với lứa tuổi, với niềm yêu thích và những khả năng của bản thân, không nên tìm mọi cách để bắt buộc trẻ em phải theo ước mơ của cha mẹ. Chỉ khi được phát triển tự nhiên, lành mạnh, được tạo điều kiện thuận lợi thì trẻ mới thật sự phát huy hết năng lực của bản thân và trong tương lai sẽ có thể trở thành người có ích cho xã hội.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
