Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam được thành lập ngày 16/2/1995 theo Nghị định số 19/CP của Chính phủ, trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở Trung ương… 4 tháng sau, ngày 15/6/1995, BHXH tỉnh Bắc Thái (nay là Thái Nguyên) được thành lập. Trải qua gần 25 năm xây dựng và phát triển, BHXH Thái Nguyên luôn nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác tổ chức thực hiện các chính sách BHXH, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, tạo nền tảng vững chắc trong phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Sau gần 25 năm xây dựng và phát triển, BHXH tỉnh luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, đặc biệt là sự lãnh đạo toàn diện của BHXH Việt Nam; cùng với sự phối hợp có hiệu quả của các sở, ban, ngành, các đơn vị sử dụng lao động và các cơ sở y tế… Đây là tiền đề cho đơn vị vượt qua mọi khó khăn, thử thách để triển khai thực hiện tốt các chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững an ninh, chính trị và phát triển kinh tế trên địa bàn.
Nếu như năm 1995, toàn tỉnh chỉ có 400 đơn vị sử dụng lao động với 54.000 lao động tham gia BHXH, số tiền thu BHXH, BHYT đạt 13 tỷ đồng… thì đến cuối năm 2019, đã có 5.285 đơn vị sử dụng lao động, số người tham gia BHXH (bao gồm BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện), đạt gần 238.000 người, tăng 4,4 lần so với năm 1995. Tổng số thu BHXH, BHYT năm 2019 đạt 5.436,7 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu kế hoạch BHXH Việt Nam giao, tăng 418,2 lần so với năm 1995. Bình quân mỗi năm, đơn vị tổ chức tiếp nhận, thẩm định, xét duyệt và giải quyết cho hàng chục nghìn người hưởng các chế độ BHXH hàng tháng và các chế độ BHXH một lần như: Ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức phục hồi sức khoẻ, trợ cấp thất nghiệp (năm 2019, đơn vị giải quyết cho 9.182 người hưởng các chế độ BHXH hàng tháng; 179.885 lượt người hưởng các chế độ BHXH một lần). Nếu như năm 1995, tổng số tiền chi trả các chế độ BHXH mới ở con số 120 tỷ đồng, thì đến năm 2019, tổng số tiền chi trả các chế độ BHXH đã lên đến trên 4.818,5 tỷ đồng, tăng trên 40 lần so với năm 1995.
Đặc biệt, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012 - 2020”, BHXH tỉnh đã chủ động tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, sát thực; chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, cấp ủy, chính quyền các cấp tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 21 của Bộ Chính trị; đã cụ thể hóa bằng Chương trình hành động số 21-CTr/TU ngày 30/5/2013 của Tỉnh ủy và Quyết định số 1697/QĐ-UBND ngày 30/8/2013 của UBND tỉnh về việc thực hiện Chương trình hành động số 21-CTr/TU ngày 30/5/2013 của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020.
Năm 1995, toàn tỉnh chỉ có trên 151.000 người tham gia BHYT (chủ yếu thuộc diện bắt buộc), bằng 10% dân số toàn tỉnh, thì đến năm 2019, toàn tỉnh đã có 1.215.370 người tham gia BHYT, đạt trên 98,3% dân số, tăng trên 8 lần so với năm 1995. Chỉ tính riêng trong năm 2019, đã có 1.837.510 lượt người được thanh toán tiền KCB với chi phí trên 1.167,6 tỷ đồng. Hiện, BHXH tỉnh đã ký hợp đồng với 44 cơ sở y tế từ bệnh viện tuyến Trung ương đến tuyến huyện và tương đương (trong đó, có 10 cơ sở y tế tư nhân).
Trong những năm gần đây, ngoài việc thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để kiểm soát gia tăng chi phí, đảm bảo an toàn quỹ KCB BHYT… BHXH tỉnh còn tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người lao động và nhân dân về chính sách BHXH, BHYT; chú trọng đẩy mạnh công tác cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động nghiệp vụ; xây dựng và hoàn thiện quy trình, thời hạn tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính về BHXH, BHYT theo cơ chế một cửa liên thông; phối hợp với Bưu điện tỉnh triển khai tiếp nhận và trả kết quả giải quyết các thủ tục hành chính về BHXH, BHYT, BHTN tại đơn vị sử dụng lao động.
Cùng với khối lượng công việc ngày càng tăng, đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của BHXH tỉnh cũng dần được củng cố, kiện toàn, trưởng thành cả về số lượng và chất lượng đảm bảo các tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Hiện nay, BHXH tỉnh có 10 phòng nghiệp vụ và 8 đơn vị BHXH cấp huyện với 284 công chức, viên chức, lao động, trong đó có 88,6% có trình độ đại học trở lên… Công tác xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức đoàn thể luôn được coi trọng. Với 10 chi bộ trực thuộc, trong đó có 128 đảng viên, đây là lực lượng nòng cốt, tiên phong của Đảng bộ trong mọi phong trào, góp phần quan trọng để BHXH tỉnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Với những thành tích đã đạt được sau gần 25 xây dựng và trưởng thành, BHXH tỉnh đã được Đảng, Nhà nước; Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba (trong các năm 2006-2012-2017); Cờ Thi đua xuất sắc của Thủ tướng Chính phủ (năm 2015); nhiều tập thể, cá nhân được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, của BHXH Việt Nam và của UBND tỉnh; nhiều cá nhân được công nhận danh hiệu Chiến sỹ thi đua, Lao động tiên tiến...
Phát huy những thành tích đã đạt được, trong thời gian tới, BHXH tỉnh đã đề ra một số chỉ tiêu, kế hoạch chủ yếu và giải pháp thực hiện, trong đó chú trọng: Tiếp tục triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012 - 2020”; Nghị quyết số 125/NQ-CP ngày 08/10/2018 của Chính phủ về việc ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Hội nghị lần thứ VII, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH; chủ động tham mưu cho Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Chính phủ, thông tư của Bộ Y tế... đồng thời tích cực triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách BHXH, hướng tới mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội theo hướng bền vững trên địa bàn.
Cụ thể: Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại; tập trung mọi nguồn lực phấn đấu hoàn thành vượt mức kế hoạch BHXH Việt Nam giao về thu và phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN; quản lý và sử dụng hiệu quả quỹ KCB BHYT trong dự toán được giao; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về BHXH, BHTN, BHYT bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức cho chủ sử dụng lao động, người lao động và nhân dân; tập trung thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động, các cơ sở y tế nhằm kịp thời chấn chỉnh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về đóng, nộp BHXH, BHYT, BHTN; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo điều hành; tiếp tục đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng Đảng bộ và các tổ chức đoàn thể trong sạch, vững mạnh, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao.