Cuộc sống của nhiều hộ dân ở gần khu vực Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn đã và đang bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm khói bụi từ hoạt động giao thông và sản xuất xi măng. Thực tế gần đây, Công ty đã quan tâm khắc phục, chấp hành tốt hơn các quy định về bảo vệ môi trường, nhưng người dân vẫn tiếp tục phản ánh về tình trạng ô nhiễm. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng lãnh đạo doanh nghiệp này thiếu tinh thần tiếp thu.
Qua làm việc với các cấp chính quyền và cơ quan chuyên môn, chúng tôi thu thập được các thông tin, tài liệu cho thấy hoạt động sản xuất của Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn (trụ sở tại xã Quang Sơn, huyện Đồng Hỷ), ở một số thời điểm đã gây ô nhiễm vượt tiêu chuẩn cho phép. Ngày 27/2/2019, Chánh thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn vì xả thải vượt quy chuẩn kỹ thuật 1,07 lần; đồng thời, yêu cầu Công ty nâng cấp, cải tạo hệ thống xử lý khí thải.
Sau Quyết định xử phạt này, Sở Tài nguyên - Môi trường tiếp tục có các công văn đôn đốc, yêu cầu Công ty thực hiện nghiêm túc các biện pháp bảo vệ môi trường, kiểm soát ô nhiễm. Tuy nhiên, đến tháng 9-2019, quan trắc và kiểm tra thực tế, Sở Tài nguyên - Môi trường nhận thấy Công ty chưa thực hiện nghiêm các yêu cầu, nồng độ bụi trong khí thải ống khói Nhà máy vượt quy chuẩn 1,22 lần. Vì vậy, Sở đã đề nghị UBND tỉnh xử phạt Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn 1,6 tỷ đồng đối với hành vi này, trong đó có tình tiết tăng nặng là tái phạm.
Đến đầu năm nay, các cấp, ngành chức năng vẫn tiếp tục nhận được ý kiến phản ánh của người dân bằng nhiều hình thức khác nhau, nhất là qua các cuộc tiếp xúc cử tri, về tình trạng ô nhiễm môi trường từ hoạt động giao thông trong khu vực (chủ yếu do xe chở vật liệu xây dựng của các doanh nghiệp khác) và từ sản xuất của Công ty. Trước thực trạng đó, ngày ngày 7-8 vừa qua, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo, giao Sở Tài nguyên - Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND huyện Đồng Hỷ và các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục kiểm tra, giám sát việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường của Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn theo phản ánh, kiến nghị của cử tri xã Quang Sơn, thị trấn Sông Cầu.
Ngày 31-8, Sở Tài nguyên - Môi trường đã chủ trì buổi làm việc với Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn về vấn đề môi trường. Tại đây, đại diện chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn ghi nhận một số nỗ lực của Công ty trong việc bảo vệ môi trường, tình trạng ô nhiễm giảm (đợt quan trắc gần đây cho kết quả đạt tiêu chuẩn về khí thải) nhưng người dân vẫn phản ánh việc xả thải gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và sản xuất, nhất là vào ban đêm hoặc khi Nhà máy gặp sự cố. Vì vậy, lãnh đạo Sở Tài nguyên - Môi trường yêu cầu Công ty nghiêm túc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường, khẩn trương lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động xong trong năm nay; đồng thời đề nghị địa phương, người dân tăng cường giám sát. Sở sẽ tiếp tục lấy mẫu đột xuất tại các nguồn phát thải khí, bụi từ hoạt động sản xuất của Công ty, báo cáo, kiến nghị UBND tỉnh xử lý nghiêm nếu có vi phạm.
Tìm hiểu thực tế tại khu vực lân cận Nhà máy của Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn, chúng tôi ghi nhận nhiều ý kiến phản ánh, bức xúc của người dân. Bà Nông Thị Nguyên có nhà ở sát khu vực sản xuất của Nhà máy nói: Gần đây, tình trạng ô nhiễm đỡ hơn nhưng cuộc sống của chúng tôi vẫn bị ảnh hưởng vì khói bụi thường xuyên, nhất là ban đêm. Sản xuất cũng bị ảnh hưởng lớn. Chúng tôi ý kiến về vấn đề này mãi rồi, nhiều hộ đã phải chuyển đi nơi khác ở…
Ông Nguyễn Khắc Hải, Trưởng xóm Đồng Thu (xã Quang Sơn) cho biết: Xóm bao quanh Nhà máy, người dân thường xuyên bức xúc, phản ánh về tình trạng ô nhiễm khói bụi, tôi cũng chỉ biết báo cáo xã và mong tình trạng này sớm được giải quyết. Không ít lần, xóm mời lãnh đạo Công ty tham gia họp hoặc tổ chức đối thoại với người dân để tìm tiếng nói chung nhưng họ không phối hợp. Còn ông Ngô Quang Hải, Bí thư Chi bộ xóm Đồng Thu bức xúc: Tôi gọi điện nhắn tin rất nhiều lần để phản ánh ý kiến của người dân và trao đổi tình hình, nhưng lãnh đạo Công ty không phản hồi. Về vấn đề này, ông Phạm Văn Bẩy, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Đồng Hỷ cũng cho biết rất khó liên hệ với lãnh đạo Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn, họ thiếu tiếp thu, phối hợp.
Chúng tôi và đồng nghiệp ở một số cơ quan báo chí cũng đã cố gắng liên hệ, đặt lịch làm việc về công tác bảo vệ môi trường của đơn vị nhưng không nhận được phản hồi tích cực từ phía lãnh đạo Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn…
Phát thải ô nhiễm trong sản xuất công nghiệp nặng là điều khó tránh khỏi, nhưng pháp luật đã có quy định rõ về tiêu chuẩn xả thải, Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn hay bất cứ tổ chức, cá nhân nào cũng phải thực hiện nghiêm túc. Vấn đề bảo vệ môi trường ngày càng được dư luận quan tâm vì ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sức khỏe. Điều họ mong muốn nhất là tình trạng ô nhiễm phải được giảm thiểu, đồng thời doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn cần có tinh thần cầu thị, đối thoại thẳng thắn, tôn trọng người dân và chính quyền địa phương.