Người dân kiến nghị bổ sung thêm dân tộc San Chí, Sán Chí

Trên địa bàn huyện Định Hóa hiện có gần 1 vạn người dân không nằm trong số 54 dân tộc được pháp luật công nhận vì giấy tờ tuy thân ghi mục dân tộc là San Chí, Sán Chí. Cơ quan chức năng có thẩm quyền cho rằng đây là sai sót khi kê khai làm giấy tờ tùy thân. Tuy nhiên, phần lớn người dân ở huyện Định Hóa nhận dân tộc San Chí, Sán Chí và chính quyền địa phương cũng khẳng định việc này đã có từ trên 40 năm nay nên kiến nghị cấp có thẩm quyền bổ sung 2 dân tộc nêu trên…

Sau khi người dân phản ánh, kiến nghị về việc đề nghị cấp có thẩm quyền bổ sung dân tộc San Chí, Sán Chí, UBND tỉnh đã giao các cơ quan chức năng xác minh. Tiếp đó, Sở Tư pháp đã có Văn bản Số 614/STP-HCTP ngày 27/8/2020 về việc xác định tên gọi dân tộc; Ban Dân tộc tỉnh có Văn bản Số 495/BDT-TTĐB ngày 21/8/2020 về việc xác định nhóm dân tộc cho những người đang có dân tộc San Chí, Sán Chí.

Theo nội dung tại 02 văn bản này, dân tộc San Chí, Sán Chí chính là dân tộc Sán Chỉ (tên gọi khác) thuộc trong nhóm dân tộc Sán Chay. Đồng thời, cũng tại Văn bản Số 614/STP-HCTP của Sở Tư pháp cũng xác định việc cấp hồ sơ, giấy tờ cho người dân ghi dân tộc San Chí, Sán Chí được xác định là có sai sót, cần được thực hiện điều chỉnh lại đúng nhóm dân tộc Sán Chỉ và đề nghị UBND huyện Định Hóa tuyên truyền cho người dân thực hiện việc ghi và đến các cơ quan Nhà nước để điều chỉnh lại tên gọi dân tộc của mình.

Tuy nhiên, trên địa bàn huyện Định Hỏa từ trước đến nay có một bộ phận công dân nhận dân tộc San Chí hoặc Sán Chí đã thể hiện rõ bằng việc gọi tên dân tộc hàng ngày và cả trong các hồ sơ, giấy tờ. Nhưng do dân tộc San Chí, Sán Chí không có trong danh mục tên gọi các dân tộc Việt Nam nên ảnh hưởng không nhỏ đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, nhất là những người đang sinh sống hoặc chuyển đến sinh sống, làm việc ngoài phạm vi của tỉnh, bởi các địa phương khác không công nhận có dân tộc San Chí và Sán Chí.

Để có cơ sở giải quyết vấn đề này, UBND huyện Định Hóa đã giao cơ quan chuyên môn, chính quyền các xã, thị trấn rà soát, thống kê số lượng người đang có dân tộc là San Chí, Sán Chí trên địa bàn toàn huyện. Kết quả qua thống kê, số công dân có dân tộc San Chí trên địa bàn huyện là 9.165 người.

Người dân trên địa bàn không đồng thuận việc cải chính hộ tịch vì cho rằng sai sót không do lỗi người dân kê khai hay công chức làm công tác hộ tịch. Ghi chú dân tộc San Chí, Sán Chí trên địa bàn huyện Định Hóa có từ trước năm 1979 (trước thời điểm ban hành Quyết định số 121-TCTK/PPCĐ, ngày 02 tháng 3 năm 1979 của Tổng cục Trưởng Tổng cục Thống kê về danh mục các dân tộc của Việt Nam). Qua khảo sát cũng thấy rõ nhiều trường hợp cả cha, mẹ đều có giấy tờ, hồ sơ là dân tộc San Chí, Sán Chí thì không thể xác định dân tộc khác cho con mà phải lấy theo dân tộc của cha, mẹ (theo quy định về pháp luật dân sự).

Mặt khác, trên cơ sở nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công dân trên địa bàn huyện Định Hóa, họ đều mong muốn được giữ lại thành phần dân tộc là San Chí, Sán Chí. Việc thay đổi cải chính thành phần dân tộc cho hàng nghìn công dân là việc làm hết sức khó khăn và tốn kém cho cả cơ quan Nhà nước và công dân. Vì vậy, UBND huyện Định Hóa vẫn đề nghị UBND tỉnh xem xét, gửi ý kiến đến Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan chuyên môn của Trung ương, xem xét, công nhận dân tộc San Chí, Sán Chí có tên gọi trong thành phần các dân tộc Việt Nam để đảm bảo quyền lợi của người dân, cũng như thuận lợi trong công tác quản lý nhà nước đối với việc quản lý dân cư.