Trong giai đoạn 2016-2020, hơn 6.000 tỷ đồng đã được đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi (MN) trên địa bàn tỉnh, qua đó tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 19,22% xuống còn trên 3%, bình quân giảm 3,2%/năm. Diện mạo vùng đồng bào DTTS và MN ngày càng khởi sắc, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên.
Tỉnh ta có 51 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó có trên 384 nghìn người là đồng bào DTTS, chiếm 29,87% dân số của tỉnh, tập trung chủ yếu ở các huyện Đại Từ, Võ Nhai, Phú Lương, Định Hoá, Đồng Hỷ. Có 123 xã, thị trấn thuộc vùng DTTS và MN.
Thời gian vừa qua, đã có hơn 100 chính sách của Đảng, Nhà nước được triển khai tại vùng DTTS và MN trên địa bàn tỉnh và có hàng nghìn tỷ đồng được đầu tư cho vùng này. Cụ thể như thông qua Chương trình 135, trong giai đoạn 2016-2020, đã trên 554 tỷ đồng hỗ trợ 445 dự án phát triển sản xuất, đa dạng hoá sinh kế; thực hiện nhân rộng 57 mô hình giảm nghèo; đầu tư xây dựng 414 công trình giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa. Chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS theo Quyết định 755/QĐ-TTg ngày 29/5/2013, tổng kinh phí thực hiện đến hết năm 2017 là 62,3 tỷ đồng, qua đó đã hỗ trợ đất sản xuất cho 272 hộ; hỗ trợ mua sắm máy móc, nông cụ cho 8.046 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt cho 11.091 hộ; duy tu, sửa chữa và đầu tư xây dựng 9 công trình nước sinh hoạt tập trung...
Ông Nguyễn Thái Nam, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết: Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo xây dựng, thực hiện chính sách của Đảng, Nhà nước để nâng cao hiệu quả, hiệu lực điều hành, quản lý nhà nước về công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Các chương trình, đề án, được thực hiện đồng bộ từ công tác điều tra, nghiên cứu, xây dựng kế hoạch và triển khai đến công tác kiểm tra, giám sát. Do đó, hầu hết các chương trình, chính sách dân tộc đều được triển khai thực hiện công khai, minh bạch, đúng mục tiêu, đối tượng, phát huy hiệu quả, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và MN của tỉnh.
Ông Lý Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Định Hóa cho biết: Nhằm thực hiện có hiệu quả các chính sách đối với vùng DTTS và MN giai đoạn 2016-2020, huyện đã xây dựng đồng bộ các chương trình, kế hoạch để tổ chức triển khai đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng, đúng quy định. Trong đó, đáng chú ý là Chương trình 135 đã đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất và nhân rộng mô hình giảm nghèo với tổng số tiền trên 165.952 triệu đồng. Thực hiện Quyết định 755/QĐ-TTg, Quyết định 2085/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, toàn huyện đã hỗ trợ mua đất sản xuất, mua máy nông cụ, hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 3.855 hộ nghèo với tổng kinh phí trên 13.797 triệu đồng.
Ngoài việc triển khai có hiệu quả các chính sách của Trung ương, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách, cơ chế đặc thù để hỗ trợ vùng đồng bào DTTS và MN như Quyết định 2037; hỗ trợ tiền ăn cho học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú...
Có thể thấy, các chính sách dân tộc đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của đồng bào DTTS và MN, làm thay đổi nhận thức, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Bà con đồng bào đã thay đổi căn bản suy nghĩ, dần xoá bỏ tập quán canh tác lạc hậu, từng bước tiếp cận và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đến nay, diện mạo vùng đồng bào DTTS và MN đã có nhiều khởi sắc. 100% xóm, bản có điện lưới quốc gia; trên 65% các xã vùng DTTS và MN đạt chuẩn nông thôn mới; 90% trạm y tế xã vùng DTTS và MN có bác sĩ... Những kết quả đó đã nhân lên niềm tin của đồng bào DTTS với Đảng, Nhà nước.