“Nếu ngại va chạm, sợ bị đòn thù, lo “tai bay vạ gió”… thì không nên làm.” Ông Vũ Xuân Hào, Đội trưởng Tình nguyện xã hội, xã Phú Xuyên (Đại Từ) bắt đầu câu chuyện về việc gần 40 năm đi vận động, giúp đỡ người nghiện ma túy “làm lại cuộc đời” bằng câu nói như vậy.
Ông Hào kể: Từ những năm 80 của thế kỷ trước, nhiều thanh niên Phú Xuyên dời làng đến các vùng quặng, vàng ở Na Rì (Bắc Kạn); Sơn Dương (Tuyên Quang) và các tỉnh miền Trung tìm vận may. Rồi họ lần lượt trở về với gia đình với đôi bàn tay trắng và những cơn “vật” ma túy. Năm 1982, tôi làm công an viên ở xóm 1. Bấy giờ tôi năng đi lại, hỏi thăm tình hình và nắm bắt thông tin. Qua đó tôi biết trên địa bàn ai là người lún sâu vào ma túy, thậm chí nghiện ở mức độ nào. Từ đó, tôi đến nhà vận động người nghiện từ bỏ ma túy. Có người nghe, người lại đánh mắng, tôi kiên trì vận động với suy nghĩ giúp được một người hoàn lương là giúp một gia đình thoát khỏi cảnh khổ. Nhờ tích cực vận động đối tượng từ bỏ ma túy, năm 1996 tôi được chính quyền địa phương tín nhiệm, giao làm cán sự xã hội, phụ trách cai nghiện ma túy tại xã. Đến năm 2015, tôi nhận nhiệm vụ mới, làm Đội trưởng Tình nguyện xã hội, giúp đỡ người nghiện ma túy, người nhiễm HIV/AIDS và tuyên truyền các chính sách pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội.
Gần 40 năm công tác, ông Hào đã giúp cho nhiều trường hợp từ bỏ ma túy, làm lại cuộc đời. Ví như anh Nguyễn Văn Chiến ở xóm 11. Anh Chiến kể: Ít năm trước, hàng xóm mất trộm bất cứ thứ gì cũng nghi cho thằng nghiện là tôi. Cũng trong suốt mấy năm này, ông Hào kiên trì đến nhà vận động, lúc nói lý lẽ, khi thì kiên trì khuyên bảo. Mưa lâu thấm dần, năm 2009, anh Chiến đi cai nghiện tập trung 1 năm nhưng lại tái nghiện ngay sau đó. Không bỏ cuộc, ông Hào nhiều lần động viên anh cai nghiện tại nhà bằng thuốc Cedemex do Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) hỗ trợ. Ông Hào cho biết: Cùng cai nghiện theo phương pháp này, ngoài Chiến, tôi còn vận động 12 trường hợp khác ở Phú Xuyên tham gia. Rất tiếc là sau 3 năm có 3 trường hợp xét nghiệm dương tính với ma túy; 7 năm sau có 9/12 trường hợp tái nghiện. Duy có 3 người là anh Chiến và anh Nguyễn Văn Ninh, anh Nguyễn Văn Thành cùng ở xóm 5 cai nghiện thành công. Nhờ vậy, các anh đều có cuộc sống ổn định hơn. Riêng anh Chiến còn mua được thêm 1ha đất trồng rừng; anh Thành tiết kiệm được hơn 600 triệu đồng để xây nhà mới đón Tết Nguyên đán 2021.
Gần 40 năm gắn bó, chia sẻ, giúp đỡ những người nghiện ma túy, người bị lây nhiễm HIV/AIDS tại địa phương, ông Vũ Xuân Hào được các cấp, ngành ghi nhận, trao tặng 27 Bằng khen, Giấy khen. Ông Hào cho rằng: Giúp người nghiện ma túy từ bỏ thói xấu không khó. Quan trọng là cách cảm hóa, giáo dục, giúp người nghiện tự nhận thức được về tác hại của ma túy. Rồi mới vận động để người nghiện và gia đình họ hợp tác, quyết tâm cai nghiện. Tuy vậy, để họ không tái nghiện, Nhà nước vẫn cần thêm các chính sách hỗ trợ, tạo cho họ được vay vốn ưu đãi phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo bền vững.