93 tuổi nhưng cụ Trần Thị Nhình, xóm Phú Hạ, xã Bản Ngoại (Đại Từ) còn khỏe mạnh, minh mẫn. Nheo mắt ngắm vườn bưởi lúc lỉu quả trước nhà, cụ kể cho chúng tôi nghe chuyện về tháng ngày “Giặc lùng, giặc bắt, giặc vây”. Gian khổ, nguy hiểm rình rập nhưng cụ cùng bà con không nao núng, luôn sẵn lòng hy sinh cho cách mạng. Cụ là cán bộ tiền khởi nghĩa. Chồng cụ cũng là cán bộ tiền khởi nghĩa. Con trai cả của cụ là liệt sĩ.
Ông Nguyễn Văn Hải, công chức Văn hóa, Lao động - TBXH xã Bản Ngoại cho biết: Xã có 9 cán bộ tiền khởi nghĩa, 1 cán bộ lão thành cách mạng. Hiện, còn sống có cụ Nhình và cụ Nguyễn Văn Báu, 98 tuổi, ở cùng con cháu trên xóm Phố…
Cùng cả nước đi qua các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, làm nhiệm vụ quốc tế và chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc Tổ quốc, hàng trăm người con của quê hương Bản Ngoại hăng hái lên đường tòng quân. Nhiều người trong số họ hóa thân vào đất mẹ. Nhiều người gửi lại một phần máu thịt mình ở mặt trận. Nhiều người trở về khi đã bị nhiễm chất độc da cam.
Tự hào nhiều mà đau đớn khôn nguôi. Cũng vì thế mà cán bộ, nhân dân xã Bản Ngoại luôn có ý thức thực hiện tốt phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, với mong muốn xoa dịu nỗi đau chiến; chia sẻ, bù đắp về vật chất, tinh thần để người có công với cách mạng (NCC) vơi khó khăn, ổn định đời sống vật chất, tinh thần.
Hiện, toàn xã có 150 gia đình NCC, với gần 160 đối tượng đang được chi trả trợ cấp hằng tháng. Ngoài chi trả trợ cấp hằng tháng đúng, đủ, đúng thời hạn cho NCC, Bản Ngoại nghiêm túc triển khai, thực hiện các chế độ chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước dành cho NCC và gia đình họ.
Ví như năm năm 2020 vừa qua, UBND xã chủ động phối hợp với các cấp, ngành chức năng tổ chức cho 23 NCC đi điều dưỡng tại Trung tâm Điều dưỡng NCC tỉnh; chi trả chế độ điều dưỡng tại nhà cho 22 NCC; để nghị gia hạn, điều chỉnh thông tin thẻ BHYT cho gần 460 NCC và thân nhân NCC; tổ chức khám sức khỏe tại Trạm Y tế xã cho 20 NCC; trao tặng hơn 500 suất quà cho NCC vào dịp Tết Nguyên đán và ngày Thương binh -Liệt sĩ 27-7; 128 NCC được hỗ trợ khó khăn do ảnh hưởng dịch COVID - 19.
Gần đây nhất, trong những tháng đầu năm 2021, chính quyền địa phương đã tiếp nhận 254 suất quà, trị giá hơn 81 triệu đồng để trao tặng, thăm hỏi NCC.
Ông Nguyễn Hữu Đông, Chủ tịch UBND xã cho biết: Đảng bộ, chính quyền nhân dân xã Bản Ngoại không ngừng phát huy truyền thống cách mạng; coi trọng thực hiện tốt công tác tuyên truyền phổ biến các văn bản, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác chăm sóc NCC; nâng cao năng lực thực hiện chính sách ưu đãi với NCC cho cán bộ làm công tác Lao động - TBXH và các bí thư chi bộ, trưởng xóm, trưởng ban công tác Mặt trận; chi hội cựu chiến binh; chi hội nạn nhân CĐDC.
Thiết thực hơn là các hoạt động chăm sóc, giúp đỡ gia đình NCC ổn định đời sống vật chất, tinh thần, như các trường học trên địa bàn; Đoàn Thanh niên xã tổ chức giúp đỡ gia đình NCC neo đơn, thiếu sức lao động thu hoạch mùa vụ, vệ sinh môi trường khu vực nghĩa trang nhân dịp lễ, Tết hằng năm. Qua đó tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và mọi người dân, nhất là thế hệ trẻ.
Ông Nguyễn Văn Dũng, NCC ở xóm Quang Trung chia sẻ: Hầu hết các gia đình NCC ở Bản Ngoại đều sống gương mẫu, vươn lên trong phát triển kinh tế, tích cực tham gia các phong trào tại địa phương… Không chỉ lo phát triển kinh tế gia đình, ông Dũng còn tích cực hỗ trợ các gia đình NCC khó khăn trong vùng về vật chất, tinh thần để cùng vươn lên, có cuộc sống ổn định.
Ông Hoàng Trung Lương ở xóm Cao Khản cho biết: Gia đình tôi có 4 người là nạn nhân chất độc da cam, kinh tế khó khăn và may mắn được ông Dũng cùng bà con chòm xóm quan tâm, giúp đỡ. Năm 2020, gia đình tôi được Nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng để sửa nhà ở…
Từ nguồn tiền hỗ trợ của Nhà nước và các nguồn huy động khác, 10 năm gần đây, 132 hộ NCC sinh sống ở xã Bản Ngoại đã được hỗ trợ về nhà ở với tổng số tiền gần 3,3 tỷ đồng. Và hiện xã Bản Ngoại là một trong những địa phương của tỉnh không còn hộ nghèo có thành viên là NCC. Quỹ Đền ơn đáp nghĩa hằng năm huy động được hơn 17,5 tỉ đồng/năm. Do việc sử dụng tiền Quỹ công khai, rõ ràng, đúng mục đích nên được cán bộ, nhân dân tin tưởng, ủng hộ.
