Cứu sống bệnh nhân vỡ eo động mạch chủ

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa tiếp nhận và cấp cứu thành công một bệnh nhân nữ 31 tuổi, ở Hà Nội, bị vỡ eo động mạch chủ, đa chấn thương do rơi từ tầng 5 xuống bằng phương pháp can thiệp đặt stent graft.

Hình ảnh dựng 3D tổn thương động mạch chủ.

Bệnh nhân vào viện trong tình trạng đa chấn thương, liệt hoàn toàn hai chi dưới, huyết áp tụt còn 90/60 mmHg, mạch nhanh, da nhợt nhạt.

Thông tin từ người nhà cho biết, bệnh nhân đang lau phía bên ngoài cửa sổ tầng 5 thì tuột tay ngã xuống đất, đập mông vào nền cứng.

Qua thăm khám và chụp CT-scan ngực và bụng phát hiện thấy bệnh nhân bị vỡ eo động mạch chủ ngực, tràn máu, tràn khí màng phổi hai bên kèm gãy, vỡ xương ở rất nhiều vị trí trên cơ thể, tiên lượng nặng.

Các bác sĩ vừa khẩn trương cấp cứu kiểm soát huyết áp, nhịp tim và giảm đau cho bệnh nhân, vừa tổ chức hội chẩn giữa nhiều chuyên gia và quyết định áp dụng phương pháp đặt stent graft (một giá đỡ làm bằng kim loại đặc biệt có phủ màng bọc) để khắc phục vị trí tổn thương.

Stent graft đưa vào lòng động mạch sẽ có tác dụng như một màng bọc vững chắc bảo vệ đoạn eo động mạch chủ đang bị vỡ.
Ca can thiệp diễn ra thành công. Hiện tại tình trạng bệnh nhân diễn biến tốt, ý thức tỉnh táo, không còn khó thở, hết đau ngực và đã được xuất viện theo dõi thêm tại nhà.

Do đặc điểm là vị trí chuyển tiếp giữa vùng di động và cố định nên eo động mạch chủ thường có thành mạch yếu hơn so với các vùng khác của động mạch chủ, vì vậy khi gặp tác động rất dễ gây ra vỡ eo động mạch chủ. Đây là một dạng chấn thương kín ở động mạch chủ.

Nguyên nhân gây ra tình trạng này thường là do tại nạn giao thông, ngã cao hay bất kỳ nguyên nhân nào gây giảm tốc độ đột ngột, có va chạm và chấn động mạnh.

Có đến 80% bệnh nhân vỡ eo động mạch chủ tử vong trước khi đến viện. Số còn lại là có thể tử vong trong vòng 30 giờ sau khi nhập viện hoặc trong quá trình phẫu thuật, chỉ có tỷ lệ rất ít trong số đó may mắn được cứu sống.

Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Tuấn Anh - Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: Đây là một trong những trường hợp hiếm gặp, rất khó chẩn đoán khi ban đầu nhập viện. Bệnh nhân vẫn còn tỉnh táo, tuy nhiên ngay sau đó tình trạng bệnh nhân diễn biến xấu rất nhanh, huyết áp tiếp tục tụt còn 79/50 mmHg, nhịp tim nhanh, đáp ứng chậm, kích thích nhiều.

Bệnh nhân được đưa vào phòng mổ để thăm dò khẩn cấp nhằm xác định nguồn chảy máu. Nếu chỉ chụp X-quang ngực thì không thể phát hiện hết các tổn thương, do vậy ngay lập tức bệnh nhân được chỉ định chụp CT Scan ngực và bụng để xác định, đánh giá kỹ lưỡng. Ê-kíp cấp cứu và can thiệp đã phải chạy đua với thời gian, tranh thủ từng giây để cứu sống người bệnh.

Bác sĩ Tuấn Anh cũng cho biết thêm, eo động mạch chủ là vùng rất khó tiếp cận để xử lý các thương tổn, hơn nữa trong điều kiện cấp cứu, động mạch chủ đang chảy máu, nếu kẹp mạch để xử lý phần bị vỡ cũng sẽ gây tổn thương não và các tạng khác trong cơ thể.

Do vậy, kỹ thuật đặt stent graft sẽ là phương pháp điều trị tối ưu hơn, người bệnh hầu như không mất máu trong quá trình can thiệp do ít xâm lấn, giảm đau đớn và hạn chế rủi ro.

Theo NDĐT