Tìm hiểu về bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XII: Quyền ứng cử của công dân

09:01, 03/05/2007

Công dân nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, không phân biệt dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp, thời hạn cư trú, đủ 21 tuổi trở lên đều có quyền ứng cử vào QH theo quy định của pháp luật.

Quyền ứng cử là một quyền cơ bản của công dân đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 1992. Tuy nhiên, để được bầu làm đại biểu QH, những người ứng cử phải bảo đảm năm tiêu chuẩn dưới đây:

1. Trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, phấn đấu thực hiện công cuộc đổi mới, vì sự nghiệp CNH, HÐH đất nước, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh;

2- Có phẩm chất đạo đức tốt, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, gương mẫu chấp hành pháp luật; kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền, tham nhũng và các hành vi vi phạm pháp luật;

3- Có trình độ văn hóa và năng lực thực hiện nhiệm vụ đại biểu QH, tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước;

4- Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân, được nhân dân tín nhiệm;

5- Có điều kiện tham gia các hoạt động của QH.

Việc quy định các tiêu chuẩn đại biểu QH nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của QH trong giai đoạn cách mạng mới, CNH, HÐH đất nước.

Pháp luật về bầu cử đại biểu QH cũng quy định rõ những người không được ứng cử đại biểu QH, gồm: Người đang bị tước quyền bầu cử, quyền ứng cử theo bản án, quyết định của toà án đã có hiệu lực pháp luật, người đang bị tạm giam và người mất năng lực hành vi dân sự; người đang bị khởi tố về hình sự; người đang phải chấp hành bản án, quyết định hình sự của tòa án; người đã chấp hành xong bản án, quyết định hình sự của tòa án nhưng chưa được xóa án tích; người đang chấp hành quyết định xử lý hành chính về giáo dục tại xã, phường, thị trấn, tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh.

Những người đã có tên trong danh sách ứng cử đại biểu QH bị xóa tên nếu đến thời điểm bắt đầu bỏ phiếu bị khởi tố về hình sự, bị bắt giữ vì phạm tội quả tang, bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị chết.

Trường hợp người ứng cử đã được Ðoàn Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam hoặc Ủy ban MTTQ tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư đưa vào danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu QH, nhưng trong thời gian Hội đồng bầu cử chưa công bố danh sách này người đó có hành vi vi phạm pháp luật thì xử lý như sau:

a. Ban Thường trực Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam đề nghị Hội đồng bầu cử xem xét, quyết định việc xóa tên người ứng cử đại biểu QH vi phạm pháp luật đã được Ðoàn Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam giới thiệu;

b. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư, sau khi trao đổi ý kiến với Ủy ban bầu cử đề nghị Hội đồng bầu cử xem xét, quyết định việc xóa tên người ứng cử đại biểu QH vi phạm pháp luật đã được Ủy ban MTTQ tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư giới thiệu.