Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Ấn Độ được khởi nguồn từ những mối liên hệ lịch sử sâu xa về văn hóa - tôn giáo - thương mại. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng J.Nehru, hai vị lãnh đạo tiền bối kiệt xuất đã đặt nền móng, các thế hệ Lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai nước.
Chuyến thăm nhằm khẳng định chính sách của Việt Nam coi trọng củng cố và tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện với Ấn Độ, nhất là trong bối cảnh vị thế và vai trò của Ấn Độ trong khu vực và trên thế giới ngày càng được đề cao; khẳng định mong muốn tạo bước đột phá mới trong quan hệ hai nước bằng việc thiết lập quan hệ đối tác Việt-Ấn. Chuyến thăm cũng là dịp để hai bên đề ra các phương hướng lớn thúc đẩy quan hệ toàn diện, đồng thời thúc đẩy việc ký các hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa doanh nghiệp.
Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Ấn Độ được khởi nguồn từ những mối liên hệ lịch sử sâu xa về văn hóa - tôn giáo - thương mại. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng J.Nehru, hai vị lãnh đạo tiền bối kiệt xuất đã đặt nền móng, các thế hệ Lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai nước. Kể từ sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao cấp Đại sứ ngày 7/1/1972, mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp và hợp tác toàn diện Việt Nam - Ấn Độ không ngừng được thúc đẩy và mở rộng, vươn tới những mục tiêu có ý nghĩa to lớn hơn và thiết thực hơn đối với cả hai nước Việt Nam - Ấn Độ.
Hai dân tộc đã ủng hộ và giúp đỡ nhau trong công cuộc giành độc lập và tự do ở mỗi nước. Từ những ngày đầu khó khăn của công cuộc tái thiết đất nước cũng như trong sự nghiệp đổi mới và phát triển kinh tế sau này, Việt Nam luôn nhận được sự ủng hộ và giúp đỡ chí tình quý báu của Ấn Độ. Quan hệ chính trị, an ninh và quốc phòng giữa hai nước luôn có những bước phát triển tốt đẹp. Hai bên đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao cũng như đoàn thăm các cấp. Qua đó, sự đoàn kết và hiểu biết lẫn nhau cũng như quan hệ hữu nghị giữa hai bên ngày càng được tăng cường, thắt chặt và hiệu quả.
Về thương mại, kim ngạch buôn bán hai chiều Việt Nam - Ấn Độ thời gian gần đây phát triển khá nhanh, đạt tốc độ khoảng 20%/năm: từ 375 triệu USD (năm 2002) đã tăng gấp đôi vào năm 2005 và năm 2006 đạt khoảng 1,005 tỷ USD. Việt Nam xuất sang Ấn Độ chủ yếu là cà phê, than đá, hạt tiêu, cao su, hàng điện tử, giày dép; Ấn Độ xuất sang Việt Nam chủ yếu là thức ăn gia súc, nguyên liệu, sắt thép, kim loại, chất dẻo, tân dược, máy móc thiết bị, nguyên phụ liệu dệt may, nguyên phụ liệu dược phẩm, hóa chất, thuốc trừ sâu...
Hai bên đang phấn đấu giảm tỷ lệ nhập siêu của Việt Nam và nâng kim ngạch thương mại song phương lên 1,5 - 2 tỷ USD trong 2-3 năm tới.
Năm 2007, đã đánh dấu một bước chuyển lớn trong đầu tư của Ấn Độ vào Việt Nam với các sự kiện: tháng 2/2007, Tập đoàn ESSAR đã ký thỏa thuận đầu tư một dự án thép cán nóng tại Bà Rịa-Vũng tàu trị giá 527 triệu USD; tháng 5/2007, Tập đoàn TATA của Ấn Độ đã ký Bản ghi nhớ (MOU) với Tổng công ty thép Việt Nam để nghiên cứu xây dựng nhà máy thép liên hợp Hà Tĩnh, khai thác mỏ sắt Thạch Khê với công suất 4,5 triệu tấn thép/năm. Hai dự án này đã đưa Ấn Độ vào nhóm 10 nước đầu tư lớn nhất vào Việt Nam, và Việt Nam trở thành nước nhận đầu tư lớn nhất của Ấn Độ trong các nước ASEAN.
Với sự giúp đỡ chí tình, Chính phủ Ấn Độ đã dành cho Chính phủ Việt Nam nhiều khoản tín dụng ưu đãi, tính đến 31/12/2006, tổng số tín dụng là 46,77 triệu USD. Ấn Độ cũng đã giúp Việt Nam đào tạo nhiều cán bộ, chuyên gia, Tiến sĩ, Thạc sỹ trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ thông tin, năng lượng hạt nhân...
Trên lĩnh vực văn hóa, hàng năm hai bên đều trao đổi các đoàn nghệ thuật và biểu diễn theo thỏa thuận. Hai bên đang chuẩn bị ký kết Chương trình Trao đổi Văn hóa giai đoạn 2007-2009. Ngoài ra, các hai nước cũng có nhiều hoạt động hợp tác trên các lĩnh vực khác như: hàng không, du lịch, giao thông vận tải, chăn nuôi thủy sản… Giao lưu giữa thanh niên, người dân hai nước cũng được tăng cường thúc đẩy thông qua các Hội hữu nghị Việt - Ấn, Hội hữu nghị Ấn - Việt...
Bên cạnh quan hệ song phương, sự hợp tác đa phương giữa hai nước thông qua các tổ chức, diễn đàn khu vực và quốc tế mà Việt Nam và Ấn Độ cùng tham gia cũng góp phần quan trọng thúc đẩy quan hệ tốt đẹp giữa hai nước. Hai bên luôn có sự hợp tác tốt đẹp và khăng khít trên các diễn đàn khu vực và quốc tế như: Liên hợp quốc, ASEAN-Ấn Độ, ARF, Cấp cao Đông Á, ASEM, WTO, hợp tác Sông Hằng - Mê Công, Không liên kết...
Ba mươi lăm năm qua là thời kỳ phát triển mạnh mẽ, toàn diện và đạt nhiều thành quả quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Ấn Độ. Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hiện nay, những vận hội lớn đang mở ra cho các quốc gia trong đó có Ấn Độ và Việt Nam. Bất chấp những thách thức, quan hệ anh em, truyền thống hữu nghị tốt đẹp và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Ấn Độ sẽ không ngừng phát triển và vươn lên những tầm cao mới./.
