Tượng đài 10 nữ TNXP anh hùng tại Ngã ba Đồng Lộc là món quà tri ân đặc biệt của 15 triệu học sinh, hơn 1 triệu thầy cô giáo ngành Giáo dục cả nước, một địa chỉ giáo dục tinh thần cách mạng và lòng yêu nước.
Trong không khí cả nước kỷ niệm 65 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, ngày 19/8, Bộ GDĐT, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức trang trọng lễ khánh thành Cụm tượng 10 nữ thanh niên xung phong (TNXP) anh hùng hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc, huyện Can Lộc.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TW Đảng, Trưởng Ban Tổ chức TW Hồ Đức Việt, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng GDĐT Phạm Vũ Luận; lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, các Anh hùng Lực lượng vũ trang, thân nhân của 10 nữ TNXP anh hùng và hàng ngàn người dân Hà Tĩnh đã tham dự buổi lễ xúc động này.
Cụm tượng đài là món quà đặc biệt của 15 triệu học sinh và hơn 1 triệu thầy cô, giáo cả nước tri ân 10 nữ TNXP anh hùng hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc. Từ nay, tại Hà Tĩnh cũng như cả nước có thêm một địa chỉ giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân xúc động bày tỏ, đây là công trình đặc biệt để tưởng nhớ và tri ân sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ TNXP đã không tiếc xương máu của mình vì độc lập của đất nước. Đây cũng là công trình có ý nghĩa chính trị, lịch sử, văn hoá, nghệ thuật và có tác dụng giáo dục thiết thực, sâu sắc về lòng yêu nước, tinh thần quật cường của dân tộc trong cuộc kháng chiến gian khổ mà anh dũng.
Sau 42 năm kể từ ngày các chị hy sinh (ngày 24/7/1968), tại Ngã ba Đồng Lộc đã có thêm một biểu tượng về phẩm chất cao quý của con người Việt
Ngã ba Đồng Lộc hôm nay đã nhiều đổi thay, duy chỉ một điều không bao giờ thay đổi đó là sự ghi nhận của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, lòng biết ơn của các thế hệ người Việt Nam ngày nay về sự hy sinh xương máu và tuổi thanh xuân của hàng ngàn người con thân yêu đã ngã xuống trên mảnh đất này, trong đó tiêu biểu là 10 nữ liệt sỹ TNXP.
Bộ GDĐT đã chọn khu di tích Ngã ba Đồng Lộc là 1 trong 4 địa chỉ trên cả nước làm điểm các trường học chăm sóc các khu di tích lịch sử, văn hoá của địa phương theo chủ trương của Bộ trong thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Cụm tượng đài 10 nữ TNXP Ngã ba Đồng Lộc được khởi công ngày 23/7/2009, thể hiện "Một khoảnh khắc tả thực của Tiểu đội nữ TNXP đang làm nhiệm vụ san lấp hố bom, dẫn đường thông xe ra tiền tuyến”. Toàn bộ cụm tượng được làm bằng chất liệu đá xanh Thanh Hóa, có chiều cao nhân vật là 2,4m, toàn bộ cụm tượng có chiều cao 7,5m, chiều dài 15,5m, chiều rộng 5m được chế tác từ gần 600m3 đá xanh và tổng số tiền đầu tư khoảng 15 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền này do các thầy, cô giáo, các đơn vị của Bộ GDĐT, học sinh trên cả nước… quyên góp.
Các nhà điêu khắc, họa sĩ như Trần Khánh Chương, Lưu Danh Thanh, Tạ Quang Bạo và các chuyên gia về xây dựng đều cho rằng đây là một tác phẩm nghệ thuật quy mô lớn và rất đáng chú ý về tính thẩm mỹ.
Tượng đài đã mô tả được sự ác liệt của chiến tranh đồng thời khắc họa tinh thần lạc quan cách mạng của tuổi trẻ Việt
Cùng ngày, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân và Đoàn công tác đã đến thắp hương tại phần mộ bà Hoàng Thị Loan – thân mẫu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương tại Khu di tích làng Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.