Việt Nam – LB Nga: Quan hệ đối tác chiến lược ngày càng thực chất

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang sẽ thăm chính thức thăm Liên bang Nga theo lời mời của Tổng thống Vladimir Putin từ ngày 26 - 30/7.

Đây là chuyến thăm chính thức Nga lần đầu tiên của Chủ tịch Trương Tấn Sang trên cương vị Người đứng đầu Nhà nước Việt Nam. Trong khuôn khổ chuyến thăm, dự kiến hai bên sẽ ký kết một số văn bản hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, khoa học công nghệ, nông nghiệp, văn hóa, du lịch và diễn ra một số hoạt động kinh tế có ý nghĩa giữa doanh nghiệp hai nước.

Nhìn lại lịch sử quan hệ hai nước, ngày 30/1/1950, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Ngày 16/6/1994, Việt Nam và Liên bang Nga ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa hai bên.

Một dấu mốc quan trọng là "Tuyên bố chung về Quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Liên bang Nga" đã được ký kết ngày 1/3/2001. Sự kiện tạo dấu mốc quan trong trong quan hệ hai nước, mở ra giai đoạn phát triển mới trong quan hệ hợp tác hai nước trên tất cả các lĩnh vực, ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất.

Hợp tác chính trị với độ tin cậy cao

Quan hệ chính trị Việt – Nga đã và đang không ngừng được củng cố với độ tin cậy cao. Hai bên thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao, đặc biệt trong các nhiệm kỳ Tổng thống của mình, ông V.Putin đã hai lần thăm chính thức Việt Nam vào tháng 3/2001 và tháng 11/2006, ông D.Medvedev thăm Việt Nam tháng 10/2010.

Hai nước cũng đã thiết lập cơ chế Đối ngoại chiến lược ngoại giao – an ninh - quốc phòng thường niên cấp Thứ trưởng thường trực Ngoại giao (đến nay đã tiến hành 4 lần) và tiến hành tham vấn chính trị thường kỳ cấp Thứ trưởng Ngoại giao và cấp Cục, Vụ trong khuôn khổ hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao.

Hai Bên đồng quan điểm về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực, phối hợp chặt chẽ và ủng hộ nhau trên các diễn đàn quốc tế và khu vực như: LHQ, APEC, ARF…; đẩy mạnh hợp tác trong khuôn khổ ASEAN – Nga. Cấp cao ASEAN – Nga lần hai đã diễn ra thành công tại Hà Nội tháng 10/2010. Việt Nam đã hỗ trợ tích cực để Nga chính thức được kết nạp vào ASEM tháng 10/2010 và tham gia Cấp cao Đông Á từ năm 2011.

Hợp tác kinh tế chặt chẽ

Với dân số hơn 142 triệu người, lại là cửa ngõ quan trọng của thị trường Đông Âu từ lâu nay Nga đã trở thành đối tác chiến lược và là thị trường xuất khẩu tiềm năng cho hàng Việt Nam. Thị trường Nga là thị trường mở, không có rào cản. Nhìn chung xuất khẩu của Việt Nam sang Nga hiện có nhiều thuận lợi.

Năm 2010, giá trị xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 2,45 tỷ USD, trong đó hàng Việt Nam xuất khẩu vào Nga đạt 1,11 tỷ USD, tăng 60,07% so với cùng kỳ năm 2009. Năm 2011 đạt 2,12 tỷ USD, tăng 15,9% so với năm 2010.

Theo số liệu thống kê mới nhất, trong 5 tháng đầu năm 2012, kim ngạch thương mại song phương 2 nước đạt 918,8 triệu USD, tăng 45,5% so với cùng kỳ năm 2011. Dự báo trong năm 2012, kim ngạch xuất khẩu sang Nga sẽ đạt khoảng 1,41 tỷ USD, tăng 10% so với năm 2011.

Gần đây hai nước đã đặt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên mức 5 tỷ USD vào năm 2013. Ủy ban liên Chính phủ Việt - Nga về hợp tác kinh tế thương mại và khoa học kỹ thuật cho biết, sẽ nâng kim ngạch thương mại hai nước lên 10 tỷ USD vào năm 2020.

Việt Nam và các nước Liên minh thuế quan (Nga, Belarus và Kazastan) đang tiến hành nghiên cứu khả thi về việc thành lập khu vực mậu dịch tự do, tiến tới bắt đầu đàm phán trong thời gian tới.

Tính đến hết tháng 5/2012, Nga có 78 dự án đầu tư trực tiếp vào Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là 919 triệu USD, đứng thứ 23 trong số các nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Đầu tư vào Việt Nam sang Nga trong vài năm trở lại đây tăng nhanh, từ chỗ chỉ khoảng hơn 100 triệu USD năm 2008, hiện đạt 776 triệu USD.

Năng lượng là lĩnh vực hợp tác truyền thống chiến lược và hiệu quả, đem lại nguồn thu đáng kể cho ngân sách Việt Nam và Nga.

Các hoạt động giao lưu văn hoá được tổ chức thường xuyên, góp phần tăng cường hiểu biết và hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và Nga. Hiện nay, Nga tiếp tục hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực, năm 2012 Nga cấp cho Việt Nam 400 suất học bổng đại học và sau đại học tại các trường của Nga và 70 suất học bổng đào tạo chuyên gia hạt nhân. Hiện có khoảng hơn 5.000 sinh viên Việt Nam du học tại Nga. Hai bên đã thoả thuận thành lập Đại học Công nghệ Việt – Nga tại Việt Nam…

Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga lần này của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, cũng như những hoạt động ngày càng đi vào chiều sâu và thiết thực đó trong quan hệ hợp tác hai nước, là thông điệp của Lãnh đạo cấp cao và nhân dân hai nước Việt – Nga, luôn coi trọng và tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam – Liên bang Nga. Đó chính là phương châm và định hướng đúng đắn vì lợi ích của cả hai nước, đáp ứng nguyện vọng và tình cảm của nhân dân Việt Nam và Liên bang Nga.

Chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đến Liên bang Nga sẽ một lần nữa khẳng định sâu sắc hơn tình cảm mà lãnh đạo hai nước dành cho nhau./.