Trong những năm gần đây, Thái Nguyên là một trong những tỉnh phát triển tương đối toàn diện cả về kinh tế, chính trị, quốc phòng - an ninh; góp phần quan trọng là cửa ngõ giao lưu kinh tế - xã hội (KT-XH) giữa vùng trung du miền núi với đồng bằng Bắc bộ.
Tuy nhiên, do tính chất địa hình phức tạp, các dân tộc sinh sống trên địa bàn có trình độ dân trí, trình độ phát triển KT-XH chưa đồng đều, sự xuất hiện và phát triển của một số loại hình tôn giáo, tín ngưỡng trong đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn vùng sâu, vùng xa đã gây ra những vấn đề phức tạp về an ninh - chính trị và trật tự an toàn xã hội. Lợi dụng những đặc điểm trên, các thế lực thù địch ráo riết tiến hành chiến lược “diễn biến hòa bình” nhằm tuyên truyền, xuyên tạc, kích động chống phá Đảng và Nhà nước ta, thực hiện “phi chính trị hóa” Quân đội, chia rẽ sự gắn bó máu thịt giữa Quân đội với nhân dân ta, làm cho các cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang (LLVT) mơ hồ về bản chất giai cấp, dẫn đến biến chất về chính trị và mất sức chiến đấu, không hoàn thành nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó…
Nhận thức đúng đắn về vấn đề này, trong những năm qua, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong LLVT tỉnh đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, trong đó đặc biệt coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng (GDCT-TT) trong LLVT tỉnh. Cụ thể, tập trung giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; gắn việc GDCT-TT với triển khai thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ trong LLVT tỉnh có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, cảnh giác và chủ động đối phó thắng lợi với mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện công tác GDCT-TT của LLVT tỉnh thời gian qua vẫn còn những hạn chế, đáng lưu ý là: Một số đơn vị chưa kết hợp tốt giữa giáo dục cơ bản, giáo dục thường xuyên với hướng dẫn hành động cho cán bộ, chiến sĩ nên chất lượng đạt chưa cao. Trình độ, phương pháp truyền đạt của đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị chưa đồng đều; cơ sở vật chất phục vụ việc truyền đạt nghị quyết, thông báo tình hình thời sự chính trị còn khó khăn, thiếu đồng bộ, nhận thức của một số chiến sĩ dân quân, tự vệ ở cơ sở còn hạn chế...
Trao đổi về việc nâng cao chất lượng công tác GDCT-TT, là người nhiều năm tham gia giảng dạy lý luận chính trị cho lực lượng dân quân ở địa phương, đồng chí Đinh Văn Chỉ, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Ban CHQS xã Phú Cường (Đại Từ) cho biết: Lực lượng dân quân ở xã hàng năm thường phải kết nạp mới, đa phần họ là người dân tộc thiểu số, trình độ văn hóa không đồng đều, do vậy phương pháp giáo dục chính trị cần đơn giản, nội dung dễ hiểu, dễ nhớ. Đặc biệt cán bộ giảng dạy, truyền đạt phải thường xuyên gần gũi, chia sẻ những khó khăn với họ, lấy động viên, khích lệ làm chính để phát huy tính tích cực, tự giác học tập và rèn luyện, từ đó sẽ nâng cao được nhận thức và trách nhiệm của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Theo kinh nghiệm của địa phương thì khi tổ chức huấn luyện dân quân hàng năm, xã dành thời gian một ngày cho hoạt động ngoại khóa (như tổ chức cho lực lượng dân quân đi tham quan các điểm di tích lịch sử cách mạng ở trong và ngoài tỉnh). Qua đó giúp cho các cán bộ, chiến sĩ dân quân hiểu biết thêm về lịch sử, truyền thống cách mạng của quê hương, đất nước, phấn khởi tham gia huấn luyện đảm bảo về quân số và đạt chất lượng cao hơn...
Cũng về vấn đề này, Trung tá Hoàng Trọng Sao, Trưởng ban Tuyên huấn (Bộ CHQS tỉnh) cho rằng: Mục tiêu cơ bản trong công tác GDCT-TT ở mỗi đơn vị là cần tập trung vào việc nâng cao vai trò tiên phong, gương mẫu của các cán bộ, đảng viên, nhất là của chỉ huy các cấp, đồng thời phải sát với trình độ nhận thức của từng đối tượng cán bộ, chiến sĩ. Cần quan tâm đến hình thức nêu gương người tốt, việc tốt, kiên trì giáo dục thuyết phục, không gò ép, áp đặt. Trong quá trình truyền thụ kiến thức, các giáo viên, báo cáo viên cần nắm bắt được tâm lý, tình cảm của người học để từ đó có phương pháp truyền đạt, giáo dục hấp dẫn, lôi cuốn. Mặt khác, các tổ chức Đảng, người chỉ huy, cán bộ chính trị, chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị đều phải chủ động xây dựng kế hoạch, tổ chức lực lượng đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả nhằm đập tan âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, nhất là trên mặt trận chính trị, tư tưởng. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong Quân đội” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đồng thời triển khai có hiệu quả phong trào Thi đua quyết thắng và các hoạt động khác. Qua đó tạo sự chuyển biến, tiến bộ vững chắc trong công tác GDCT-TT, góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị của LLVT tỉnh cả về trước mắt và lâu dài…