Một số sự kiện lịch sử về tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt - Lào năm 1975, 1990

Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào đã quyết nghị một số vấn đề quan trọng: xoá bỏ nhà nước quân chủ, thành lập nhà nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào, cử Hoàng thân Xuphanuvông làm Chủ tịch nước, đồng chí Cayxỏn Phômvihản làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng.

Ngày 23 tháng 8 năm 1975

Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào quyết định phát động quần chúng nổi dậy giành chính quyền

Ngày 23 tháng 8 năm 1975, tại căn cứ kháng chiến Viêng Xây (Sầm Nưa, Lào), Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã họp và quyết định phát động quần chúng nổi dậy xoá bỏ chính quyền cũ, giải giáp quân đội phái hữu, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.

Ngày 23 tháng 8 năm 1975

Nhân dân Viêng Chăn mít tinh chào mừng chính quyền thành phố được thành lập

Để chào mừng sự kiện chính quyền thành phố mới được thành lập, ngày 23 tháng 8 năm 1975, 20 vạn nhân dân thành phố Viêng Chăn (Lào) đã tổ chức mít tinh tuần hành, chào mừng chính quyền thành phố, biểu thị quyết tâm bảo vệ chính quyền mới và gìn giữ hoà bình.

Ngày 18 tháng 9 năm 1975

Bộ Chính trị Đảng Nhân dân cách mạng Lào chỉ thị về vấn đề bầu cử

Để kịp thời hướng quần chúng đi đúng đường lối của Đảng, ngày 18 tháng 9 năm 1975, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào chỉ thị: “Phát động phong trào dân chủ, vận động nhân dân cả nước tiến hành bầu cử Hội đồng nhân dân, Uỷ ban hành chính các cấp”. Chỉ thị của Bộ Chính trị đã được quán triệt tới các tầng lớp nhân dân và lực lượng cách mạng, trở thành phong trào vận động dân chủ sôi nổi trong cả nước Lào.

Thực hiện nhiệm vụ giúp cách mạng Lào, Đoàn 959 (Việt Nam) đã truyền đạt kinh nghiệm, hướng dẫn lực lượng vũ trang cách mạng Lào thực hiện nghĩa vụ công dân tham gia bầu cử và có trách nhiệm bảo vệ an ninh, trật tự và vận động, hướng dẫn nhân dân thực hiện tuyển cử thắng lợi

Từ ngày 21 đến 23 tháng 11 năm 1975

Nhân dân cả nước Lào tham gia bầu cử Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính ba cấp (xã, huyện, tỉnh)

Trong không khí tưng bừng, phấn khởi trước những thắng lợi của cách mạng, từ ngày 21 đến 23 tháng 11 năm 1975, nhân dân cả nước Lào đã sôi nổi tham gia bầu cử Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính ba cấp (xã, huyện, tỉnh). Cuộc bầu cử đã thu được kết quả tốt đẹp, đánh dấu bước thắng lợi về uy tín và sức mạnh to lớn của Neo Lào Hắc Xạt, đưa nước Lào phát triển trên con đường mới dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân cách mạng Lào.

Ngày 29 tháng 11 năm 1975

Nhân dân Viêng Chăn (Lào) mít tinh đòi xoá bỏ chế độ quân chủ, thành lập chế độ cộng hoà dân chủ nhân dân

Ngày 29 tháng 11 năm 1975, 3 vạn nhân dân Thủ đô Viêng Chăn (Lào) đã tổ chức mít tinh ủng hộ Neo Lào Hắc Xạt, đòi xoá bỏ chế độ quân chủ, giải tán Hội đồng liên hiệp chính trị quốc gia, Chính phủ liên hiệp lâm thời và triệu tập Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc để thành lập chế độ cộng hoà dân chủ nhân dân. Trước khí thế mạnh mẽ của nhân dân, nhà vua phải tuyên bố thoái vị, chấm dứt chế độ quân chủ ở Lào.

Ngày 1 tháng 12 năm 1975

Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào

Ngày 1 tháng 12 năm 1975, tại Thủ đô Viêng Chăn (Lào) đã diễn ra Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào. Đại hội đã quyết nghị một số vấn đề quan trọng: xoá bỏ nhà nước quân chủ, thành lập nhà nước cộng hoà dân chủ nhân dân Lào, cử Hoàng thân Xuphanuvông làm Chủ tịch nước, đồng chí Cayxỏn Phômvihản làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Thành công của Đại hội mở ra bước ngoặt mới trong lịch sử của nhân dân các bộ tộc Lào, đất nước hoà bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và thịnh vượng.

Ngày 2 tháng 12 năm 1972

A, Kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Lào

Sau chiến thắng của nhân dân Việt Nam (tháng 4 năm 1975) giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, từ tháng 5 đến tháng 12 năm 1975, nhân dân Lào dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã nổi dậy khởi nghĩa giành toàn bộ chính quyền trong cả nước. Ngày 2 tháng 12 năm 1975, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào thành lập, cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Lào kết thúc thắng lợi.

B, Quyết nghị của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào

Viêng Chăn, 2/12/1975:

Nghị quyết của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào về Quốc ca của nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào:

- Do có việc xóa bỏ chế độ quân chủ và thiết lập chế độ Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào;

- Để phát huy tinh thần yêu nước và cổ vũ ý chí đấu tranh cách mạng, nhằm bảo vệ chế độ mới của nước nhà. Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào quyết định:

1. Sử dụng nhạc do Thông Di sáng tác, đã từng được dùng làm Quốc ca trong cả nước, làm nhạc của Quốc ca nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào.

2. Không dùng nội dung cũ của bài đó nữa mà thay thế bằng nội dung mới do Xixanạ Xixna sáng tác

Ngày 19 tháng 5 năm 1990

Về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết, hữu nghị Việt - Lào

Ghi nhận năm về công lao và những đóng góp của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam và sự nghiệp cách mạng thế giới, đặc biệt là cách mạng Lào, đồng chí Cayxỏn Phômvihản đã phát biểu: "Chúng tôi thấy rằng suốt trong quá trình đấu tranh cách mạng, hai dân tộc Lào, Việt Nam chúng ta đã cùng nhau đoàn kết đánh thắng kẻ thù chung. Ngày nay, hai nước chúng ta được giải phóng hoàn toàn và nhân dân hai nước chúng ta đang bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước phồn vinh theo đường lối riêng của mình, do đó trong giai đoạn cách mạng mới này, hai nước chúng ta sẽ tiếp tục tăng cường đoàn kết, hợp tác về mọi mặt, hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau, nhằm đưa lại tiến bộ xã hội cho hai nước chúng ta. Chúng tôi cho rằng tình hữu nghị anh em và tình đoàn kết chiến đấu là một viên ngọc quý, một di sản vô giá, và chúng tôi sẽ bảo vệ tình hữu nghị và tình đoàn kết đó như bảo vệ con ngươi của mắt mình, quyết không để cho bất cứ kẻ nào phá hoại". Hoàng thân Xuphanuvông từng khẳng định: "Chủ tịch Hồ Chí Minh là một chiến sĩ kiên cường và lỗi lạc của phong trào cách mạng thế giới, phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh"…

Tư tưởng của Người là luôn tôn trọng độc lập dân tộc, quyền tự chủ của các bộ tộc Lào, giúp đỡ quốc tế đối với bạn Lào là vô cùng trong sáng, thủy chung, không tiếc xương máu và vật chất, giúp bạn phải làm sao cho bạn càng tin tưởng ở bản chất cách mạng và truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình.

Và nhân dịp Kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/1990), báo Nhân Dân, số ra ngày 19/5/1990 đã đăng bài viết, trong đó có lời của đồng chí Cayxỏn Phômvihản trân trọng viết về công lao của Bác Hồ đối với cách mạng Lào như sau: "Tư tưởng và tình cảm của Bác là ngọn đuốc soi đường, là nguồn cổ vũ sức mạnh đoàn kết đấu tranh của nhân dân các bộ tộc Lào chúng tôi. Từ ngày cách mạng Lào còn trứng nước cho đến lúc đã trưởng thành, Bác Hồ luôn quan tâm dẫn đường chỉ lối".

(còn tiếp)

Nguồn: Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam (1930-2007), Biên niên sự kiện, tập 1 (1930-1975); Lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam (1930-2007), Bài viết của lãnh đạo Đảng, Nhà nước - Nxb. CTQG, H, 2011 và báo Nhân Dân, ngày 19/5/1990.