Mỏ đá Hang Trai làm gì để sản xuất an toàn?

Vừa qua, dư luận có phản ánh việc nổ mìn khai thác đá của Công Ty cổ phần Thương mại (Cty CPTM) Tân An Phú tại mỏ đá Hang Trai, xóm Tân Đô, xã Hòa Bình, huyện Đồng Hỷ, đã làm ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của một số hộ dân lân cận. Chúng tôi đã tìm hiểu sự việc, xin thông tin đến bạn đọc.

Kiến nghị của người dân

Trong đơn gửi Giám đốc Sở Công Thương ngày 8/7/2012, ông Hoàng Anh Tuấn (sinh năm 1967), thường trú tại xóm Tân Đô viết: “…Sản xuất khai thác đá ở mỏ Hang Trai đã ảnh hưởng đến nhà cửa, sức khoẻ, đời sống sinh hoạt, quá trình canh tác và sản lượng cây trồng của người dân. Mỗi khi mìn nổ làm rung động nhà cửa, đất đá bắn ra khắp nơi, khói thuốc nổ bụi đá bay ra lan toả cả một vùng, không khí bị ô nhiễm nặng nề. Trên cây hoa màu và búp chè phủ một lớp bột màu trắng bạc. Đất của gia đình tôi đang canh tác nằm sát tường rào của mỏ đá, có rất nhiều hòn đá vôi bắn sang với đủ mọi kích cỡ… hậu quả nhiều công trình của các hộ dân bị chấn động dẫn đến bị rạn nứt, trong đó có tường phòng tắm của gia đình tôi…”.

Trong đơn gửi các cơ quan chức năng, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu (XNK) Tân Đô (kinh doanh chủ yếu là trồng nấm ăn và nấm dược liệu) phản ánh: Do việc nổ mìn khai thác đá không an toàn trong tháng 11/2011, Cty CP TM Tân An Phú đã làm sập đổ 30m tường rào xây bao quanh xưởng nấm và sập đổ, hỏng nát 5/6 nhà xưởng nấm, gây thiệt hại 50.000 (năm mươi nghìn) bịch nấm các loại, cùng các tài sản khác kèm theo. Đồng thời tháng 6-2012 cũng do việc nổ mìn của Mỏ, đã làm cho 2 hòn đá văng làm hỏng nóc nhà của Cty TNHH XNK Tân Đô…. Tại biên bản làm việc ngày 9/10/2012 giữa lãnh đạo xã Hòa Bình với Cty CP TM Tân An Phú, đại diện cấp uỷ, trưởng xóm, các chi hội quần chúng xóm Tân Đô cũng phản ánh: Quá trình nổ mìn của Mỏ đã để đá bay vào nhà dân, hoa màu, đất đai, thậm chí còn gây nguy hiểm đến tính mạng của người dân. Đại diện xóm yêu cầu Cty kiểm tra lại kỹ thuật nổ mìn, gặp gỡ trao đổi, bồi thường thiệt hại cho bà con; đề nghị quá trình nổ mìn khai thác đá của Mỏ phải tuyệt đối an toàn.

Cơ quan quản lý nhà nước vào cuộc

Trước những yêu cầu kiến nghị của một số hộ dân xóm Tân Đô, xã Hòa Bình, UBND tỉnh đã giao Sở Công Thương kiểm tra, báo cáo tình hình hoạt động nổ mìn và khai thác đá vôi tại mỏ đá Hang Trai. Theo đó, Sở Công Thương đã chủ trì tổ chức giám sát các ảnh hưởng nổ mìn tại mỏ đá Hang Trai với sự có mặt của các phòng chức năng Công an tỉnh, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, huyện Đồng Hỷ, xã Hòa Bình và đại diện Công ty TNHH XNK Tân Đô, Công ty CPTM Tân An Phú. Tiến hành đo giám sát các ảnh hưởng nổ mìn tại mỏ đá Hang Trai được giao cho Trung tâm Nghiên cứu thực nghiệm khai thác mỏ Trường Đại học Mỏ - Địa chất thực hiện. Các vụ nổ mìn đều được lập biên bản và được các thành phần tham dự nhất trí thông qua và ký tên. Báo cáo Giám sát ảnh hưởng nổ mìn của Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm khai thác mỏ Trường Đại học Mỏ - Địa chất do ông Nguyễn Đình An ký tên đại diện, nêu rõ: Trung tâm đã sử dụng thiết bị chuyên dụng MINIMATE PLUS của hãng INSTANTEL (Canada) để tiến hành giám sát ảnh hưởng 3 vụ nổ mìn (có hộ chiếu kèm theo) đi đến kết luận: Việc giám sát ảnh hưởng do nổ mìn của đợt nổ tại mỏ đá Hang Trai, nhận thấy các kết quả đo chấn động và sóng đập không khí được so với QCVN 02: 2008/BCT (Mục 5 - Quy định về giám sát các ảnh hưởng nổ mìn, bảng 3 và bảng 4) đều nằm trong giới hạn cho phép.

Tiếp tục kiểm tra toàn diện hoạt động khai thác đá vôi theo quy định hiện hành của pháp luật về khoáng sản, các Quy chuẩn, Tiêu chuẩn Việt Nam có liên quan tại mỏ đá Hang Trai của Cty CPTM Tân An Phú, ngày 9-8-2012, Sở Công Thương chủ trì Đoàn công tác (gồm Sở Tài nguyên & Môi trường, Xây dựng, Lao động – Thương binh và Xã hội, Phòng PC64 và PC66 - Công an tỉnh; UBND huyện Đồng Hỷ, UBND xã Hòa Bình) tiến hành kiểm tra toàn diện việc thực hiện pháp luật có liên quan đến việc quản lý và khai thác đá vôi ở mỏ Hang Trai của Cty CPTM Tân An Phú, đã kết luận: Về hồ sơ cấp phép mỏ - Đầy đủ theo quy định của pháp luật; Về công tác khai thác mỏ: Hồ sơ pháp lý của đơn vị đầy đủ để đi vào khai thác mỏ đá Hang Trai. Thực trạng khai trường khai thác phù hợp với phương án mở vỉa trong Thiết kế khai thác mỏ. Kiến trúc xây dựng cơ bản mỏ phù hợp với phương án thiết kế mỏ đủ điều kiện đưa mỏ vào hoạt động khai thác theo quy định; công tác bảo vệ môi trường: Đơn vị đã thực hiện cơ bản các quy định trong Bản cam kết bảo vệ môi trường được UBND huyện Đồng Hỷ xác nhận tại văn bản số 483/XN - UBND ngày 13/8/2010; Về hoạt động sử dụng vật liệu nổ công nghiệp: Căn cứ  khoản 8, Điều 4 và điểm D.4, Phụ lục D - Quy chuẩn Việt Nam QCVN 02:2008/BCT cho thấy khoảng cách đá văng từ vị trí nổ mìn đến các công trình dân dụng (xưởng trồng nấm của Cty TTHH XNK Tân Đô và nhà các hộ gia đình) xung quanh khu vực nổ mìn đảm bảo theo quy định.

Làm gì để an dân và đảm bảo nổ mìn an toàn?

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Ngọc Dũng - GĐ Cty CPTM Tân An Phú cho biết: Trong năm 2011, dù mỏ mới đi vào hoạt động còn nhiều khó khăn nhưng đã hỗ trợ xóm Tân Đô làm đường bê tông nông thôn 10 triệu đồng; hỗ trợ phương tiện máy móc, vật liệu tu sửa đường liên xã Tân Long - Hòa Bình trị giá 50 triệu đồng, hỗ trợ và đóng góp đầy đủ các quỹ hoạt động của các tổ chức đoàn thể tại địa phương. Đối với các hộ dân có đất canh tác liền kề với khu vực SX của mỏ, mỏ đã hỗ trợ 400.000 đồng/sào hoa mầu. Gia đình các ông Hiên nhận 2.000.000đ, ông  Kiên 2 triệu đồng, ông Trí gần 2,7 triệu đồng và bà Chiêm 2,2 triệu đồng tiền hỗ trợ. Đối với những hộ có hư hại về các công trình dân dụng, mỏ phối hợp với chính quyền địa phương thống kê thiệt hại để đền bù.

Để đảm bảo an toàn tuyệt đối nổ mìn sản xuất, chấp hành ý kiến chỉ đạo của sở Công Thương, UBND tỉnh Thái Nguyên, ông Dũng khẳng định, mỏ đá Hang Trai thực hiện chuyển vị trí nổ mìn về phía Bắc mỏ để tăng khoảng cách bị ảnh hưởng đá văng đối với Cty TNHH XNK Tân Đô và các hộ dân theo đúng thiết kế xây dựng mỏ trong thời gian sớm nhất, kết thúc trong tháng 1/2013. Mỏ đảm bảo thực hiện nổ mìn theo các thông số quy định trong giấy phép mà sở Công Thương cấp và tăng cường công tác cảnh giới để đảm bảo không có người, gia súc xâm nhập vào khu vực bị ảnh hưởng do nổ mìn. Cty CPTM Tân An Phú rất mong nhận được sự chỉ đạo của UBND huyện Đồng Hỷ đối với các ngành liên quan, UBND xã Hòa Bình, xóm Tân Đô thường xuyên giám sát việc nổ mìn của mỏ nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối về tính mạng và tài sản của người dân.