Ngày 20/2, cách đây tròn 50 năm, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam có Quyết định thành lập Thành đội Thái Nguyên. Năm 2002, Bộ Tư lệnh Quân khu I đã ra Quyết định công nhận ngày này là ngày truyền thống của lực lượng vũ trang (LLVT) T.P Thái Nguyên. Trải qua 50 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, LLVT T.P Thái Nguyên đã và đang đoàn kết nhất trí, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Ngay từ khi được thành lập, Thành đội Thái Nguyên đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thành phố lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Nhờ vậy, hằng năm, công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh; công tác tuyển quân, tuyển sinh quân sự; động viên quân dự bị đều hoàn thành chỉ tiêu, kế hoạch. Thực hiện tốt công tác hậu phương quân đội và giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh; quản lý chặt chẽ đất quốc phòng và công trình quốc phòng trên địa bàn; nâng cao khả năng hiệp đồng chiến đấu của lực lượng vũ trang. Xây dựng khu vực phòng thủ thành phố ngày càng vững chắc đáp ứng với yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, công tác xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị của thành phố.
Năm 1965, khi máy bay Mỹ xâm lược vùng trời Thái Nguyên, thành phố trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt của các loại máy bay Mỹ. Mặc dù chiến sự ác liệt song dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ, chính quyền thành phố; nhân dân và LLVT thành phố đoàn kết vượt qua khó khăn thách thức, giữ vững và phát triển sản xuất, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và của trong chiến tranh. Để đảm bảo lực lượng chiến đấu và phục vụ chiến đấu, LLVT thành phố đã không ngừng được củng cố, xây dựng và phát triển. Từ 45 đơn vị dân quân tự vệ (DQTV) năm 1962 đến năm 1975 đã phát triển lên 146 đơn vị, với quân số 17.235 người, đạt tỷ lệ 18,5% so với tổng dân số của thành phố... Tuy còn khó khăn, thiếu thốn song lực lượng vũ trang thành phố luôn vừa chiến đấu vừa sản xuất bảo vệ quê hương; quân và dân thành phố còn tập trung chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Giai đoạn 1965-1975, thành phố luôn là địa phương vượt chỉ tiêu tuyển quân cao nhất tỉnh. Hàng vạn người con của thành phố tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trong đó biết bao đồng chí đã anh dũng hy sinh; nhiều người đã để lại một phần xương máu trên các chiến trường. Máu xương và công sức của các đồng chí đã tô thắm truyền thống cách mạng kiên cường, bất khuất của T.P Thái Nguyên anh hùng, góp phần vào chiến công vĩ đại của dân tộc. Với những cống hiến trên, trong hai cuộc kháng chiến chống giặc xâm lược, nhân dân và cán bộ thành phố cùng 23 tập thể, cá nhân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. 30 mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Mẹ Việt Nam Anh hùng”. Ngoài ra, hàng nghìn tập thể, cá nhân được Nhà nước tặng thưởng các danh hiệu cao quý khác.
Khi đất nước hoàn toàn thống nhất, cùng với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc thành phố, LLVT thành phố bước vào thời kỳ mới với 2 nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc: tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh, giải quyết chính sách hậu phương, xây dựng lực lượng, nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu. Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, tạo sức mạnh tổng hợp để bảo vệ tổ quốc; nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng trước âm mưu "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.
Phát huy truyền thống vẻ vang 50 năm qua, LLVT T.P Thái Nguyên hôm nay đang viết tiếp những trang sử mới trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đẩy mạnh phòng trào thi đua quyết thắng trong thực hiện mọi nhiệm vụ. Không ngừng chăm lo xây dựng nền Quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc, xây dựng LLVT nhân dân thành phố vững mạnh về mọi mặt, hoàn thành tốt nhiệm vụ: Sẵn sàng chiến đấu, diễn tập, luyện tập các phương án chiến đấu, xây dựng kế hoạch phòng chống lụt, bão, tìm kiếm cứu nạn; phòng chống cháy nổ, cháy rừng… Luôn quan tâm xây dựng củng cố lực lượng trong đó xây dựng lực lượng DQTV theo phương châm vững mạnh, rộng khắp; lực lượng dự bị động viên được xây dựng đúng, đủ biên chế theo quy định, gần gọn địa bàn sẵn sàng chiến đấu cao; hàng năm đều hoàn thành 100% chỉ tiêu động viên huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng chiến đấu. Công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu luôn được duy trì có nề nếp, đạt hiệu quả cao. Qua kiểm tra huấn luyện chính trị quân sự hàng năm, 100% các nội dung và khoa mục đều đạt yêu cầu, trong đó tỷ lệ kha, giỏi luôn đạt từ trên 80%. Công tác tuyển quân hằng năm thành phố luôn đảm bảo và vượt chỉ tiêu có chất lượng tốt. Nhiều năm liền, LLVT nhân dân T.P Thái Nguyên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc phòng địa phương. Đảng bộ quân sự thành phố liên tục đạt danh hiệu tổ chức Đảng "Trong sạch vững mạnh tiêu biểu". Bên cạnh đó, LLVT thành phố tích cực chủ động triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Chính phủ, Bộ Quốc phòng về giảm nghèo, tham gia các phong trào "Xây dựng đời sống văn hóa" ở địa phương; Dân quân làm dân vận; các hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa" các cuộc vận động, đặc biệt là phong trào "LLVT thành phố chung sức xây dựng nông thôn mới" góp phần phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng, giữ vững ổn định chính trị, an ninh xã hội trên địa bàn thành phố...
50 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ LLVT thành phố đã đoàn kết nhất trí cao, lập được nhiều chiến công xuất sắc, ngày càng trưởng thành lớn mạnh, hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Tự hào với truyền thống vẻ vang này, LLVT T.P Thái Nguyên đang nỗ lực phấn đấu vượt qua mọi thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của mình, góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân các dân tộc thành phố Thái Nguyên xây dựng quê hương Thái Nguyên ngày càng phát triển, văn minh, hiện đại, xứng đáng với danh hiệu đơn vị "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân" mà Đảng và Nhà nước đã trao tặng.