Nhân dịp Đoàn đại biểu cấp cao của tỉnh Luông Pha Băng (Lào) do đồng chí Khăm Pheng Xay Xổm Pheng, Uỷ viên Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Bí thư tỉnh uỷ, Tỉnh trưởng, làm Trưởng đoàn, sang thăm và làm việc với tỉnh Thái Nguyên trong hai ngày 24-25/5/2013, chúng tôi xin giới thiệu một số nét về tỉnh Luông Pha Băng và mối quan hệ giữa hai tỉnh Thái Nguyên - Luông Pha Băng.
Tỉnh Luông Pha Băng nằm ở phía Bắc của Nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, cách Thủ đô Viêng Chăn trên 420km, có diện tích tự nhiên 16.875 km2 , dân số trên 40 vạn người, được thành lập cách đây trên 1.200 năm, là Cố đô của quốc gia Lạn Xạng (Vương quốc Lào). Cố đô thanh bình và hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp vừa tự nhiên vừa nguy nga lộng lẫy.
Thành phố Luông Pha Băng có nghĩa là Vàng Phật Lớn, trải qua hàng trăm năm là kinh đô của vương quốc Triệu Voi, nằm trọn trong một thung lũng lớn, bên dòng sông Mê Kông nước chảy êm đềm, uốn lượn như dải lụa mềm, là trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Luông Pha Băng, có dân số trên 8 vạn người.
Cố đô Luông Pha Băng được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới vào năm 1995. Trải qua hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, điều kỳ diệu là Cố đô Luông Pha Băng không hề bị bom, đạn pháo bắn phá. Vì thế, đến ngày nay, Cố đô vẫn còn lưu giữ nguyên vẹn những nét cổ kính độc đáo. Năm 2008 Tạp chí Forbes của Mỹ bình chọn là "Thành phố được bảo tồn tốt nhất Ðông Nam Á".
Luông Pha Băng nhiều năm liền được công nhận là một trong 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất thế giới. Hiện tại đang khai thác 217 điểm du lịch. Hàng năm thu hút khoảng 500.000 lượt khách quốc tế, hơn mười lần so với dân số của tỉnh, có 116 nhà hàng và 43 công ty lữ hành, Trên 40 ngôi chùa cổ được xây dựng từ những triều đại khác nhau, mỗi ngôi chùa là một công trình văn hóa có giá trị nghệ thuật cao. Những ngôi nhà cổ bằng gỗ được thiết kế theo phong cách riêng rất đẹp, được sắp xếp trật tự dọc theo các dãy phố nhỏ dài tạo nên vẻ xinh xắn và tĩnh mịch. Tại Luông Pha Băng có một số công trình, di tích tiêu biểu như: Bảo tàng Luông Pha Băng, trước đây chính là Cung điện hoàng gia, năm 1975 quân giải phóng Lào tiếp quản và chuyển thành Bảo tàng. Bảo tàng quốc gia có bức tượng Phật bằng vàng nặng 57 kg; Chùa Xieng Thoong – chùa Vàng, là ngôi chùa cổ, to đẹp nhất được coi là một trong những ngôi chùa đẹp nhất Đông Nam Á; Chùa Phousi, chùa nằm trên đỉnh núi Phousi có độ cao 150m với 329 bậc thang len lỏi giữa rừng Champa cổ thụ quanh năm ngát hương. Đứng ở đây ngắm toàn cảnh Cố đô độc đáo hòa quyện giữa kiến trúc Âu Á đầu thế kỷ XX, ẩn mình giữa những vạt rừng già lặng lẽ. Chùa Wat Mai - Chùa tháp mạ vàng. Wat Mai là một trong những viên ngọc và là niềm kiêu hãnh của Luông Pha Băng với mái nhà màu đỏ 5 tầng được chạm trổ phù điêu cầu kỳ đặc sắc; Thác nước Khuang Si nằm ở ngoại ô thành phố, cao ba tầng, tạo nên một vùng sáng trắng như ai đó vừa tung hàng triệu miếng bạc trắng giữa cảnh núi non, mang lại một không khí mát mẻ; Làng văn hóa Pha-nôm - một làng nghề truyền thống cổ xưa nhất và nổi tiếng nhất nước Lào; Chợ đêm Luông Pha Băng, nằm trên đường Sisavangvong, đây là nơi trưng bày, giới thiệu và bán các mặt hàng thủ công mỹ nghệ tinh xảo, hàng thổ cẩm truyền thống được làm từ những đôi tay tài hoa của người dân Lào. Chợ thường bắt đầu từ lúc 18 giờ và kết thúc vào khoảng 22 giờ. Ngày nào, chợ đêm cũng rất đông khách du lịch đến từ các nước, đông nhất là khách từ Pháp, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc… Sản phẩm bày bán ở đây chủ yếu là đồ lưu niệm. Mặt hàng được bày bán phổ biến nhất cho du khách ở Lào là thổ cẩm và đồ trang sức bằng bạc. Những sản phẩm này có hoa văn rất tinh tế, mang đậm bản sắc văn hóa Lào.
Từ khi cách mạng thành công, Đảng bộ và nhân dân Luông Pha Băng giữ gìn Cố đô như bảo tàng một nền văn hóa của dân tộc, vừa bảo vệ phát huy làng nghề truyền thống của những người thợ khéo tay. Ngày nay, sản phẩm của làng nghề được bán rộng rãi trong nước và đưa đi chào hàng ở một số nước, thu hút ngày càng đông du khách đến với Luông Pha Bang, bình quân năm sau tăng hơn năm trước từ 20% đến 30%, thu gần 50 triệu USD.
Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng nhân dân cách mạng Lào, tỉnh Luông Pha Băng phát triển nhanh về kinh tế, văn hoá, xã hội, nhưng vẫn giữ vẻ cổ kính, tôn nghiêm của một thành phố cổ. Cuộc sống sôi động nhưng phong cách sống vẫn êm đềm, hiền hòa và mến khách.
Hiện nay tỉnh Luông Pha Băng có quan hệ hợp tác với nhiều tỉnh và thành phố của Việt Nam như: Hà Nội, Thừa Thiên Huế, Điện Biên, Sơn La, T.P Hồ Chí Minh, Nghệ An, Thái Nguyên…
Tháng 8/2009, Đoàn đại biểu Hội Hữu nghị Việt Nam - Lào tỉnh Thái Nguyên sang thăm và làm việc với tỉnh Luông Pha Băng, do đồng chí Phùng Đình Thiệu, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng ban Dân vận, Chủ tịch Hội làm Trưởng đoàn. Đây là đoàn đại biểu đầu tiên của tỉnh thăm chính thức tỉnh Luông Pha Băng.
Tháng 11/2010, Đoàn đại biểu Lãnh đạo tỉnh và một số ban, ngành, doanh nghiệp do đồng chí Nguyễn Văn Kim, Phó bí thư thường trực tỉnh uỷ làm Trưởng đoàn sang thăm và làm việc với tỉnh Luông Pha Băng. Lãnh đạo hai tỉnh đã ký Bản ghi nhớ hợp tác toàn diện, lâu dài giữa hai tỉnh trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Đại diện lãnh đạo các sở: Kế hoạch - Đầu tư, Giáo dục – Đào tạo, Ngoại vụ của hai tỉnh cũng đã ký các văn bản hợp tác về các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, giáo dục.
Trong 3 năm qua, tỉnh Luông Pha Băng có các đoàn đại biểu sang thăm và làm việc với tỉnh Thái Nguyên về một số lĩnh vực. Tháng 11/2011, Đoàn đại biểu lãnh đạo và các ban, ngành của tỉnh Luông Pha Băng do đồng chí Khăm Khẳn Chan Thạ Vi Súc, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Phó tỉnh trưởng, Chủ tịch Hội Hữu nghị Lào Việt làm Trưởng đoàn sang dự Liên hoan Trà quốc tế Thái Nguyên Việt Nam lần thứ nhất và làm việc với lãnh đạo tỉnh và Hội Hữu nghị Việt Nam – Lào tỉnh Thái Nguyên.
Trong tháng 8/2012, các đoàn đại biểu của hai tỉnh đã sang dự Lễ kỷ niệm 50 năm ngày Thiết lập quan hệ ngoại giao, 35 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam – Lào, tổ chức tại hai tỉnh.
Thực hiện Bản ký kết ghi nhớ 2010, từ năm học 2011- 2012, tỉnh Thái Nguyên nhận đào tạo cho tỉnh Luông Pha Băng, mỗi khoá một lớp 20 đến 30 sinh viên, tại Trường Cao đẳng Kinh tế Tài chính Thái Nguyên. Sau một năm học tiếng Việt, các em được học chuyên ngành kinh tế. Tốt nghiệp Cao đẳng Kinh tế, các em sẽ được học tiếp đại học. Hiện nay có 51 sinh viên Luông Pha Băng đang học khoá thứ nhất và thứ hai.
Cuộc đến thăm và làm việc của Đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Luông Pha Băng tại Thái Nguyên lần này nhằm kiểm điểm lại việc thực hiên Bản ký kêt năm 2010, đồng thời Lãnh đạo hai tỉnh sẽ bàn các nội dung, biện pháp tăng cường quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực cụ thể. Nhân dịp này tỉnh Thái Nguyên vinh dự đón nhận Huân chương Hữu nghị do Chủ tịch nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào Quyết định trao tặng. Những hoạt động của hai tỉnh Thái Nguyên và Luông Pha Băng thiết thực góp phần giữ gìn và phát triển tỉnh hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.