Sáng nay (24/10), tiếp tục kỳ họp thứ 6, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2013, định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 và tái cơ cấu kinh tế.
Tái cơ cấu khu vực doanh nghiệp dân doanh
Đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ trong điều hành kinh tế-xã hội tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cũng nêu băn khoăn về một số nội dung.
Đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, khi đánh giá về những thành tựu, kết quả đạt được thì cần có cái nhìn toàn diện hơn. Ví dụ, năm nay ước tính kiều hối tăng mạnh nhất, nhưng liệu các cơ quan liên quan có tính đến dòng tiền chảy từ trong nước ra nước ngoài qua con đường du học, du lịch, chữa bệnh… trong thời điểm hiện nay có nghiêm trọng không?
Đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, để tránh tình trạng đánh giá chung chung mà không tìm được điểm nào mạnh, điểm nào yếu thì tới đây, trong nghị quyết của Quốc hội phải có chỉ tiêu cụ thể cho từng năm. Ví dụ, trong lĩnh vực đất đai, phải đặt mục tiêu cụ thể trong năm 2014 thu hồi bao nhiêu dự án bỏ hoang.
Nhận định về những khó khăn của kinh tế thế giới ảnh hưởng đến tình hình kinh tế Việt Nam, Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, suy thoái kinh tế toàn cầu từ năm 2008 đến nay còn nặng nề hơn cuộc đại khủng hoảng trước đây. Nhưng bên cạnh đó, diễn biến kinh tế thế giới cũng mang lại nhiều cơ hội cho kinh tế Việt Nam. Biểu hiện là thời gian qua thu hút vốn FDI vẫn ổn định và có lúc còn tăng, kiều hối ngày càng nhiều lên, năm 2013 dự kiến đạt trên 11 tỷ USD.
“Kinh tế thế giới khủng hoảng thì tổng cầu suy giảm, nhưng xuất khẩu của Việt Nam vẫn tăng 15-16%/năm – đó là những biểu hiện rất đáng mừng” – ông Ngân nói.
Cũng theo ông Ngân, nhìn lại năm 2013, chúng ta đã đạt được một số thành công như bảo đảm được mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Thứ hai là tỷ giá trong 2 năm 2012-2013 rất ổn định, giữ được niềm tin vào đồng nội tệ; dự trữ ngoại hối cũng tăng lên, đến nay đã bảo đảm trên 12 tuần nhập khẩu. Trong giai đoạn 2006-2010 nhập siêu lớn, nhưng từ năm 2011 đã bắt đầu giảm, năm 2013 dự kiến nhập siêu không quá 1 tỷ USD, cán cân thương mại được cải thiện rõ nét.
Tuy nhiên, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng bày tỏ một số lo lắng. Thứ nhất là ngân sách khó khăn, bội chi tăng cao, nợ công đã tới mức phải cảnh báo (năm 2013 nợ công lên mức 2,074 triệu tỷ đồng). Số lượng doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động vẫn lớn, đi kèm với đó là tình trạng mất việc làm của người lao động. Giải quyết nợ xấu chưa triệt để, thị trường bất động sản tiếp tục đóng băng, hiệu quả đầu tư công chưa cải thiện rõ nét.
Từ thực tế này, Đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị bên cạnh việc tập trung tái cơ cấu 3 lĩnh vực đã xác định (đầu tư công, ngân hàng, DNNN), cần quan tâm hơn tới tái cơ cấu khu vực doanh nghiệp dân doanh. Dự kiến tổng vốn đầu tư toàn xã hội năm 2014 sẽ phải huy động 1,5 triệu tỷ đồng, trong đó doanh nghiệp dân doanh là 500.000 tỷ đồng.
Với khối doanh nghiệp dân doanh, điều quan trọng nhất hiện nay là phải tạo được niềm tin. Vì thế, Chính phủ cần có cam kết ổn định lạm phát, lãi suất trong thời gian dài thì doanh nghiệp mới dám vay vốn sản xuất kinh koanh trong trung hạn.
Ngoài ra, theo đại biểu Võ Thị Dung, trong tình hình hiện nay vẫn phải tập trung cho nông nghiệp. Bên cạnh xây dựng nông thôn mới cần có chuyên đề cho tái cơ cấu nông nghiệp.
Nhiều đại biểu cho rằng, trong tình hình hiện nay cần củng cố niềm tin; tạo điều kiện huy động nguồn lực tài chính trong dân tham gia vào thị trường tài chính, phát triển kinh tế.
Cần sớm thoát khỏi mô hình tăng trưởng cũ
Trong phát biểu của mình, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị trong năm 2014 phải có một Ủy ban quốc gia về tái cơ cấu kinh tế, có sự tham gia của Quốc hội, của các định chế tư vấn, chuyên gia độc lập. “Ví dụ như tái cơ cấu về điện lực thì một mình Tập đoàn điện lực EVN làm sao tự tái cơ cấu được, vì động chạm lợi ích, nên phải có “bàn tay” bên ngoài.
“Với cách làm này mà Quốc hội cứ chất vấn Chính phủ mãi cũng không hợp lý. Trong chuyện tái cơ cấu phải tự mổ xẻ, chữa bệnh cho mình và có sự nghiệt ngã với bản thân.” – ông Nghĩa nói.
Mục tiêu lớn nhất của tái cơ cấu hiện nay theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa là cần thoát khỏi mô hình tăng trưởng cũ càng sớm càng tốt, có như vậy mới sớm vượt qua bẫy thu nhập trung bình. “Các thành tựu hiện nay nói với nhau chỉ để an ủi vậy thôi, còn cơ cấu kinh tế vẫn có nhiều vấn đề. Vì sao cán cân thanh toán dương, hay và dở ở chỗ nào, nhập siêu thấp có tốt không? Cần phải phân tích một cách khách quan và sâu sắc mới kết luận được. Hay chúng ta vẫn nói Việt Nam là điểm đến của các nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng thực chất đó là điểm đến của công nghệ lạc hậu, quản lý lỏng lẻo, chuyển giá...”.
Còn đại biểu Trần Du Lịch đề nghị việc hoạch định chính sách, mục tiêu tái cơ cấu phải đặt trong trung và dài hạn. Cụ thể, không nên tách riêng năm 2014 để lập kế hoạch mà phải tính tới trung hạn, cho cả giai đoạn 2014-2015. Theo ông, nên đặt chỉ tiêu mức tăng trưởng bình quân trong 2 năm khoảng 6%, không nên nóng vội thúc đẩy tổng cầu thị trường bằng mọi cách. Nếu tái lạm phát cao lại thì tình hình sẽ nghiêm trọng hơn. CPI 2 năm tới cần phấn đấu kiềm chế ở mức khoảng 7%. “Chính phủ đã đề nghị tăng bội chi ngân sách trong hai năm 2014-2015 lên 5,3%. Điều này nhất thời thì được nhưng quan trọng nhất vẫn là phải tháo gỡ khó khăn trong tăng tín dụng. Nếu tín dụng không tăng lên được khoảng 15% thì nền kinh tế khó thoát khỏi trì trệ”.
Đối với một số chỉ tiêu của năm 2013, theo ông Lịch, thời gian còn lại sẽ khó đạt. Thế nhưng không nên vì lẽ đó mà nôn nóng tăng trưởng, gây lạm phát, bất ổn. Ổn định vĩ mô vẫn phải là nhiệm vụ hàng đầu từ nay đến năm 2015./.
