Sự ra đi của Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một trong những vị khai quốc công thần của nhân dân ta, là Tổng Tư lệnh của nhân dân đã cầm quân chinh chiến đánh thắng 2 đế quốc đầu sỏ là Pháp và Mỹ, cùng nhân dân giành lại độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc là một tổn thất vô cùng to lớn đối với Đảng, Nhà nước, nhân dân, Quân đội ta và bạn bè, nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.
Trong những ngày này, trên tất cả các phương tiện thông tin đại chúng, ở trong và ngoài nước, trên các báo đài đồng loạt đưa tin về sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp với niềm tiếc thương vô hạn. Trong bài viết này, chúng tôi muốn nhấn mạnh khía cạnh nhân văn của cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại của Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Đúng vậy, dù muốn hay không, cho đến giờ phút này và mãi mãi về sau cũng vậy, chẳng ai có thể phủ nhận công lao, đóng góp vĩ đại của ông đối với nhân dân, đất nước. Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã trở thành một trong những nhân vật lịch sử lỗi lạc nhất trên lĩnh vực quân sự của thế kỷ XX, được tất cả mọi người dân Việt Nam và bạn bè quốc tế thừa nhận, tôn vinh, ngưỡng mộ.
Điều muốn nhấn mạnh trong bài viết này là: Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp là một nhân cách văn hóa sáng ngời của nền văn hóa Việt Nam, đặc sắc văn hóa thời đại Hồ Chí Minh. Đối với con người kiệt xuất này, nếu chỉ gọi ông là Đại tướng, thiết nghĩ điều ấy không sai; song thuật ngữ ấy không phản ánh trọn vẹn, đầy đủ vị trí, vai trò và cống hiến đặc biệt xuất sắc của ông với tư cách là người đứng đầu toàn quân; đặc biệt là mối quan hệ máu thịt của ông với Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội. Vì vậy, cái tên mang tính phổ quát, phản ánh đúng cái tâm, cái tầm, giá trị nhân cách văn hóa Võ Nguyên Giáp phải là Đại tướng - Tổng Tư lệnh - Người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam!
Điều này vừa trang trọng, vừa nói đúng thực chất chức trách, nhiệm vụ mà Đảng, Bác Hồ đã tuyệt đối tin tưởng giao cho ông ngay từ ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp với chức vụ: Bí thư Trung ương Quân ủy, sau này còn gọi là Bí thư Tổng Quân ủy, Bí thư Quân ủy Trung ương và Bác Hồ trực tiếp giao cho ông giữ chức Tổng Chỉ huy Quân đội, sau còn gọi là Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam.
Đi qua hai cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc, ông đã một lòng một dạ, son sắt thủy trung với Đảng, Bác Hồ và nhân dân, đem hết tài năng, trí tuệ, vượt mọi gian nguy, luôn phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, trên các cương vị là Bí thư Quân ủy Trung ương và Tổng Tư lệnh. Thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược, thực hiện thống nhất Tổ quốc, đưa giang sơn gấm vóc Việt Nam về một mối có phần đóng góp rất đáng trân trọng của ông; được nhân dân ta ghi nhận và cảm ơn sâu sắc. Chính điều đó, đã đưa ông trở thành một trong những người hạnh phúc nhất, là được hưởng trọn vẹn niềm tin yêu, mến phục, ngưỡng mộ của nhân dân với uy tín cao nhất gần như tuyệt đối trước đồng bào, chiến sĩ cả nước cũng như bạn bè, nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới từ xưa cho đến nay và mai sau.
Với tầm nhìn xa, trông rộng, tư duy biện chứng sắc sảo, nhạy bén, độc đáo, Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã không mắc một sai lầm nào về chiến lược và chiến thuật quân sự nên việc bày binh, bố trí thế trận vây hãm và tiến công quân sự của ông thật tuyệt vời. Nhờ tài cầm quân, thao lược sắc sảo, tinh tường, ông biết giành thắng lợi nhưng ít hao tổn xương máu của tướng sĩ, đồng bào. Và chính điều này, con người Võ Nguyên Giáp luôn tỏa sáng giá trị đạo đức nhân văn như một giá trị vĩnh hằng, phát triển; là cái sâu sắc nhất, kết tinh, còn đọng lại, trở thành giá trị trường tồn của văn hóa Việt Nam.
Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp là một Đại tướng đặc biệt nhân văn từ quan điểm đến việc làm. Ông cầm quân và biết thắng địch dù chúng mạnh đến mấy, nhưng không bao giờ để hao tổn công sức, xương máu của tướng sĩ, đồng bào. Nỗi đau lớn nhất đời ông là khi biết cấp dưới của mình đã hy sinh; sự sống, tuổi trẻ của họ bị tước đoạt, thịt nát xương tan, gia đình họ đau xót... Vì vậy, quan điểm nhất quán của ông khi cầm quân là tính kỹ từng nước cờ, cẩn trọng khi bày binh, cân nhắc bố trí thế trận tiến công, vây hãm quân thù là kiên quyết, dứt khoát phải giành cho bằng được thắng lợi nhưng phải hạn chế cao nhất sự hy sinh xương máu của chiến sĩ, đồng bào.
Trọn vẹn cuộc đời cầm quân của ông luôn giữ vững nguyên tắc ấy và kiên quyết đấu tranh để thực hiện nguyên tắc ấy. Đó là triết lý nhân sinh đầy ắp sự nhân văn, nhân đạo, tỏa ánh sáng văn hóa trọn vẹn cuộc đời của một vị Đại tướng - Tổng Tư lệnh - Người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.
Thiết nghĩ, một trong những điều sâu sắc, đặc biệt có ý nghĩa đối với các thế hệ cán bộ sĩ quan trẻ của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay là nghiên cứu thật kỹ, tiếp thu, kế thừa quan điểm, tư tưởng nhân văn, nhân đạo của Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp - Người Anh cả của quân đội ta cùng hàng chục vấn đề rất cơ bản khác của ông để đưa vào thực tiễn huấn luyện, chỉ huy, tác chiến, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đúng như điều Đại tướng - Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp - Người Anh cả của quân đội ta cả đời đã chiến đấu, gìn giữ, mong muốn dân tộc Việt Nam được sống trong độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc, phồn vinh, phát triển; sánh vai với bạn bè quốc tế.
Xin thắp nén hương, kính cẩn nghiêng mình trước anh linh của Đại tướng - Tổng Tư lệnh - Người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng!
Nguyện suốt đời phấn đấu theo tấm gương đạo đức của Đại tướng - Tổng Tư lệnh!