Thực hiện tốt chức năng tập hợp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Về quy định vị trí, vai trò, chức năng của Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, Hiến pháp năm 2013 có nhiều điểm mới so với Hiến pháp năm 1992, tạo điều kiện thuận lợi để MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện tốt chức năng tập hợp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. Để độc giả hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Thái Nguyên đã phỏng vấn đồng chí Nguyễn Đức Minh, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

P.V: Xin đồng chí cho biết trong quy định về vị trí, vai trò, chức năng của MTTQ Việt Nam, Hiến pháp năm 2013 có điểm gì mới so với Hiến pháp năm 1992?

Đ/c Nguyễn Đức Minh: Điểm mới trong Hiến pháp năm 2013 so với Hiến pháp năm 1992 là đã quy định rõ hơn về vị trí, vai trò, chức năng của MTTQ Việt Nam (tại Điều 9), đó là:

Một là, hiến định chức năng “đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân”.

Hai là, đã hiến định những nhiệm vụ cơ bản của MTTQ Việt Nam: Là nơi “tập hợp, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, hoạt động đối ngoại nhân dân”. 

Ba là, đã hiến định một cách cụ thể chức năng giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.

Bốn là, hiến định cụ thể các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam gồm 5 tổ chức chính trị - xã hội: Công đoàn, Hội Nông dân, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh Việt Nam cùng các tổ chức thành viên khác của Mặt trận phối hợp và thống nhất hành động trong MTTQ Việt Nam.

Năm là, hiến định MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác “hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật”.

Sáu là, về điều kiện bảo đảm, Hiến pháp quy định cũng “mở” hơn bằng việc quy định Nhà nước không những tạo điều kiện cho Mặt trận và các tổ chức thành viên hoạt động mà còn tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội khác hoạt động.

Tiếp sau Hiến pháp sẽ có một hệ thống các cơ chế bảo đảm để MTTQ Việt Nam phát huy vai trò, trách nhiệm của mình được quy định trong Hiến pháp. Những hiến định về vị trí, vai trò, chức năng của MTTQ Việt Nam trong Hiến pháp năm 2013 là cơ sở bước đầu quan trọng, tạo điều kiện để MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện tốt chức năng tập hợp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

P.V: Điểm mới nhất trong Điều 9, Hiến pháp năm 2013 là đã quy định MTTQ Việt Nam thực hiện quyền giám sát, phản biện xã hội. Điều này có ý nghĩa như thế nào trong điều kiện hiện nay? Đồng chí có thể cho biết hướng triển khai nội dung này của Ủy ban MTTQ các cấp trên địa bàn tỉnh?

Đ/c Nguyễn Đức Minh: Hiến pháp năm 2013 đã hiến định chức năng giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam. Có thể khẳng định đây là một nội dung rất mới, có ý nghĩa quan trọng:

- Nó sẽ là căn cứ pháp lý để MTTQ Việt Nam thực hiện tốt vai trò là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; Mặt trận có thể giám sát toàn bộ hoạt động của Nhà nước từ chức năng lập pháp, hành pháp, tư pháp đến hoạt động của cán bộ, công chức... để đảm bảo tính minh bạch, khách quan, phản biện các dự thảo văn bản khi được đề nghị, yêu cầu phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam…

- Khẳng định vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong hệ thống chính trị, góp phần điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, nhất là mối quan hệ giữa chính quyền với người dân, giữa pháp luật và dân chủ.

- Giám sát, phản biện xã hội là mối quan hệ hữu cơ, phối hợp, cộng đồng trách nhiệm vì mục tiêu cao nhất là phục vụ lợi ích của nhân dân.

Trên cơ sở hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh, thời gian qua, Ủy ban MTTQ tỉnh đã tổ chức nhiều hội nghị triển khai Quyết định số số 217 và 218 ngày 12-12-2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng; Hướng dẫn số 30-HD/BDVTW ngày 10-2-2014 của Ban Dân vận Trung ương về việc thực hiện hai Quyết định nói trên.

Ngày 22-5 vừa qua, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã ban hành Hướng dẫn số 188 hướng dẫn thực hiện một số điều của Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; Quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; Kế hoạch số 189 triển khai thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; Quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền năm 2014. Trong thời gian tới, Ủy ban MTTQ tỉnh sẽ tiếp tục tổ chức triển khai, quán triệt các văn bản để thực hiện một cách hiệu quả, đúng quy định, đúng luật, thể hiện vai trò, trách nhiệm của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

P.V: Đến thời điểm này, công tác triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 của MTTQ các cấp trên địa bàn tỉnh đã được thực hiện như thế nào, thưa đồng chí?

Đ/c Nguyễn Đức Minh: Căn cứ các hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh, Ủy ban MTTQ tỉnh đã tích cực tổ chức triển khai thực hiện việc thi hành Hiến pháp. Cụ thể, đã ban hành Hướng dẫn số 173/HD-MTTQ-BTT ngày 21-2-2014 hướng dẫn tuyên truyền Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Kế hoạch số 176/KH-MTTQ-BTT ngày 27-3-2014 về việc tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp. Đối với các tổ chức thành viên của Ủy ban MTTQ tỉnh cũng đồng loạt triển khai và ban hành các nội dung, kế hoạch triển khai thực hiện đến toàn thể đoàn viên, hội viên. Ủy ban MTTQ tỉnh đã chỉ đạo Uỷ ban MTTQ các cấp trong tỉnh đưa nội dung triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 vào chương trình hành động của Đại hội MTTQ nhiệm kỳ 2014-2019. Qua kiểm tra, giám sát cho thấy, Ủy ban MTTQ các cấp trên địa bàn tỉnh đều thực hiện tốt công tác này.

Với những kết quả bước đầu như vậy, tin tưởng rằng trong thời gian tới, công tác triển khai thi hành Hiến pháp sẽ được MTTQ các cấp phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên của MTTQ tổ chức triển khai nghiêm túc, có hiệu quả, đảm bảo đưa Hiến pháp vào cuộc sống…

P.V: Xin cảm ơn đồng chí!