Thượng viện Mỹ lên tiếng mạnh hơn để hối thúc chính quyền Obama

Thưa ông, Thượng viện Mỹ đã nhiều lần lên tiếng về Biển Đông, nhưng nếu mọi khi họ chỉ tuyên bố “ủng hộ các bên giải quyết tranh chấp một cách hòa bình”, thì lần này ra một nghị quyết trong đó liệt kê hàng loạt hành động gây hấn của Trung Quốc trên Biển Đông. Tại sao Mỹ lại thể hiện thái độ một cách mạnh mẽ hơn như vậy?  

- Mỹ luôn có lập trường ủng hộ các nước trong khu vực giải quyết hòa bình các tranh chấp Biển Đông. Mỹ tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp, song cơ bản là đứng về các nước nhỏ hơn, bởi Mỹ không muốn thay đổi một trật tự an ninh đã được thiết lập ở Châu Á. Với nghị quyết này, Thượng viện Mỹ lên tiếng mạnh hơn về Biển Đông vì Trung Quốc đã đơn phương dùng sức mạnh để thay đổi nguyên trạng trên Biển Đông, đưa cả giàn khoan và tàu quân sự vào vùng biển của Việt Nam, thể hiện một thái độ hung hăng và bất chấp. Thái độ của Mỹ thể hiện xu hướng chung trong lập trường của họ, nhưng lần này mạnh mẽ và cương quyết hơn.

Mỹ đã có một số biện pháp ngoại giao với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông, song không hiệu quả. Chẳng hạn, Trung Quốc vẫn phát hành bản đồ 10 đoạn trên Biển Đông, thể hiện một chiến lược bành trướng lãnh hải của họ. Khi các nỗ lực ngoại giao không được như mong muốn thì Thượng viện Mỹ lên tiếng mạnh hơn để hối thúc chính quyền Obama có những đối sách mới với Trung Quốc.

Nghị quyết này của Thượng viện Mỹ liệu có giá trị pháp lý gì và có ảnh hưởng thế nào đến chính sách của Mỹ về Biển Đông?

- Nghị quyết này có ý nghĩa thúc đẩy bên hành pháp, Bộ Ngoại giao Mỹ tăng cường tiếng nói và vai trò đối với hòa bình, an ninh trong khu vực. Nghị quyết đó cũng cần thiết ở chỗ, phải có những tiếng nói như vậy để thay đổi nhận thức của nhiều người về tình hình căng thẳng ở Biển Đông và thái độ của một cường quốc như Mỹ. Có thể nhiều người còn nghi ngờ về chiến lược xoay trục sang Châu Á của Mỹ, nên Mỹ cần phải khẳng định vai trò trong khu vực, khẳng định lại chiến lược và cam kết của Mỹ với Châu Á. Đối thoại chiến lược Mỹ - Trung, trong đó có vấn đề Biển Đông vừa qua không hiệu quả. Trong một bối cảnh như vậy thì một nghị quyết mạnh mẽ hơn của Thượng viện Mỹ càng có ý nghĩa và cần thiết.