Cách đây tròn nửa thế kỷ, vào mùa thu năm 1964, nhằm cứu vãn sự thất bại của chiến lược "chiến tranh đặc biệt" ở chiến trường miền nam, đế quốc Mỹ đã dựng lên cái gọi là "sự kiện Vịnh Bắc Bộ" để thực hiện âm mưu đưa không quân và hải quân đánh phá miền bắc nước ta. Ngày 5-8-1964, lần đầu đế quốc Mỹ dùng máy bay phản lực mở cuộc tập kích đường không vào miền bắc Việt Nam.
Tuy lần đầu đọ sức với không quân Mỹ - một lực lượng không quân mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, nhưng với ý chí cách mạng tiến công, tinh thần cảnh giác cao độ, Bộ đội Phòng không -Không quân (PK-KQ) đã cùng quân và dân miền bắc giáng trả một đòn chí mạng vào "uy thế không lực Hoa Kỳ", đánh thắng giòn giã, bắn rơi tám máy bay Mỹ trong số 64 lần máy bay của đế quốc Mỹ ra miền bắc bắn phá, bắt sống giặc lái; ghi vào lịch sử truyền thống của dân tộc, Quân đội và Quân chủng PK-KQ như một trang vàng chói lọi. Đây là chiến thắng có ý nghĩa to lớn cả về chính trị và quân sự, khẳng định khả năng chiến đấu và chiến thắng của quân và dân miền bắc trước bước leo thang phiêu lưu mới của kẻ thù. Chiến công đầu ngày 5-8-1964 đã để lại nhiều kinh nghiệm quý để Bộ đội PK-KQ chiến đấu và chiến thắng hai cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ra miền bắc, lập nên chiến công vang dội, đỉnh cao là chiến thắng "Hà Nội -Điện Biên Phủ trên không", tạo bước ngoặt quan trọng để góp phần đưa sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc đến thắng lợi hoàn toàn.
Ngày nay, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta đang đứng trước những thời cơ và thách thức lớn. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song tình hình thế giới, khu vực với sự tranh giành ảnh hưởng, cạnh tranh chiến lược của các nước lớn; đặc biệt là khu vực Biển Đông vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường. Các thế lực thù địch, cơ hội chính trị với bản chất hiếu chiến và phản động tiếp tục đẩy mạnh thực hiện "diễn biến hòa bình" hòng xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, chuyển hóa chế độ chính trị ở nước ta, lợi dụng chiêu bài "dân chủ, nhân quyền", "chống khủng bố"... để gây mất ổn định chính trị, trật tự xã hội, sẵn sàng tạo cớ để tiến hành can thiệp vũ trang, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân và thành quả cách mạng to lớn mà nhân dân ta đã đạt được.
Nhìn lại các cuộc chiến tranh, xung đột gần đây cũng như xu hướng chung được nêu trong các học thuyết quân sự của các cường quốc cho thấy, tập kích đường không luôn là đòn đánh mở đầu của mỗi cuộc chiến tranh. Tập kích đường không ngày càng có những phát triển mới về không gian, thời gian, với hình thức phi tiếp xúc, được sử dụng các loại vũ khí công nghệ cao, sức tàn phá lớn. Vì vậy, việc xây dựng thế trận PK-KQ trong tình hình mới có ý nghĩa rất quan trọng.
Để sẵn sàng đánh bại mọi cuộc tập kích đường không của kẻ thù trong mọi tình huống, trước hết phải quán triệt sâu sắc đường lối quan điểm của Đảng, nhiệm vụ của Quân đội, Quân chủng. Nhất là, cần tập trung quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết số 28/NQ-TW, ngày 25-10-2013 của Ban Chấp hành T.Ư (khóa XI) về "Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới". Tiếp tục xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận phòng không nhân dân vững mạnh. Thường xuyên nghiên cứu nắm chắc tình hình, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, làm tốt công tác tổng kết, rút kinh nghiệm chiến đấu để bổ sung vào phương án tác chiến những nội dung phù hợp điều kiện và đối tượng tác chiến mới. Thường xuyên duy trì nền nếp chế độ sẵn sàng chiến đấu cao, kịp thời phát hiện và ngăn chặn mọi âm mưu, hành động phá hoại, xâm lược của kẻ thù. Quyết tâm giành thế chủ động, đánh thắng địch ngay từ trận đầu, quả đạn đầu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.
Cần tập trung xây dựng Quân chủng theo hướng "Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", trước hết là xây dựng các tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Làm tròn chức năng là lực lượng nòng cốt trong thế trận phòng không nhân dân và tác chiến phòng không. Xây dựng Quân chủng luôn vững mạnh về chính trị, làm cho cán bộ, chiến sĩ luôn có bản lĩnh vững vàng trong mọi tình huống. Làm tốt công tác xây dựng Đảng, tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, xây dựng các tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc. Đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng và thực hiện tốt các cuộc vận động lớn trong Quân đội.
Coi trọng giáo dục bộ đội nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, tự lực tự cường; huấn luyện và quản lý, khai thác sử dụng hiệu quả các loại vũ khí, khí tài được trang bị. Nâng cao chất lượng toàn diện công tác huấn luyện, chú trọng nâng cao trình độ tổ chức chỉ huy, huấn luyện đêm, huấn luyện cơ động nhanh, huấn luyện trong điều kiện phức tạp, phù hợp đặc điểm tác chiến hiện đại và nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu với không quân và hải quân của đế quốc Mỹ, tự hào với chiến thắng oanh liệt ngày 5-8-1964, cán bộ, chiến sĩ Quân chủng PK-KQ càng xác định trách nhiệm sâu sắc hơn nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay. Thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác sẵn sàng chiến đấu đánh bại mọi cuộc tập kích đường không nếu kẻ địch liều lĩnh tiến hành đối với nước ta, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vững chắc vùng trời, chủ quyền, biển đảo Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.