Dư luận xã hội (DLXH) là tập hợp các luồng ý kiến cá nhân trước những vấn đề, sự kiện, hiện tượng có tính thời sự, liên quan đến lợi ích, mối quan tâm của các nhóm người trong xã hội. Công tác DLXH có nhiệm vụ nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trước những vấn đề, sự kiện, hiện tượng để phản ánh cho các cấp có thẩm quyền; từ đó có định hướng, giải quyết các sự việc, hiện tượng một cách hợp tình, hợp lý. Đây là một trong những kênh thông tin quan trọng, là căn cứ khoa học phục vụ quá trình soạn thảo, ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp.
Những năm qua, công tác nắm bắt và định hướng DLXH trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp ủy Đảng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, không ngừng đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động để nâng cao chất lượng; góp phần củng cố niềm tin trong cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong tỉnh vào sự nghiệp đổi mới; khơi dậy tinh thần yêu quê hương đất nước, góp phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Công tác nắm bắt và định hướng DLXH từng bước đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động; từ đó có nhiều biện pháp giải quyết kịp thời, hiệu quả các vấn đề bức xúc nảy sinh trong thực tiễn cuộc sống.
Việc nắm bắt DLXH trên địa bàn tỉnh được duy trì thường xuyên thông qua phiếu phản ánh của báo cáo viên tại hội nghị báo cáo viên các cấp tỉnh, huyện và cơ sở. Công tác thông tin, định hướng tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân được tăng cường. Thông qua tổ chức hội nghị báo cáo viên, hội nghị công tác tuyên giáo định kỳ và các bản tin nội bộ phục vụ sinh hoạt chi bộ, bản tin phục vụ công tác lãnh đạo quản lý đã kịp thời cung cấp thông tin về chính sách pháp luật, tình hình thời sự trong nước và quốc tế cũng như trong tỉnh đến người dân. Đây cũng là kênh thông tin tiếp nhận những phản hồi, phản ánh từ cơ sở để nghiên cứu, định hướng tư tưởng, tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và mọi tầng lớp nhân dân tích cực bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trước những luận điểm sai trái của các thế lực thù địch.
Trong công tác điều tra DLXH, hàng quý, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã tổ chức các cuộc điều tra gắn với những vấn đề "nóng" mà xã hội đang quan tâm như: Các sự kiện chính trị; tình hình phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng; việc tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước... Công tác trực tiếp đối thoại với nhân dân ngày càng được coi trọng. Việc thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa ban tuyên giáo các cấp với các cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp trong triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân trên địa bàn đã góp phần giải quyết kịp thời những vấn đề tư tưởng, DLXH nảy sinh ngay trong từng chủ trương, chính sách, dự án và ngay từ cơ sở, không để tâm trạng lo lắng, bức xúc kéo dài.
Thông qua nội dung đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, cùng với việc thường xuyên nắm bắt tình hình tư tưởng các tầng lớp nhân dân, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã kịp thời tổng hợp, phân tích, đánh giá tình hình DLXH để báo cáo cấp ủy, chính quyền. Bên cạnh tổng hợp báo chí hàng tuần, tổng hợp báo cáo tình hình tư tưởng, tâm trạng nhân dân hằng tháng, trước các sự kiện lớn, những vấn đề nhạy cảm mới nảy sinh, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã có đánh giá DLXH đột xuất để báo cáo với Thường trực Tỉnh ủy và Ban Tuyên giáo Trung ương. Nhiều vấn đề sau khi phản ánh đã được các cấp có thẩm quyền giải quyết kịp thời, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Công tác nắm bắt và phản ánh DLXH đã trở thành kênh thông tin quan trọng, hữu ích, giúp cấp ủy, chính quyền các cấp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị.
Tuy nhiên, việc nắm bắt, phản ánh tình hình DLXH có lúc, có nơi chưa được thường xuyên, dẫn đến không kịp thời nắm được diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên, nhân dân. Vẫn còn có sự việc khi trở thành vấn đề bức xúc trong nhân dân mới được báo cáo; việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thiếu chủ động, chậm và chưa đề xuất được nhiều giải pháp tích cực; công tác dự báo và tham mưu định hướng DLXH chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Một số cấp ủy cơ sở chưa nhận thức đầy đủ về công tác DLXH, vẫn còn tình trạng nặng về thành tích, che dấu thông tin. Do chưa có tổ chức bộ máy chặt chẽ từ tỉnh đến cơ sở nên đội ngũ cán bộ làm công tác DLXH chưa được kiện toàn, khả năng phân tích, dự báo tình hình còn hạn chế; việc tập huấn cho những người làm công tác DLXH chưa thường xuyên; sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong công tác nắm bắt DLXH chưa chặt chẽ...
Nhằm khắc phục tình trạng nêu trên, mới đây, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xây dựng Đề án Nâng cao chất lượng nắm bắt và định hướng DLXH trên địa bàn giai đoạn 2014-2018 với các mục tiêu cụ thể: Đưa công tác nắm bắt và định hướng DLXH trở thành nhiệm vụ thường xuyên, có nề nếp của cả hệ thống chính trị; nâng cao chất lượng nắm bắt và định hướng tư tưởng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn về những vấn đề bức xúc, nổi cộm, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị; dự báo kịp thời, chính xác tình hình DLXH và đề xuất các giải pháp phù hợp, giúp cấp ủy, chính quyền đưa ra những quyết sách đúng đắn; lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cộng tác viên DLXH có khả năng nắm bắt, tổng hợp, phân tích tâm trạng DLXH.
Công tác nắm bắt, định hướng DLXH đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới là công việc khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự đầu tư toàn diện cả về nhận thức cũng như hoạt động thực tiễn, cả từ phía cấp ủy đảng đến những người thực hiện. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác DLXH, đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn hiện nay, các cấp ủy đảng cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo; phát huy trách nhiệm của cán bộ, cộng tác viên và cả hệ thống chính trị cùng tham gia nắm bắt DLXH, thiết thực góp phần hoàn thành nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, xây dựng tỉnh Thái Nguyên ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Từ năm 2011 đến nay, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã tổ chức được 39 hội nghị báo cáo viên thường kỳ với 3.900 lượt đại biểu tham dự; cung cấp gần 6.000 trang tài liệu tham khảo phục vụ công tác tuyên truyền miệng; hàng tháng, phát hành trên 5.000 cuốn Thông tin nội bộ phục vụ sinh hoạt chi bộ; đã phối hợp với ban tuyên giáo các cấp tổ chức được 22 cuộc điều tra xã hội học với trên 22 nghìn phiếu điều tra. Kết quả điều tra đã giúp cho cấp ủy Đảng, chính quyền chỉ đạo khắc phục kịp thời những hạn chế, khuyết điểm trong lãnh đạo, quản lý và tổ chức thực hiện nhiệm vụ; đồng thời cung cấp dữ liệu cho các cơ quan chức năng kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện những cơ chế, chính sách cho phù hợp với thực tế.