Xây dựng Quân đội trong thời kỳ hội nhập

Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại; xây dựng về tổ chức, biên chế và phát triển nguồn nhân lực; phát triển khoa học và nghệ thuật quân sự; tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng là những vấn đề lớn được đề cập trong bài viết Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế của Đại tá Vũ Khanh, Viện Chiến lược quốc phòng, Bộ Quốc phòng.

Xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại

Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi phải đẩy mạnh hơn nữa việc xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, trong đó, xây dựng chính quy là một nội dung thường xuyên, quan trọng. Xây dựng quân đội chính quy có nội dung rộng lớn, được thực hiện trên mọi mặt hoạt động, ở tất cả các cấp, các ngành, ở mọi nơi, mọi lúc. Đó là sự thống nhất cao về bản chất cách mạng, mục tiêu, ý chí chiến đấu; về quan điểm, tư tưởng, nghệ thuật quân sự, hành động, tác phong chiến đấu; về nguyên tắc tổ chức, biên chế quân đội và tổ chức, phương pháp huấn luyện, giáo dục; về duy trì chế độ, nền nếp công tác, ý thức chấp hành điều lệnh, kỷ luật quân đội, thực hiện cương vị, chức trách quân nhân. Xây dựng quân đội chính quy, tạo sự thống nhất cao về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động của mọi quân nhân, là cơ sở nâng cao sức mạnh tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Vì vậy, xây dựng chính quy trong công tác sẵn sàng chiến đấu phải tạo được sự thống nhất cao về tư tưởng, hành động, tính chính xác trong hiệp đồng, tổ chức kỷ luật nghiêm minh trong mọi tình huống.

Xây dựng quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” là một thể thống nhất, có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng với nhau để tạo thành sức mạnh tổng hợp của quân đội. Vì vậy, xây dựng quân đội chính quy đòi hỏi phải vận dụng tổng hợp nhiều biện pháp, được tiến hành thường xuyên, liên tục, trong mọi hoàn cảnh, mọi nhiệm vụ; phải tạo chuyển biến cả trong nhận thức và hành động, xây dựng được tính tự giác, tính tổ chức, kỷ luật và tính thống nhất cao. Trong công tác tổ chức quản lý, chỉ huy, từng cơ quan, đơn vị phải xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận và cá nhân; trên cơ sở đó, xây dựng trách nhiệm cao trong việc thực hiện chức trách quân nhân, chức trách, cương vị đảm nhiệm.

Phát triển khoa học và nghệ thuật quân sự

Cần quán triệt tư tưởng quan điểm quân sự của Đảng và bám sát những phát triển mới trong lĩnh vực quân sự và kỹ thuật quân sự trên thế giới để giải quyết đúng đắn và sáng tạo các vấn đề khoa học nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân trong điều kiện mới; tăng cường công tác bảo đảm kỹ thuật để giữ được các vũ khí trang bị hiện có, sử dụng lâu dài. Xây dựng công nghiệp quốc phòng từng bước thích hợp và hòa nhập công nghiệp quốc phòng với nền công nghiệp của đất nước để giải quyết một phần nhu cầu về quốc phòng và kinh tế thời bình, sẵn sàng chuyển sang thời chiến.

Trong bối cảnh mới, khoa học quân sự Việt Nam được bổ sung lý luận về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân trong thời bình. Khoa học quân sự Việt Nam được xây dựng từ cơ sở thực tiễn và lý luận quân sự Việt Nam, đồng thời tiếp thu những tinh hoa của khoa học quân sự thế giới và áp dụng phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến những nhân tố mới do tác động của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ trong lĩnh vực quân sự.

Để đối phó thắng lợi với cuộc chiến tranh công nghệ cao nếu xảy ra, chúng ta phải đẩy mạnh việc tổng kết, phát triển và hoàn thiện lý luận chiến tranh nhân dân trong điều kiện mới. Đó là sự thể hiện phương pháp cách mạng, là sự vận dụng tổng hợp các hình thức, phương pháp đấu tranh trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, quân sự, ngoại giao, văn hóa tư tưởng nhằm đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ địch bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng

Mở rộng quan hệ đối ngoại và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về quốc phòng là một định hướng quan trọng trong xây dựng quân đội trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Quân đội nhân dân sẽ tiếp tục mở rộng các mối quan hệ quốc phòng song phương nhất là các mối quan hệ trọng điểm đi vào chiều sâu. Các lĩnh vực ưu tiên trong quan hệ quốc phòng song phương của Quân đội nhân dân Việt Nam với các nước là trao đổi các đoàn quân sự, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm; hợp tác huấn luyện, đào tạo, giải quyết các vấn đề nhân đạo... Tiếp tục mở rộng các mối quan hệ quốc phòng chính thức, thiết lập thêm các Phòng tùy viên quốc phòng tại một số nước để nâng cao hiệu quả hợp tác quốc phòng. Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc phòng với các nước ASEAN trong khuôn khổ chương trình xây dựng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN và phù hợp quan hệ song phương với từng nước theo hướng mở rộng chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, tăng cường hợp tác đào tạo, huấn luyện, phối hợp xử lý các vấn đề an ninh mà các bên cùng quan tâm.

Chú trọng mở rộng đối thoại quốc phòng với các nước có liên quan để chia sẻ các quan điểm của nhau, nâng cao sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, tạo ra cơ hội giải quyết các vấn đề có liên quan đến lợi ích của các bên. Đối thoại chính sách quốc phòng, chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng hàng năm với một số quốc gia trong khối ASEAN, các nước lớn và nhiều quốc gia trên thế giới sẽ được duy trì, mở rộng và sẽ nâng cấp thành Đối thoại chiến lược cấp Bộ trưởng Quốc phòng khi cần thiết. Cùng với việc tăng cường trao đổi các đoàn quân sự cấp cao, tiếp tục mở rộng các hình thức đối thoại, giao lưu quốc phòng ở nhiều cấp như giao lưu giữa các sĩ quan trẻ, hợp tác giữa các nhà trường, các viện nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Việt Nam với các nước... để nâng cao hiểu biết, sự tin cậy chiến lược giữa quân đội ta với quân đội các nước.

Đẩy mạnh hợp tác hải quân trên tinh thần hữu nghị và hợp tác bảo vệ an ninh biển. Cùng với việc đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất để có thể đón các đoàn tàu quân sự của các nước tới thăm các cảng của Việt Nam, Hải quân Việt Nam sẽ tăng cường cử các đoàn tàu hải quân đi thăm hữu nghị nước ngoài trước hết là các nước láng giềng. Tiếp tục mở rộng hoạt động giao lưu với hải quân các nước nhằm nâng cao hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa các đơn vị hải quân, tạo dựng quan hệ hợp tác để giải quyết các vấn đề nảy sinh trên biển nhằm ngăn ngừa xung đột, góp phần tăng cường tình hữu nghị giữa quân đội các nước, thực hiện giữ vững hòa bình, ổn định khu vực có tranh chấp và trên Biển Đông. Các hoạt động hợp tác huấn luyện hải quân sẽ được tăng cường trước hết là nhằm phục vụ các hoạt động nhân đạo, cứu trợ thảm họa. Cùng với nỗ lực giải quyết các vấn đề biên giới trên biển, tiếp tục mở rộng các cơ chế hợp tác bảo vệ an ninh biển với các quốc gia và các thể chế khu vực. Hải quân Việt Nam tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả các đường dây nóng, các hoạt động tuần tra chung với hải quân các nước.

Quân đội nhân dân sẽ trực tiếp thực hiện chủ trương tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, coi đây là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên trong công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng. Việc chính thức thành lập Trung tâm Gìn giữ hòa bình Việt Nam (tháng 5/2014) sẽ góp phần nâng cao chất lượng điều hành và huấn luyện nhân sự đáp ứng cao nhất các yêu cầu tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Trung tâm Gìn giữ hòa bình Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các trung tâm gìn giữ hòa bình của các nước ASEAN và các quốc gia khác đào tạo các nhân viên, trước hết là trong các lĩnh vực công binh, quân y có chất lượng cao để tham gia vào các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.