Vài suy nghĩ trong việc nghiên cứu, biên soạn lịch sử đảng bộ các cấp

Ngày 28-8-2002, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 15-CT/TW về “Tăng cường và nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam” (Chỉ thị số 15-CT/TW). Để cụ thể hoá việc thực hiện Chỉ thị 15-CT/TW, ngày 31-12-2002 Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 17-CT/TU về “Tăng cường và nâng cao chất lượng nghiên cứu biên soạn lịch sử đảng bộ các cấp, lịch sử các ngành trong tỉnh” (Chỉ thị số 17-CT/TW).

Quán triệt chỉ đạo của Trung ương Đảng và Tỉnh ủy, hầu hết các huyện, thành, thị uỷ, các đảng uỷ trực thuộc tỉnh đều ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai và tổ chức thực hiện Chỉ thị 15-CT/TW, Chỉ thị số 17-CT/TU trong đảng bộ. Thời gian đầu triển khai thực hiện, kết quả nghiên cứu, biên soạn (NC, BS) lịch sử đảng bộ và lịch sử các ngành chưa cao. Trong 5 năm (2001-2005), Đảng bộ tỉnh mới xuất bản được 20 cuốn lịch sử, thậm chí có đơn vị trong một năm không tổ chức NC, BS được một cuốn sách lịch sử nào. Nguyên nhân chủ yếu là do công tác NC, BS lịch sử chưa được các cấp uỷ đảng quan tâm chỉ đạo sát sao cùng với những khó khăn về kinh phí cũng như hạn chế về năng lực tổ chức thực hiện ở cơ sở.

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, thời gian gần đây, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã chú trọng hơn trong việc hướng dẫn, đôn đốc, chỉ đạo các đơn vị thực hiện; cử cán bộ có chuyên môn lịch sử trực tiếp giúp cơ sở triển khai công tác NC, BS lịch sử. Bên cạnh đó, các cấp uỷ đảng địa phương đã quan tâm, chỉ đạo sát sao hơn trong việc thành lập được Ban Chỉ đạo, tổ, nhóm NC, BS lịch sử có chất lượng, nhiệt tình với công việc; thực hiện xã hội hoá, huy động được nhiều nguồn đóng góp của các tập thể, cá nhân. Nhờ đó, công tác NC, BS lịch sử của Đảng bộ tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực cả số lượng và chất lượng. Từ năm 2006 đến nay, Đảng bộ tỉnh đã xuất bản được trên 100 cuốn sách lịch sử đảng bộ các cấp và sách lịch sử chuyên đề; trong đó chỉ tính riêng từ 2011 đến nay, thành phố Thái Nguyên đã xuất bản được 14 cuốn, huyện Phú Lương đã xuất bản được 12 cuốn.

Hoạt động NC, BS lịch sử của tỉnh luôn bảo đảm tính Đảng, tính khoa học, khách quan, trung thực. Các bước triển khai sưu tầm tư liệu, biên soạn, hội thảo, thẩm định được thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình. Các cuốn sách lịch sử đã xuất bản, phát hành đều có chất lượng tốt, phản ánh khá sinh động, toàn diện quá trình xây dựng và trưởng thành của các đảng bộ, các cơ quan, đơn vị; những đóng góp to lớn của cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc trong tỉnh trong quá trình vận động cách mạng giành chính quyền, trong các cuộc kháng chiến kiến quốc, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới. Kết quả NC, BS lịch sử là kênh thông tin đảm bảo độ tin cậy, tổng kết kinh nghiệm lãnh đạo của đảng bộ các cấp và phong trào cách mạng của nhân dân qua các thời kỳ lịch sử để soi rọi vào công việc sau này; đồng thời góp phần quan trọng vào giáo dục truyền thống và bồi đắp tình cảm cách mạng, lòng tự hào và lòng tin của nhân dân với Đảng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Kết quả đó sẽ hợp với binh chủng làm công tác tư tưởng, tuyên truyền đấu tranh chống những luận điệu xuyên tạc lịch sử, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, góp phần thúc đẩy sự nghiệp đổi mới toàn diện của quê hương, đất nước theo đúng định hướng.

Tuy nhiên, công tác NC, BS lịch sử Đảng vẫn gặp không ít khó khăn, nhất là việc sưu tầm, khai thác tư liệu (do cơ sở vật chất phục vụ công tác bảo quản, ý thức trách nhiệm lưu giữ tài liệu ở một số đơn vị chưa cao nên tài liệu trước những năm 80 của thế kỷ XX bị thất lạc nhiều). Mặt khác, các huyện, thành, thị ủy hiện nay hầu như chưa có cán bộ chuyên trách làm công tác lịch sử Đảng nên hoạt động tham mưu, tổ chức NC, BS lịch sử Đảng ở cơ sở còn hạn chế.  

Trước những yêu cầu cấp thiết của công tác tư tưởng, lý luận trong tình mới và từ thực tế thành công cũng như hạn chế trong hoạt động NC, BS lịch sử đảng bộ các cấp, trong thời gian tới, chúng ta cần quan tâm hơn nữa đến nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò của công tác NC, BS lịch sử Đảng; đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị 15-CT/TW, Chỉ thị số 17-CT/TU, làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ về truyền thống lịch sử vẻ vang của Đảng; đưa công tác NC, BS lịch sử đảng bộ các cấp đi vào nề nếp, đạt chất lượng và hiệu quả cao hơn; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo các cấp, trong đó có cán bộ làm công tác nghiên cứu lịch sử Đảng; tăng cường các lớp tập huấn chuyên môn, công tác sưu tầm, biên soạn lịch sử đảng bộ địa phương.

Cùng với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác nghiên cứu lịch sử Đảng, chúng ta cần quan tâm đến việc giảng dạy bộ môn Lịch sử trong các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông, môn Lịch sử Đảng trong Trường Chính trị của tỉnh và Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện. Và một việc hết sức quan trọng, đó là sưu tầm, xác minh và thẩm định tư liệu. Thực tế cho thấy, công trình nghiên cứu thiếu tính chính xác, không giám sát, thẩm tra kỹ tư liệu chẳng những không đạt kết quả, mà hậu quả là khó lường. Tư liệu phong phú, được xác minh và thẩm định đúng quy trình thì tác phẩm lịch sử sẽ đạt chất lượng về mặt khoa học và sống mãi với các thế hệ hôm nay và mai sau, hiệu ứng trong công tác giáo dục truyền thống sẽ cao hơn.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Dân ta phải biết sử ta; cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Những cuốn sách về lịch sử đảng bộ các cấp, lịch sử các ngành đã được NC, BS, xuất bản sẽ là nguồn tư liệu quý báu để tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng, lịch sử dân tộc và truyền thống cách mạng của quê hương.

Nghiên cứu, biên soạn lịch sử đảng bộ các cấp có ý nghĩa đặc biệt trong công tác xây dựng Đảng nói chung và công tác giáo dục truyền thống nói riêng. Những năm gần đây, với sự quan tâm của cấp ủy và chính quyền, công tác NC, BS lịch sử đảng bộ các cấp đã có# nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao trình độ nhận thức, giáo dục truyền thống cách mạng, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân; tạo sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh.