Ở nơi ấy, cả dân tộc vùng lên đấu tranh giành độc lập, xây dựng chính quyền của dân, do dân và vì dân. Ở nơi ấy, dù 7 thập kỉ qua trật tự thế giới có nhiều biến đổi, nhưng tinh thần độc lập tự chủ không hề thay đổi. Bài học lịch sử quí giá về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tiếp tục được vận dụng trong công cuộc xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Ngày 19/8/1945 đã đi vào lịch sử Việt Nam ta là ngày tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân, khẳng định trên thực tiễn chân lý - không có gì quí hơn độc lập tự do! Chân lý ấy còn được khẳng định trong bản Tuyên ngôn độc lập sau đó gần nửa tháng, do chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại quảng trường Ba Đình – Hà Nội.
Theo đó, một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ, đứng về phe đồng minh chống phát xít, dân tộc đó có quyền được tự do, độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
Không phải không có ý kiến cho rằng, thắng lợi của cách mạng tháng Tám chỉ là do thời cơ mang lại. Song nói như thế là không đầy đủ, và nếu nói với thái độ cố tình phủ nhận thì đó là sự ngộ nhận, là cách nhìn hoàn toàn sai lệch. Đúng là cuộc tổng khởi nghĩa do Đảng ta lãnh đạo hồi đó đã nắm bắt được thời cơ ngàn năm - vạn năm có một. Nhưng nếu không có sự chuẩn bị, không có những quyết sách đúng đắn, không có sự tổ chức để nhân dân đồng loạt nổi dậy, thống nhất ý chí, thống nhất hành động,… thì thời cơ cũng trôi qua, hoặc những hành động tự phát của nhân dân sẽ bị đè bẹp, tắm máu. Hôm nay, nhắc lại những gì đã diễn ra hồi đó có thể rút ra nhiều bài học quí giá. Đó là bài học về tinh thần chủ động, sáng tạo, có trách nhiệm cao trong công tác lãnh đạo của Đảng ; bài học về sự gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân ; bài học về nắm bắt thời cơ;… Nhưng bao trùm và quyết định là bài học về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.
Bài học bao trùm và quyết định đó tiếp tục được Đảng ta vận dụng sáng tạo trong 70 năm qua, được nhân dân tin tưởng và quyết tâm thực hiện, đã tạo ra sức mạnh đưa đất nước vượt qua mọi gian nan, thử thách. Khi nguồn lực, sức mạnh và ý chí của mỗi người chúng ta cùng hướng về mục tiêu chung thì “dời non lấp biển” cũng không phải là việc quá khó khăn. Song, phương cách vận động, thực hiện đại đoàn kết cần linh hoạt mới mang lại hiệu quả.
Chẳng hạn, làm thế nào để tập trung vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà vẫn quan tâm đúng mức tới an sinh xã hội. Làm thế nào để giám sát có hiệu quả việc thực hiện chính sách giáo dục, dân số, phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ môi trường, giải quyết những vấn đề bức xúc về việc làm, y tế, tai nạn giao thông,... Cũng có thể là những vấn đề vĩ mô như tái cấu trúc nền kinh tế, hay những vấn đề sát sườn như chống tham nhũng, lãng phí, phòng chống thiên tai, xả lũ thủy điện, đấu tranh chống tội phạm ngày càng manh động nguy hiểm,…
Còn rất nhiều vấn đề đặt ra từ cuộc sống đòi hỏi phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân. Nếu xem việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng đất nước hiện nay là cuộc cách mạng mới, thì để phát huy sức mạnh đại đoàn kết phải qui tụ được những hạt nhân tiêu biểu trong từng cộng đồng dân cư, các dân tộc, tôn giáo, tập hợp được nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào những việc lớn và trọng đại của đất nước. Đồng thời, thông qua đó chúng ta đề cao truyền thống nhân nghĩa, khoan dung, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau ; xóa bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử về quá khứ, thành phần, tiến tới hòa giải, hòa hợp dân tộc ; tạo ra những diễn đàn thực sự của nhân dân để lắng nghe, tiếp thu và tôn trọng mọi ý kiến khác nhau không trái với lợi ích chung.
Lời Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập còn vang vọng giữa quảng trường Ba Đình – Hà Nội. Tượng đài Bác Hồ cao rộng nhất là tinh thần đoàn kết. Hôm nay nhắc lại điều đó để chúng ta cùng nhau hướng sức mạnh đại đoàn kết vào sự nghiệp chung, lợi ích chung. Nhắc lại điều đó để mở rộng dân chủ, trước hết là dân chủ trong Đảng, để tỉnh táo phát hiện và kiên quyết đấu tranh với xu hướng sai lầm trong nhận thức và thực thi đoàn kết ; đấu tranh với những biểu hiện ngụy tạo giá trị đoàn kết của những cá nhân suy thoái đạo đức, phát hiện và loại bỏ những phần tử cơ hội, khoe khoang "không mất đoàn kết" để vụ lợi cá nhân...
Cuộc cách mạng mới đã, đang và tiếp tục được toàn dân ta chung sức đồng lòng thực hiện, khởi đi từ cách mạng tháng Tám năm 1945, sẽ đưa đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam ta sớm đạt được mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, văn minh./.