Dạy và học trong trường đại học là hai hoạt động của hai chủ thể riêng có tác động qua lại với nhau, vì vậy môi trường sinh hoạt của tổ chức cơ sở đảng cũng có những đặc thù riêng. Mỗi năm, Đảng bộ Đại học Thái Nguyên (ĐHTN) kết nạp từ 500-600 sinh viên vào Đảng, trong tổng số trên 85 nghìn sinh viên, nhưng đến nay mới chỉ có duy nhất một chi bộ Đảng dành cho sinh viên.
Đảng viên trẻ Nguyễn Xuân Thành, là sinh viên năm thứ 6, Trường Đại học Y - Dược Thái Nguyên cho biết: “Nếu như sinh hoạt Đảng ở chi bộ mà phần lớn đảng viên là các thầy, cô giáo, chúng tôi chỉ có một thái độ duy nhất là lắng nghe. Các thầy, cô giáo khi sinh hoạt chi bộ, thường kiểm điểm về chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức, tác phong… trong khi môi trường sinh viên có nhiều điểm khác”. Còn đảng viên trẻ Đào Tuấn Hải, là cựu sinh viên Khoa Sử, khóa 47, mới tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, cho biết: “Nhiều hoạt động của Đoàn, Hội Sinh viên, hoạt động tình nguyện… phù hợp với tuổi trẻ, nhưng các đảng viên là giáo viên được cấp uỷ giao nhiệm vụ giúp đỡ, nhưng sinh viên ưu tú lại chủ yếu là đảng viên lớn tuổi. Vì vậy, khi chúng tôi tham gia hoạt động tình nguyện ở vùng sâu, vùng xa, tham gia các hoạt động ngoại khóa… thì các đang vẫn đã không thể theo sát, nên khó đánh giá một cách toàn diện được”.
Thực tế cho thấy, hầu hết các đảng bộ cơ sở thuộc Đảng bộ ĐHTN vẫn duy trì cơ cấu tổ chức chi bộ khoa, không có chi bộ Đảng cho sinh viên. PGS,TS Nguyễn Tiến Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Y - Dược Thái Nguyên chia sẻ: “Do đặc thù của giáo dục, mối quan hệ thầy - trò là chủ đạo nên sẽ bị át đi tính bình đẳng trong quan hệ tôi - đồng chí trong sinh hoạt Đảng, khi chi bộ có đảng viên là sinh viên. Nếu như sinh hoạt Đảng mà bàn về chuyên đề chống tiêu cực trong thi cử, đổi mới nghiên cứu khoa học… thì chắc chắn chỉ có các thầy bàn luận...”.
Năm 2001, Đảng bộ Đại học Y - Dược Thái Nguyên đã quyết định thành lập thêm Chi bộ Đảng dành cho đối tượng đảng viên là sinh viên (có tên gọi Chi bộ Văn phòng Đoàn thanh niên). Qua 7 nhiệm kỳ Đại hội, mô hình chi bộ Đảng trong sinh viên đã khẳng định được hiệu quả và chất lượng hoạt động.
Trong số gần 6.000 sinh viên của Trường Đại học Y - Dược Thái Nguyên, có 73 sinh viên là đảng viên và 4 cán bộ kiêm giảng viên tham gia sinh hoạt tại Chi bộ. Nhiệm vụ của Chi bộ là lãnh đạo đoàn viên, thanh niên, Hội sinh viên thực hiện tốt nhiệm vụ học tập, rèn luyện đạo đức, phẩm chất chính trị và tích cực tham gia các hoạt động phong trào của Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên. Đồng chí Nguyễn Quang Đông, Bí thư Chi bộ cho biết: Chi ủy Chi bộ các năm đều là cán bộ Đoàn, Hội Sinh viên và kiêm giảng viên, nên giữ vai trò nòng cốt và định hướng cho các công tác của Chi bộ. Chính vì vậy, việc xây dựng và tổ chức thực hiện các chỉ tiêu nghị quyết của Đảng đối với Chi bộ sinh viên bao giờ cũng sát thực tế; theo dõi, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng quần chúng ngay từ khi nhập trường và nhất là khi xét kết nạp Đảng. Chỉ có sinh hoạt cùng môi trường thì mới biết rõ đối tượng cần bồi dưỡng là ai, ưu, nhược điểm thế nào... Và tất cả các đối tượng khi được bình xét sinh viên ưu tú, đối tượng xét kết nạp Đảng đều được chính tổ chức Đoàn, Hội Sinh viên tiến cử, biểu quyết công khai, dân chủ. Quá trình học tập, rèn luyện, tổ chức cơ sở Đảng trong sinh viên còn có vai trò quan trọng là giúp đỡ sinh viên giải quyết hài hòa giữa học tập và hoạt động phong trào. Quan trọng là cán bộ, đảng viên có thêm môi trường, điều kiện tốt hơn để tuyên truyền với tuổi trẻ về Đảng, về mục tiêu, lý tưởng phấn đấu, rèn luyện, từ đó tạo sức hút bằng các chương trình mang tính tình nguyện và tự giác cao. Còn ở khoa và bộ môn, tính chất giảng dạy, nghiên cứu chuyên môn nhiều hơn là các hoạt động phong trào khác.
Sinh viên có môi trường sinh hoạt Đảng sẽ tạo thêm động lực để các sinh viên ưu tú có thêm niềm tin, ý chí phấn đấu. Chi bộ Đảng của sinh viên sinh hoạt riêng ở góc độ nào đó cũng là phân định rõ ràng vị trí, trách nhiệm thầy ra thầy, trò ra trò trong trường học. Được biết, từ thực tế hoạt động mô hình tổ chức cơ sở Đảng trong sinh viên, nên hàng năm, Chi bộ Văn phòng Đoàn đã giới thiệu và kết nạp mới được từ 80 đến 100 đảng viên là sinh viên ưu tú, tăng hơn so với những năm trước thành lập chi bộ từ 10-15% mỗi năm. Đồng chí Nguyễn Quang Đông cho biết thêm: Trước khi thành lập Chi bộ Văn phòng Đoàn Thanh niên, mỗi năm, Trường chỉ thu hút được từ 25-30 đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên, mà chủ yếu là chuyên khoa của sinh viên những năm cuối (Y5, Y6). Tư duy của đoàn viên luôn hướng về chuyên môn sâu mà thiếu tính sáng tạo, dẫn đến đề tài nghiên cứu khoa học bó hẹp và khó thành công, nếu như không có sự hỗ trợ tích cực từ người thầy. Nhưng khi có môi trường sinh hoạt Đảng dành cho sinh viên, tính chủ động, sáng tạo được phát huy tốt hơn. Đó là số lượng đề tài do sinh viên nghiên cứu tăng lên từ 40-50 và đa dạng, phong phú, không bó hẹp chuyên môn thuần túy, số sinh viên năm 2- năm 3 cũng đăng ký tham gia nhiều hơn. Từ năm 2014-2016, đã có những đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên xuất phát từ thực tế trải nghiệm cuộc sống, như: Cải thiện môi trường nước đọng, ao tù diệt khuẩn, muỗi; Kiềm chế môi trường không thuốc là nơi công cộng; Nâng cao hiệu quả quản lý sinh viên môi trường ngoại trú; Thay đổi nhận thức về bệnh ung thư trong công đồng; Thay đổi tập quán sinh hoạt cũ để nâng cao chất lượng chăm sóc, bảo vệ sức khỏe vùng đồng bào dân tộc thiểu số… Thậm chí có cả những sáng kiến, đề tài không còn thuần túy là Y-Dược mà liên quan đến kỹ năng, kiến thức sư phạm, chuyên ngành vật lý, xã hội học, tâm lý giáo dục… được sinh viên đề xuất nghiên cứu và cũng đã đạt giải thưởng cao. Điều đó có thể thấy, nếu có môi trường tốt, khă năng và tính sáng tạo của tuổi trẻ sẽ được phát huy.
Từ thực tế mô hình sinh hoạt Đảng trong sinh viên đã cho thấy hiệu quả rõ ràng, nếu tạo môi trường hoạt động tốt cho các đảng viên là sinh viên. sẽ góp phần khơi dạy tính chủ động sáng tạo của đội ngũ trí thức trẻ trong xây dựng Đảng.