Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Trần Đại Quang và Phu nhân sẽ thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và dự Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và Con đường” từ ngày 11-15/5/2017.
Đây là chuyến thăm cấp Nhà nước tới Trung Quốc đầu tiên của Chủ tịch nước sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, Quốc hội khóa XIV bầu ra Ban Lãnh đạo mới và là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của đồng chí Trần Đại Quang trên cương vị Chủ tịch nước.
* Tiếp tục xu thế phát triển tích cực
Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc năm 2016 và đầu năm 2017 tiếp tục duy trì xu thế phát triển tích cực và đạt nhiều tiến triển mới. Hai bên tiếp tục tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, nổi bật là chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (1/2017) và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (9/2016); cuộc gặp giữa Chủ tịch nước Trần Đại Quang với Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình nhân dịp Hội nghị cấp cao APEC tại Peru (11/2016), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với Thủ tướng Lý Khắc Cường nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao ASEM 11 tại Mông Cổ (14/7); chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Ủy viên Trưởng Nhân đại Trung Quốc Trương Đức Giang (11/2016) và nhiều chuyến thăm cấp Phó Thủ tướng, Ủy viên Quốc vụ. Thông qua các chuyến thăm, các cuộc tiếp xúc, lãnh đạo cấp cao hai nước đã nhất trí kiên trì tôn trọng lẫn nhau, tăng cường trao đổi chiến lược, gia tăng tin cậy chính trị, làm sâu sắc hợp tác cùng có lợi, kiểm soát và xử lý thỏa đáng các bất đồng còn tồn tại và các vấn đề nảy sinh, thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc tiếp tục phát triển lành mạnh, ổn định.
Quan hệ giữa hai Đảng tiếp tục được tăng cường, lần đầu tiên hai bên tiến hành Cuộc gặp đại diện hai Bộ Chính trị (10/2016), tổ chức tốt Hội thảo Lý luận lần thứ 12 giữa hai Đảng (12/2016); duy trì truyền thống tốt đẹp cử Đặc phái viên của Tổng Bí thư sang thăm và chuyển Thông điệp của Tổng Bí thư hai Đảng nhân dịp Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam; duy trì hợp tác về đào tạo cán bộ.
Hai bên phối hợp tổ chức tốt các cơ chế hợp tác quan trọng như: Phiên họp lần thứ 10 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương (4/2017), Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới lần thứ 3 (3/2016), Đối thoại quốc phòng Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 6 (11/2016), Đối thoại an ninh cấp Thứ trưởng lần thứ 2 (9/2016). Quan hệ hợp tác giữa các bộ, ngành tiếp tục được đẩy mạnh, nhất là trong các lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, công an. Hai bên đã tổ chức Hội nghị công tác cảnh sát biển lần thứ nhất (8/2016), cuộc gặp cấp Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam – Trung Quốc (3/2017).
Giao lưu hữu nghị giữa các địa phương diễn ra sôi động. Giao lưu nhân dân hai nước được tích cực triển khai với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng như: Gặp gỡ hữu nghị nhân dân Việt Nam – Trung Quốc, Liên hoan Thanh niên Việt – Trung lần thứ III (11/2016).
Theo thống kê của Việt Nam, năm 2016, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Trung Quốc đạt gần 72 tỷ USD (tăng 7,9% so với năm 2015). Trong đó, Việt Nam xuất khẩu gần 22 tỷ USD (tăng 28,4%); nhập gần 50 tỷ USD (giảm 0,9%), nhập siêu giảm 13,7%. Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN. Kim ngạch thương mại song phương 3 tháng đầu năm 2017 đạt gần 19 tỷ USD (tăng 27,5% so với cùng kỳ năm 2016).
Tính đến tháng 3/2017, Trung Quốc có 1615 dự án đầu tư tại Việt Nam, với số vốn 11,2 tỷ USD, đứng thứ 8/116 nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu về lượng du khách nước ngoài đến Việt Nam. Năm 2016, khoảng 2,7 triệu lượt du khách Trung Quốc đã đến Việt Nam (tăng 51% so với cùng kỳ); 2,2 triệu lượt du khách Việt Nam đi Trung Quốc, đứng đầu trong số các nước ASEAN. Riêng 3 tháng đầu năm 2017, gần 950.000 lượt du khách Trung Quốc đã đến thăm Việt Nam.
Tình hình biên giới trên bộ và Vịnh Bắc Bộ cơ bản ổn định, đường biên mốc giới được giữ vững, an ninh chủ quyền quốc gia và trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới được bảo đảm. Hai bên đã tiến hành Phiên họp lần thứ 7 Ủy ban liên hợp biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc (1/2017); ký kết Bản ghi nhớ về triển khai hợp tác thả giống nuôi trồng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản trong Vịnh Bắc Bộ (1/2017).
Từ đầu năm 2017 đến nay, tình hình Biển Đông tuy không xảy ra các vụ việc nghiêm trọng trên thực địa, nhưng tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nhân tố khó lường. Việt Nam và Trung Quốc tiếp tục duy trì trao đổi về vấn đề trên biển, hai bên nhất trí tuân thủ nhận thức chung quan trọng mà lãnh đạo hai Đảng, hai nước đã đạt được và “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam – Trung Quốc”; sử dụng tốt cơ chế đàm phám cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt Nam – Trung Quốc và các cơ chế đàm phán trên biển; kiên trì tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được; tiếp tục thực hiện toàn diện và hiệu quả “Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC), trên cơ sở hiệp thương thống nhất, sớm xây dựng “Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông” (COC); kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp, giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông.
* Thúc đẩy hội nhập quốc tế, kết nối khu vực
Từ ngày 14-15/5/2017, Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế về “Vành đai và Con đường” sẽ diễn ra tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc.
Sau ba năm đưa ra sáng kiến”Vành đai và Con đường”, Trung Quốc đã đạt được một số bước tiến quan trọng, vận động sự ủng hộ quốc tế, chuẩn bị tài chính, khuôn khổ pháp lý và triển khai các dự án cụ thể, đặt nền tảng để cụ thể hóa sáng kiến thành một khuôn khổ hợp tác chính thức với bước đầu là tổ chức Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và Con đường”. Diễn đàn lần này có chủ đề “ Vành đai và Con đường: Hợp tác vì thịnh vượng chung”.
Tham dự Diễn đàn có lãnh đạo cấp cao của 28 quốc gia gồm: Liên bang Nga, Kazakhstan, Ba Lan, Belarus, Serbia, Séc, Hungary, Uzbekistan, Thụy Sỹ, Hy Lạp, Italy, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, Việt Nam, Campuchia, Malaysia, Indonesia, Philippines, Lào, Sri Lanka, Mông Cổ, Myanmar, Kenya, Chile, Argentina, Fiji, Ethiopia và nhiều tổ chức quốc tế như: Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới, Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế. Đoàn Việt Nam do Chủ tịch nước Trần Đại Quang dẫn đầu tham dự Diễn đàn.
Diễn đàn gồm ba hoạt động chính: Lễ khai mạc, Hội nghị bàn tròn của các Nhà lãnh đạo và Đối thoại cấp cao (dành cho các Bộ trưởng, doanh nghiệp và giới học giả). Dự kiến, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh sẽ tham dự Phiên thảo luận về kết nối thương mại; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng sẽ tham dự Phiên thảo luận về kết nối chính sách; Chủ tịch Hội hữu nghị Việt – Trung Nguyễn Xuân Thắng sẽ tham dự Phiên thảo luận về giao lưu nhân dân. Dự kiến, các nhà Lãnh đạo sẽ ra Thông cáo chung của Hội nghị bàn tròn của các Nhà lãnh đạo.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm Trung Quốc và dự Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và Con đường” nhằm duy trì đà phát triển quan hệ giữa hai Đảng, hai nước, tăng cường quan hệ tin cậy chính trị, thúc đẩy việc nâng cao hiệu quả hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư… giữa hai nước; tăng cường thông tin về chủ trương, chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam cho cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc; củng cố nhận thức chung cấp cao về giữ gìn hòa bình, ổn định, thúc đẩy đàm phán về vấn đề trên biển đạt tiến triển thực chất; thể hiện thiện chí đối với các sáng kiến và nỗ lực nhằm thúc đẩy hội nhập quốc tế, kết nối khu vực, hợp tác vì thịnh vương chung./.